Biekorf. Jaargang 9

[p. 345]

Beeksala

't KOMT ons een gedicht van Guido Gezelle te binnen uit den Tijdkrans:

Hier is de man

uit Vlanderlan'

met, om u dienst te doene,

beeksala,

met beeksala, kersoene:

't is 't beste groen, gelooft mij, dat,
van al dat groene is: koopt mij wat

beeksala, beeksala!...

Die beeksala is de welbekende waterkerse.

Franck, in zijnen Dietschen uitlegboek, geeft na Kluge al de Germaansche gedaanten van dit woord, vermoedt dat het met het Oudhoogduitsch chresan, kruipen, verwant is om de kruipende en vernestelde stengels van dit watergewas af te schilderen en dat ook de Romaansche naamgedaanten van onzen Germaanschen stam krasjôn mogen afgeleid worden.

De Franschen en bekennen dat niet geerne en Brachet zegt dat cresson van een ingebeeld woord crescio-crescionem komt, van 't werkwoord crescere, groeien.

Geen wonder en is 't dat sommige vloednamen van die beeksala voortkomen.

Bij onze Frankische stambroeders in Hessenland vinden wij, niet ver van Salmünster, Kressenbach en in de omstreken van Grebenstein, Kressenbrunnen.

Förstemann en weet er geenen weg meê, maar is er iets eenvoudiger als met Arnold - Ansiedelungen und Wanderungen Deutscher Stämme - die beek- en oordnamen met den name der waterkersse uit te leggen?

_**_*

Wij vinden onze meeste voldoening in Biekorf, als hij vragen opent.

Hoe tintelend van belang en is dat oud Middeldietsch woord Kerslistoch niet!

[p. 346]

Onze groote geschiedschrijver, Kervyn de Lettenhove bouwde er ten deele zijne zeise van de kerels op, die door M. Hubrecht Van Houtte met het oordeelkundig doorzicht en de strengheid dezer laatste tijden afgebroken wierd.

Die 't nog niet en wisten, vernemen 't nu uit de merkweerdige bijdrage van M.H. Hosdey.

M.H. Van Houtte verdoolde ook in den uitleg van dit woord en eindelijk bracht M.H. Hosdey de zake toch veel verder, omdat hij nauwkeurig de grondsteenen verzamelde waarop een redelijke uitleg kan gebouwd worden.

Wij wagen het thans ook na hem onzen vinger op te steken.

Kruis en kan taalwetenschappelijk tot kers niet verspringen; ook niet licht door misverstand, omdat kruis een woord is dat het volk begrijpt en daarom niet misnoemen en zal.

Kers kan wel kruis worden, en al wat gij wilt, als het volk die benaming niet meer en verstaat; maar oude benamingen moogt ge doorgaans opnemen zooals ze zijn en indien toch tocht is en waterloop bediedt, zoo verstaan wij doodeenvoudig kerslistoch als een lisgracht die van waterkersse doorgroeid staat.

Waardoor wij onze gissing staven?

Indien de Franken in Hessenland en de Sassen in Westfalenland kerswaterloopen kennen, waarom en zouden zij er ook aldus in Vlanderen niet genoemd hebben?

J. Claerhout