Biekorf. Jaargang 9

Mingelmaren

DAAR is een nieuw werk van Johan Winkler in 't licht gekomen; het heet: Friesche naamlijst (Onomasticon Frisicum) en wierd te Leeuwarden bij Meijer en Schaafsma uitgegeven.

Het beslaat XVI-460 bladzijden in fijnen, keurigen druk en ieder bladzijde is in twee sponden verdeeld zooals Johan Winkler zegt en dit ons woord in Noord-Nederland boekvast maakt voor 't schuimwoord kolom.

Hoe die boek opgesteld is? Een voorbeeld zal 't aanschouwbaar maken:

M. Hare, Haro, Hari. In verkl. Haerke, Haercke, Haarke, Hareke, Harek, Harik. Zie Haring. Verg. Harre, Heare.

V. Harike.

G. Haringa, Harenga, Haringha, Harema, Harama, Haarsma Haersma, van Haersma, Haren, Haars, Haerckema. - Harena, Haren, Haarken, Oost-Friesland. Haerynck, Vlaanderen.

P. Haersmastate te Oudega in Small. Idem te Jelsum, te Oostermeer, te Buitenpost, te Drachten. - Great en Lyts Haringa-sate te Eagum. - Harum, geh. bij Steinfurt, Westfalen. Haringhe, dorp in West-Vlaanderen. Haringen, in 1297 Haringa, dorp bij Gandersheim in Brunswijk. Hareigny (Haringe), in Picardië, Frankrijk.

Ge hebt eerst den voorname onder M. en V.; de oude Germanen droegen een bonten schat van namen, met al de schakeringen en de uitingen van hunnen levenslust en hunnen levenswandel doortinteld en de Friesen hebben al die namen in overvloed bewaard en met de eigene tinten hunner krachtige duizendverwige tale gekleurd.

Daarbij slachten die namen bronnen; een vloed van geslachtsnamen en oordnamen komen als schitterende waterstralen uit die vruchtbare namen wellen gesproten.

Bij G. vindt ge de maagschapsnamen en bij P. de oordnamen, volgens friesche geplogentheid of algemeen germaansch gebruik uit de voornamen afgeleid.

[p. 351]

Met blijdheid begroeten wij de voltooiing van dien frieschen naamboek, die den geleerden Standfries jaren arbeid gekost heeft en die de navorschers eene ware goudmijn verschaft op het belangwekkend gebied van namenkunde en beschavingsgeschiedenis.

J.Cl.

Over een jaar of twee heeft er eenen A B C in Biekorf gestaan, ik peize dat hij verschilt met den dezen:

te Hulste zei een oud ventje:

A } Man

B } Man

C Cnapzak

D Doovel

E Edelman

F Franschman

G Guichelaere

H Hoete

I } I Jaja

J } I Jaja

K Krieke

L Lepelmaker

M Mandemaker

N Notekraker

O Osse

P Peperbosse

Q Quiksteert

R Reyzer

S Swijzer

T Trommelstok

U Ulchegaert

V } Vraag wie is daar

W } Vraag wie is daar

X } Pietje met zijn lang haar.

Y } Pietje met zijn lang haar.

Z } Pietje met zijn lang haar.

_**_*

Als men spreekt van Wackene:

Wie gaat er mêe naar Wackene
om str.... te bakkene (of plakkene)
ik mêe mijn handen
en gij mêe uw tanden
gij mêe uw lippe
en ik mêe en schippe.

_**_*

Al Bavichove:

Als de jongens eene kraaie geware worden zingen ze:

wel kraaie

waar ga-je?

naar Ingeland

om e pootje zeezand.

_**_*

Te Kortrijk zingen de jongens achter strate:

Mij vaadre ga na stêe

en ik ga mêe.

_**_*

[p. 352]

Als zij hooren spreken van nen haze zeggen ze:

Mijnheer Dhaze

schoot nen haze,

Vanderomme

liep er omme

en Jan Pret

Hoe 't 'n g'hed.

_**_*

Om met de Yperlingen te spotten:

Yperling,

Uw steertje stinkt,

Uw neuze is krom

Van ouderdom.

_**_*

Bijgeloovigheid:

Al Westcappelle, als de jongens nen hond tegenkomen, of een slordig vrouwmensch die op eene hekse gelijkt: zoo maken ze eene groote ronde met een kruise ervoren: dan immers zeggen ze, en kan die hond of die tooverhekse ons geen kwaad doen.

_**_*

Als zij eene slekke vinden die nog in haar huize zit, gaan zij er rond staan al roepen:

Slekke, slekke steek jen ooren uit
En gij zult een beetje beuter hên.

_**_*

Als het regent of verdreigt:

God regent

God zegent,

Dat t' overgaat

Naar Knocke gaat.

_**_*

Al Harelbeke:

Als de jongens nen tand uitgetrokken hebben, dan smijten zij hem van vooren naar achter al over het hoofd, omdat er, zeggen zij: een andere in de plekke zou komen.

_**_*

Van eenen ouden boer die zei:

En, als de zunne zal schoone schingen,
Wij zullen die peemkes wel boven bringen,
Met twee voren, gelijk het behoort,
Bin' veertien dagen de pemen zijn dood.