Biekorf. Jaargang 9

[p. 337]

[Nummer 22]

In de wijde Wereld
(Vervolg van bladz. 321.)

‘EN nu, menschen, nu begint het reuzenwerk!’ Hij sloofde zijn armriemen vast, trok zijnen baai recht en rolde en gooide de ijzeren gewichten dat 't daverde. Hij hief en wrocht en sleurde de groote canonballen dat de vleezige spieren aan zijn lijf lutterden. Frau Lotte draaide onophoudend haar voos deuntjen af en de menschen verzuchtten eiken keer Pruus dat groot gewicht boven zijn hoofd hief en het neêr liet bonzen op de straatsteenen. Eindelijk bleef hij afgebeuld staan snakken achter zijn asem en joeg zijn breede borst op en neêr; hij schoof zijn allaam weg en deed zijn mantel aan.

Meister kwam die de tapijten effen trok, de witte tafel en stoelen haalde en Pruus hiet het volk wijder open gaan. Het orgelken zweeg en Guustje kwam vooruit.

Ziet, menschen, nu beginnen de lijfkunsten, iets gelijk ge van uw leven gezien en hebt: een mensch zonder beenen in zijn lijf; als hij kleene was hebben we zijn ruggegrate

[p. 338]

geplooid en nu draait en wringt hij lijk een slange. En hij wees op Meister die donker voorwaard uitstaarde.

Maar om te kunnen werken moeten we eten en eer we nu voortdoen, zij het ons toegelaten een kleen rondeke.... Veel menschen vertrokken. - Toe, werpt maar hier op 't tapijt één cent, een halven cent, alles is goed. Zoo gauw er een dobbele frank ligt vervolgen we de werkzaamheden.

Daar viel één cent, nog één en dan drie en nog. Pruus raapte ze op en telde. Moeder draaide heuren orgel en Grietje en Guustje deden de ronde met een blikken pintje.

- Twintig centen reeds, toe, menschen, wat goeden wil: 't ander zal wel volgen en 't geen gij te zien krijgt is tiendobbel weerd. Om u niet te laten wachten zullen we u ne keer toogen wat onze jonge kunstenmaker kan, en hij haalde Guustje bij de hand, dat been wippend kwam achtergehuppeld. Hij klauterde op tafel, op den stoel en, daar hoog, spande het kind zijn beentjes, plooide zijn mager lijveke achterover dat de ribbekes door zijn vischschubde vestje teekenden, het raakte met zijnen mond tegen zijne hielen en 't en geleek geenen mensch meer. De wijven en de jongens hielden den asem op... maar 't en viel geen geld. Guustje wrong zijn lijf door de rebben van den stoel, gleed onder en op tafel zoo rap en gezwind als een eekhoorn, tot dat Meister eindelijk een krachtig ‘halt’ riep, dat Guustje deed opwippen, groeten, en in den hoek achter den wagen kruipen.

Pruus rinkelde met het geld. - Zes en twintig centen, er ontbreekt de helft nog! Dan bleef alles stil. Elkendeen bezag zijnen gebuur en verlangde om bescheed. De wind ronkte en de spetterende regendruppels groeiden. Veel menschen gingen naar huis en de dansende fakkellichten smeten zwarte openingen en wolken stinkenden rook in de ronde. Op 't einde en bleef er niemand meer 't en zij eenige jongens die gekten met het natgezopen aapke, dat te bibberen zat op de orgelkasse.

Meister sloeg den mantel over zijn natte schouders en Moeder, Pruus en de jongens trokken elk met een stuk

[p. 339]

allaam en een fakkel, naar den wagen. 't Was als een lijkvaart bij nachte.

De deure viel toe en elkendeen kroop bij het vier. Pruus trok zijn kraag over zijnen hals en ging met het ingezamelde geld om levensmiddels. Hij kocht brood en kaas en deed zijne veldflesche vullen. Zulke avonden deden den vent hertzeer: dan kwam heel de vroegere glans van zijn jongen tijd weer boven, hij weende om den armen Meister en schold de boerenkneukels en al wat hij hoorde of zag voor ‘tolles zeug!’

Het eten wierd gemeenzamelijk gedeeld en na korten tijd lag iedereen ingekrompen, warm te slapen. Buiten raasde de wind en de regen striemde over 't planken beschot.

't Was nacht nog en overal donker als Miska weeral in de tramen stond.

‘Langs waar?’ vroeg Pruus. Meister hief even zijn hoofd op en antwoordde een korten: ‘Voorwaarts!’ De krakende wagen rolde de strate neêr, door 't doode dorp, de breede heide in, waar de vrije wind in wreede sprongen opwoei en altijd nieuwen regen voortzweepte. De donkerte woog zwaar lijk lood. 't Was alsof de wagen in een ongeschapen wereld kwam en seffens ging ingeslokt worden door al dat zwart geweld. Miska trok met een gezapigen stap en heel 't gedoen volgde gedwee, op 't goed geluk, met een gelaten zekerheid, van ievers uit te komen.

Pruus wankelbeende in zijn zware waterleerzen nevens zijn peerd en hij liet zijn hoofd en zijne gedachten neêrsubbelen van den overdanigen vaak en van de vermoeienis.

Dat liep zoo lange aan als de eindelooze, onzichtbare weg en de eendlijke duisternis.

Op 't einde voer de strate heel en al weg en 't was nu voor Pruus, een gaan goed kome 't uit, door moze en groote plasschen water, een stooten op rapekaaide steenen en boomtakken en, als Miska verstelde, legde de zware vent zijn schouder tegen den achterhoek van den wagen en zoo pijnden zij voort.

Achter enthoelange alzoo hotseklotsen schoot de wagen opeens met 't één wiel in de diepte en bleef daar scheef-

[p. 340]

geheld lijk vastgebonden staan. Miska en Pruus verdompelden tot aan hunnen buik in 't wazewater.

Meister schoot wakker door den schok en kwam buiten lichten met eene toorts. Pruus kroop rechte, ze beulden zamen om Miska te heffenen maar 't en ging niet. Dan sneden zij de riemen los, lichtten de tramen en sleepten en trokken tot dat 't peerdje op 't drooge gerocht. Meister keek rond en hij zag dat er aan den wagen geen helpen was en hij trok binnen. Pruus betastte het ingezonken wiel en verzuchtte; dan lei hij zijn grooten mantel over Miska, die lag te klagen, en hij ging ook binnen.

De jongens waren ontwekt door 't geruchte en ze loechen om 't aardige van hun scheefgezonken huis; als zij Pruus zagen moest hij bijkomen en vertellen. De groote vent vaagde zijn wezen droog en stak zijn ruwen stoppelkin bij de twee lieve krullekopkes.

Meister zat te rooken op zijn orgelkasse en droomde. Moeder Lotte lag, met heur schoon hoofd achterover, op een oud tapijt en sliep. Pruus vertelde van 't groot kunstekot; de jongens luisterden en hunne koolzwarte oogen blonken van blijde nieuwsgierigheid. De groeve stem van den ouden Pruus mummelde stille voort, terwijl de wind en 't water tegen 't vensterke raasden.

't En liep niet lang aan of al 't gene rond de hangmat schemerde was weg en vergeten: Pruus en Guustje en Grietje leefden weer in het boomhooge en drevelang casteel en ze schaterden 't uit van genot. ‘Hap’ deed zijn apensprongen op de touterkoorde; ‘Korro’ en ‘Csoba’ en ‘Balapi’ reden rond op hun vlugge peerden, dat 't ronkte en ‘Jungfrau Myckenzie’ danste in de lucht lijk een vogel. De bonte kleeren speierden in het blakend licht en 't goud en de zilveren schubben pinkelden op hun slangenlijven die rondkronkelden. Als de vertooning uit was, na dat Pruus met zijn canonballen goochelde en de laatste lamp uitblies, vroeg Guustje waarom al die schoone dingen nu weg en waar ze naartoe waren. Dan trok Pruus zijn ernstig gezicht, hij beet zijn zwaren knevel, hij spoorde zijn hielen onder den driepikkel, schoof zijn lijf achteruit en dan vertelde

[p. 341]

hij van die allerlaatste vertooning... toen de koning en de koningin in groote zetels op de eerste reke zaten, van 't gouden kruis dat Meister kreeg en 't handgeklak van de koningin om frau Lawa's koordedans. En dan die vervaarlijke schreeuw en al dat vier en die rook - al hemel en vlamme, een halven nacht lang en die droeve nuchten als 't allemaal platgelaaid lag en verkoold. Peerden en knechten en kunstenaars waren allemaal weg, uitgenomen Miska en Pruus.... De groote vent weende en de jongens ook. Dan troostte hij vezelend: nu, jongens, rijden we rond de wereld en we sparen al ons geld, en als ge-gij groot zijt, Guust, en schoone kunsten maakt en gij Grietje, wel op de koorde danst, dan gaan wij weêr in een groot kunstenkot. De jongens zuchtten, hun moede kopkes zonken neêr en ze sliepen. Pruus zijn borst en zijn hoofd zakten over zijn beenen en hij snorkte.

Buiten was de eendlijke lucht vol wind en water en donkerte, en de arme wagen stond daar eenig en verlaten in den eindloozen nacht.

Frank Lateur