Biekorf. Jaargang 9

Eenige woorden
uit de Goddelijke Beschouwingen (1-96) van Guido Gezelle.
(Vervolg van bladz. 205).

Gestaan- en gelegentheid - Situs (64).

Getreffen - Treffen, bereiken, attingere (34).

Getroffentheid - Gevoel, indruk, aandoening, sensatio (62).

Gevolgzaam - Als gevolg, gevolgelijk (91).

Gewasselijk - Vegetalis (71).

Geweten - Weten (42).

Gewetenisse - Geweten, conscientia (66).

Gewordenschap - Natura (25).

Gewordenschappelijk - Natuurlijk (25).

Geworden zijn - Ontstaan (95).

Gezeidheden - Zeggenschappen, praedicamenta (64).

Gissenderwijze - Bij den gisse al gissende (86).

Goedgeldig - Echt, wettig, kerkwettig, canonisch (29).

Goedwezen - Volmaaktheid, goedheid (25).

Godaanschouwinge - Contemplatio Dei (13).

Godkennen - 't Kennen daar wij God bij kennen (88).

Godleeraar - Godgeleerde (29).

Godsboeken - Boeken van 't Heilig Schrift (29).

Godspel - Evangelie (27).

Godswezendheid - Essentia divina (91).

Godweerdig - Deo dignum (87).

Godweten - 't Weten daar wij God bij weten (88).

[p. 219]

Godwetendheid - Godgeleerdheid (12).

Godwetenschap - Godwetendheid (12).

Godzelfstandelingen - Goddelijke zelfstandelingen, hypostases divinae (92).

Gronddenkbeelden - Conceptus fundamentales (63).

Haaien en haken - Anhelare (74).

Halzen - Door den hals inzwelgen, vatten (75).

Handgedaden - Gewrochten (26).

Handleidende - Bij der hand geleidende, voerende (36).

Havigheid - Hebbendheid, habitus (64).

Hebbendheid - Habitus (64).

Heen- en weeraanschouwinge - Actus reflexus intellectus (63).

Heilwerkteeken - Genadeteeken, sacrament (27).

Hemelwaardreizend - Die naar den hemel reist (93).

Henendurven - Naartoedurven, tendere ad (73).

Hoedanigen - Iets doen zijn zoo het is (49).

Hoegrootheid - Grootte (72).

Hoekennendheid - Modus cognoscendi (48).

Hoesterkheid - Hoekrachtigheid (70).

Hoewerkendheid - Modus agendi (48).

Hoewezendheid - Modus essendi (48). In hunne hoewezendheid - Formaliter (89).

Hoogmogendheid - Opperste majesteit (22).

Iemandschap - Persona (24).

Ikheid - Eigenbestaan (68).

Inbeeld - Inwendig beeld, verbeeldinge, inbeeldinge (55).

Inbestaan - Inwendig (denkbeeldelijk) bestaan (62).

Ingelijfdheid - Assimilatio (48).

Ingerichtheid - Inrichtinge, ordo, institutio (37).

Jazeggen - Bevestigen (45).

Kennendheid - Kennisse (49).

Krachtdoen - Krachtdoende of krachtdadig zijn (70).

Kunne - Slag, genus (63).

Leeraarschap - Onderwijs, onderricht, doctrina (47).

Lichtaanschouwinge - Bespiegelinge (32).

Lijden - Gaan (96).

Lijdendheid - Passio (64).

Lijfschheid - Stoffelijkheid, lichamelijkheid (73).

[p. 220]

Loutere gewordenschap - Natura pura (94).

Louter ongemengde volmaaktheid - Perfectio simpliciter simplex (73).

Meebegrijp - Bijbegrijp, nota (70).

Meegewordenschap, meegewordenschappelijk - Connaturale (41, 94).

Meewerkzaamheid - Medewerking, concursus (11).

Middeleeuwsche geleerden - Scholastici (57).

Moetzake - Noodzake, moetewerk (50).

Namaakselen - Nabooten, napoetsen (48).

Nis - En is niet. Is en nis zijn onverzaambaar (63).

Nutzaam - Nuttig, batig (79).

Om- en terugschouwinge - Reflexio (62).

Ondeerbaarheid - Bevrijdinge tegen dere, leed, schade (41).

Ondenkbaar - Ondenkelijk, dat niet en kan gedacht zijn (74).

Onderhoorigheden des wezens - Inferiora entis (63).

Onderkenbaar - Onderscheidbaar (63).

Onderschouwen - Navorschen, interspicere (74).

(ten) Ondoene - (ten) Onschepe, (ten) onpasse (65).

Ondoorzoekbaar - Ondoorzoekelijk, inscrutabile (23).

Ongedaadzaamd - Niet daadzaam of dadig gemaakt, non determinatum ad actum (52).

Ongeminkt - Gehavig, geheel, integer (39).

Oningeboren - Niet ingeboren (35).

Oningeworden - Niet ingeworden (35).

Onmogelijken - Onmogelijk maken, uitsluiten (63).

Onnaspeurbaar - Onnaspeurlijk, ininvestigabile (23).

Ontblooten - Afdragen, abstrahere (56).

Ontgeven - Weigeren, ontzeggen (8).

Ontvoerdheid - Verheffinge, erectio (39).

Ontweten - Niet weten, ignorare (34).

Onvererfbaar - Niet bij erfenisse over te zetten (41).

Onverzaambaar - Onvereenigbaar (63).

Onzelfstandigheid - Dat op zijn eigenzelven niet en bestaat (70).

Oogelijk - Speciosus (45).

Oorbaarheid - Nut, batelijkheid (41).

[p. 221]

Oorbeginsel - Principium primum (63).

Oordeelkundiglijk - In ordine logico (50).

Oordenkbeeld - Archetypus (57).

Oortoestand - Oorspronkelijke toestand, status primitivus (39).

Oorzaker - Oorzake, principium (28).

Opmoeten - Moeten bestijgen (45).

Overalgemeenheid - Universale (51).

Overgelukzaligheid - Summa beatitudo (26).

Overgewordenschap, Overgewordenschappelijk - Supernaturale (23, 93).

Overheerlijkheid - Opperste majesteit (9).

Overtreffer - Die overtreft, superior (76).

Overuitnemendst - Excellentissimum (13).

Overvolmaaktheid - Suprema perfectio (13).

Overzinnelijk - Suprasensibile (44).

Radenderwijze - Al radende, bij den gisse, conjectando (86).

Rechtuit-rechtaan - Rechtsnoers, directè (52).

Rechtuit-rechtaangaande - Rechtsnoers (62).

Reeninge - Perk, limes (63).

Schepbaar - Creabile (96).

Schouwglas - Speculum, kijkglas (57).

Spraakveerdigheid - Sprake, loquela (41).

Stand- en stedevast - Standvastiglijk (35).

Stedebeslaandheid - Locus (64).

Stijgbane - Steeger, trap (44).

Taalveerdigheid - Sprake, loquela (41).

Tegensprekens oorbeginsel - Principium primum contradictionis (63).

Tier - Slag, genus (63).

Tijdverwijlendheid - Tempus (64).

Toebehoorzaamheid - Attributum (89).

Toekeeren - Toepassen, applicare (49).

Toeval, toevalligheid - Accidens (64).

Toevaldragend - Aangedaan, affectus (65).

Toevonnissen - Toezeggen, toeschrijven (74).

Tusschenheid - Middel; zonder tusschenheid: onmiddelijk (16).

Tweedertieren - Tweederhande (36).

[p. 222]

Uitbeeld - Uitwendig beeld (55).

Uitbestaan - Uitwendig, zakelijk bestaan (62).

Uitbouwen - Uitbeelden, uitdrukken (48).

Uiteenleggen - Uiteendoen, uitleggen (43).

Uit ende los van alles - Absolutè (49).

Uit ende uit - Absolutè (94).

Uitstand - Uitstel, betrek, betrekking (50).

Uitwendigen - Uitstorten, uitdrukken (25, 57).

Verasemen - Herasemen, asem halen (74).

Verheugzaam - Verheugelijk, genoegelijk (22).

Verlaat - Cessatio, ruste (75).

Verlijden - Verloopen, voorbijgaan (50).

Verneembaar - Kenbaar, waarneembaar (51).

Versten - Beiden, vertoeven, uitstellen (82).

Verwerkbaar - Dat kan verwrocht worden (53).

Verwijderen - Afdragen, abstrahere (51).

Vlakworm - Planaria (72).

Volkennend - Volmaaktelijk kennend (49).

Volleesten - Volmaken, voldoen (75).

Voltroffen - Alderdiepst getroffen (45).

Volvonnissen, voloordeelen - 't Vonnis, 't oordeel voltrekken (63).

Volwetend - Volmaaktelijk wetend (71).

Volworden - Volmaakt (18).

Voormenschen - Menschen van vóór onzen tijd (40).

Voorvallig - Contingens (65).

Waarheidkunde - Wereldwijsheid, philosophia (29).

Waarneembaar - Kenbaar (35).

Waarneembaarheid - Kenbaarheid (50).

Wedergelijkend - Een aan ander teenemaal gelijkend adaequatum (87).

Wedertreffen - Weder, terugtreffen, raken (45).

Weêrstandsreden - Reden om te wêerstaan (84).

Weerzee - Tegenzee, andere zee (58).

Weetbaarheid - Kenbaarheid (46).

Weetgedaden - Gedaden of werkingen, daardoor men tot wetenschap of kennisse gekomen is (60).

Wegdenken - Met het verstand afdragen, afwijderen (74).

Werkdadigheid - Werkinge (12).

[p. 223]

Werkendheid - Werkinge (50).

Werkvoorraad - Voorraad, stoffe om daarop te werken (53).

Wonnegaarde - Lusthof, paradijs der wellusten (37).

Wonzaamheid - Vreugde (12).

Zaakverbeeldend - Dat een bestaande wezen verbeeldt, objectivus (80).

Zalvenisse - Zalvinge, unctio (32).

Zamenen - Begaden, vereenigen (49).

Zameninge - Begadinge, vereeniginge, eenschap (16).

Zedematig - Zedelijk, menschelijk. Eene zedematige onmogelijkheid, moralis impossibilitas (37).

Zeedbaar - Zedelijk (58).

Zeggenschap - Gezeg, gezeide zake (36); gezeidheid, praedicamentum (64).

Zelfdadig - Door eigene werkinge (52).

Zelfdadiglijk - Door zijns zelfs eigen doen (69).

(het) Zelfondervinden - Apprehensio (62).

Zelfstaande - Zelfstandig (69).

Zelfstandelijk - Suppositum, hypostasis (71).

Zelfzake - Zelfstandige zake (65).

Zielsprake - Woord van den geest, verbum mentis (57).

Zielwerkzaamheid - Werkzaamheid van de ziele (51).

Zienisse - Denkbeeld, verstandelijk begrijp, idea (56).

Zinnenbeeld - Zinnelijk inbeeld, zinnelijke verbeeldinge of beeltenisse van eene uitwendige zake (55).

Zinwetenschap - Wetenschap, die door de zinnen waargenomen wordt (43).

G.V.d.P.