Biekorf. Jaargang 9

Nog vlaamsche woorden en spreuken

Tot iemand die geen moed en heeft om entwat te doen: ‘Steekt uw hoofd in ne zak, en bedankt de wereld.’

Hij zou het al aan den hinsel hangen, verkwisten, ten ondomme verdoen.

[p. 234]

't Is al hoekvullinge.

Als heer en vrouw aan 't kijven zijn,
dan drinken meid en knecht den wijn.

Hij zit tot over zijn ooren in de schulden.

Als Jan iets begonnen heeft, hij en zou 't in de steke niet laten, hij en zou 't in den arme niet laten.

Hij heeft dat ook al vits: vast, weg, beet.
Hij was daar in nen ommekijk, in nen haai en nen draai.
Hij en koste hem daar niet aan uitvinden, verstaan.

'k En hebbe niet gepeisd dat die metser vandage zoo veel steenen ging verleggen: verwerken.

't Zal op wielkes loopen: gemakkelijk gaan.

Een' slechte overeenkomste is beter als een goed proces (geding).

't Zijn overjaarsche, overtweejaarsche andjoens.
Dat is toch ne wegzittere van ne vent!
Die planten, blommen, groeien dat ze wikkelen.
Die pompe en geeft geenen spuig water meer.

Geluk en zegen,

en uwen nekke vul regen!

Die vent zit daar ten heete en ten brande.

'k En hebbe nog nooit zoo krottig gezeten: zoo arme geweest.

Hoe meerder hoop, hoe beter koop.

'k Zou nog wel moeten de broek naaien, en 't garen toeleggen.

Vooren gewezen, is nageleerd.

Wie zijn eigen hoveken wiedt,

de fauten van een ander niet en ziet.

De voorzichtigheid is de moeder van den porceleinewinkel: van de wijsheid.

Zulk verkeer, zulk vereer.
Jong te peerde, en oud te voet.

Met dezelfste mate gemeten zijn lijk men een ander gemeten heeft.

Die eenen put maakt voor een ander, valt er gemeenlijk zelve in.

Een oud wijf en een' oude koe,

steekt men overal d'hand toe.

Een oude man en een oud peerd,

en is nievers gegeerd.

[p. 235]

Leêgaards vinden lichte zate.
'tPlacht een grafmarbel-memorie te zijn, en 't is nu ne watervliet.
Blijft gedekt! Wij kennen uwe beleefdheid.

Een arme mensch: ‘Me zijn met zevenen om te eten, en de stove is achte’.

Met slapen is er niet te betrapen.

Hij en heeft nog nooit geen zwarte sneeuw gezien: nog nooit niet tegengekomen, geen ondervindinge van 't leven.

't Is de pijl tot aan den hoorn: 't is al dat hij kan, vermag.

Wat kent gij van de veugels: uwe moeder en was geen mussche.

Met den blaai schiet men den gaai.
Een werkende hand en een gezond verstand,
vergaren geld en goed in overvloed,
en nooden gasten, als anderen vasten.

Eerst gedaan en dan bedacht,
heeft menig man in druk gebracht.

Daarom verzint

eer gij begint.

Want raad
na daad
komt te laat.

Den dag uitdragen met mandekens, in asschenmanden: prullewerk verrichten.

Maandagmane, is een waterkrane.
't En nijpt maar als 't vel afgaat.

'k En heb er nooit noch kruis noch munte van gezien: geenen rosten duit.

Alle hagen schutten wind: 't blijft overal entwat haperen, hoe letter dat het is.

Over heerd wonen met iemand: bij hem in tafel zijn.
Hij kreeg het op zijn' nuchter' mage: onverwachts.

't Is een wortelzaad: een pleute, een sporrewaan van ne jongen.

't Is een spreuke voor heel de weuke.

Hij sliep de wijzers rond, een gat in den dag; de zunne heeft hem uit zijn bedde moeten burstelen.

Van iemand die vaste slaapt: ‘Dat ze 't huis met de kave in den grond stekten, hij en zou nog niet ontwekken.’ Hij slaapt lijk ne steen: ‘Hij zou putten in de eerde liggen’.

[p. 236]

Lichtgeloovigen zwelgen alles in lijk suiker.
't Zijn daar al zoete-mondtjes: 't is daar al van lek-mijn-lipken.
Van geen koude (ofwel: van geen eentje) gebaren.

Die vent en is niet geijkt in zijn woorden; al dat hij zegt en is geen evangelie.

Hij en is geenen duim verre te betrouwen.
't Moet steeg loopen omdat Jan zou te kort bollen.

Hij en zou geen stroo van de eerde rapen, geen stroo verleggen, voor geen goed van de wereld.

Die in tranen zaaien,
zullen in vreugde maaien.

Zoo en loopt ge niet, zoo en hebt ge niet, loopen is loopen.
't Verschilt lijk de dag en de nacht.
Ge zoudt er gezondheid aan koopen.

't Zijn de korsten die steken: 't is van de weelde dat hij zoo driftig, zoo geweldig, zoo zot is.

Dat ze peizen dat ze zweeten: z'en zullen dan geen koud hebben.

't En is geen huis houdelijk met dien kerel.
Die laatst lacht, best lacht.
't Geluk vliegt, en die 't vangt heeft het.
Vuile monden, vuile gronden.

Nood zoekt troost, zei Djake, en hij sloeg zijn wijf dat ze keeroogde.

't Zijn al sterke beenen die de weelde kunnen dragen.

Als een verken droomt, 't is van draf: waar het herte vul van is, daar loopt de mond van over.

't Is al klaps tegen den vaak.
Dat bier smaakt naar de tunne: 't is vatsch.
Als hadde komt, is hebbe te late.
Jan heeft meer geluk als verstand.

Zijn zeefde eerselen: zijn woord intrekken, achteruitgaan in iets dat men begonnen heeft.

Poerdrooge; krakenet; kavezwart; vierheet; stervensziek; ijzersterk; wortelvast.

Het lot valt altijd op Jonas.
Hij gaat, loopt op zijn laatste beenen.

[p. 237]

‘Wel geregleerd,’ zei de koeier, ‘is de helft van 't werk,’ en hij zette hem tot 's noens het werk te overpeizen, om er 's achternoens aan te vallen.

Ge slacht van Thomas: g'en gelooft ook maar al dat ge kunt zien of tasten.

Ge zoudt 't Evangelie kunnen lezen deur zijn kaken: 't en is maar met rooie 't vel over de beenen.

Hij zou ne cens in tween bijten, dat hij zoo gierig is.

Van iemand die zachtjes gestorven is: ‘Hij is uitgegaan lijk een keersken.’

Van iemand die den grooten uithangt, maar staat om deur de mande te vallen: ‘'t Haar zal nog deur zijn buize (hoed, klakke) groeien’.

't En is 't zout in den pap niet weerd.
Hij en ziet maar zoo verre als dat zijn neuze lang is.

Den blok slepen, den inktepot indragen: de laatste zijn biechte spreken op Beloken Paschen.

Het vat geeft uit dat 't in heeft; men kan geenen wijn tappen uit een olievat.

God leeft, die 't al geeft.

Ik ga naar Lighem (Leêghem, Ledighem), en trekke Rolleghem (mijn sarge) over mij = ik ga gaan slapen.

Hij heeft hem daar zijnen buik vul zottigheden gezeid.
Lichte trouwen doet gauwe berouwen.

Van ne leugen: ‘'t Is zeker ook een dichtje uit de zeven honderd?’

't Is een dossig (bevangen) zitten in die weefkamer.
't Zal al gauwe avond gaan luchten.
Van nen benauwderik: Hij is benauwd van zijn schaûwe.
Schijfhoek mogen spelen: voortgejaagd zijn.

Hij loeg om er zwart en blauw van te worden, om erbij te bersten.

't Is een heilig bitje: een dubbetje.
't Zij honderd frank of duist: 't is al één gapen voor hem.

'k En ben daar in 't geheele niet op verlekkerd: ‘Ge komt daarvooren altijd aantijden’.

[p. 238]

't Zal te Poperinghe gaan noene luiden: Ge zult er gaan tegenwaaien.

't Zal op uwe kappe rein, op uwen torre luiden.

Die vent is overal t' huis (zonder schaamte, op zijn gemak) waar dat hij toevalt.

Zijnen kei moeten knagen: zijn gedacht moeten verkroppen.

Ezels vooren, om 't hol te booren.

G.V.d.P.