Biekorf. Jaargang 9

‘A l'Ezelstap...’
(Vervolg van bl. 202.)

De zeer eerweerde Heer René-Victor Wallaert en is geen van de eerweerde Broeders Predicaren of wit- en zwarte schiermoniken van 's heiligen Dominicus genootschap, neen-hij, hij is een oprechte predikheere, een eerweerde Heere en wereldlijke priester, die naar Serckel gekomen was om er de negendagen, te preken. Een predicant zouden wij zeggen, in ons belgenlandsch Vlanderen, die gekomen was om de novene te preken, ter eere van den heiligen Raes of Erasmus, den vermaarden beschermheilige van Serckel.

Mijnheere sente Raes, zoo men vroeger zei, moet ook entwat te zeggen hebben te Gulleghem, of Godelingahem, bij Kortrijk, want het is daar ommegang, op zijnen dag.

Tusschen de ‘gastvrij pastorie’ van Serckel, en den winkel aldaar, is er een splete, die uitkomt op een wegelke, dwersdeur de tarwe; gaat dat wegelken op,

doet af uw mutse of hoed
en bidt eenen weest-gegroet,

[p. 215]

in 't Onze-Lieve-Vrouw-cappelleke, dat daar staat, aan uwe rechtere hand, met

De gedagtenesse ter heere
Van O.L.V. van troost,

daar bovenop; gaat dan, middens eenen vondel van twee groote bonken bergsteen, over de stille, met groen overgroeide Steenbeke, die van Lynde, fr. Le Til, dóór de hooimeerschen van Serckel, naar de Leye loopt; en, als gij hooge genoeg zijt, kijkt omme en daar ziet gij, ten schoonsten dat gij kunt, den ouden, romaanschen torre van Serckel staan, die daar gebouwd wierd in de jaren 1100, dat is in den tijd van onzen keizer Boudewin IX, en van de oudvermaarde kruisvaarders.

Daar staat hij nu nog, die reuze, geheel en gansch van witachtig-grauw Sint-Omaars-steen gebouwd, tot aan 't kruise toe. Daar staat hij en schijnt te zeggen, in den name van God, wiens eere hij verkondigt: Ik, ik ben hier, spijts oorlogen en rampen, spijts vervolgingen en valsche leeringen, spijts al dat er is, Heere en Baas gebleven, bij 't goede volk en bij de brave, christene landslieden van Serckel.

Serckel wordt sekele, serkele gespeld, in vroegere oorkonden; en in een fransch stuk van 1743 is het Cercud, later Cerque.

Het ligt reengenoots met Waalschcapp'l, Morbeke, Steenbeke, Boeseghem Blareghem en Lynde.

Appelghem, Ebblinghem, in 't fransch, ligt wat verder.

Wat er in den geuzentijd te Serckel gebeurd is, dat en wete ik niet, maar ik gisse, uit het opschrift dat binnen in den torre staat, dat de Serckelnaars hun oud geloove getrouwig gebleven zijn en dat zij den storm ongedeerd hebben zien voorbijvaren:

om Godts woort

wort groot discort

anno 1583,

zoo beitelde eene onbekende hand daarvan, in den torre, eene onduidelijke gedenkenisse.

[p. 216]

In den franschen tijd hadden de eerweerde Heeren Pieter-Joseph Oudoire en Jan-Guldemond Bollaert, herder en onderherder van Serckel, liever het land uitgevoerd te zijn als tegen hun geweten eedzweerders te worden.

De tegenwoordige herder van Serckel ziet zijn volk geren en zijn volk hem.

‘Nuze Pester hed eggrameald,’ zeggen ze, en dat bediedt dat hij gemonkeld of gegrimlacht heeft van tevredentheid. ‘Hij gramealde’ bezonderlijk als hij al dat volk in zijn kerke zag en als hij ze hoorde zeggen, dat ze lijk in den hemel waren en dat ze liever ‘had hadden, dat m'nheere de preekheere en heale maend prak als maar negen dagen.’ Ik heb oude moederkes zien weenen van blijdschap, als ze, na meer als 60 jaar, wederom mijnheere den preekheere een oud vlaamsch liedeken hoorden zingen, dat ze nog gehoord en nog zelve gezongen hadden, in hunnen jongeren tijd.

Maar de herder en de preekheere hebben, van heden morgen ten drien al, misse gedaan en biechte gehoord; en, eer dat 't drie van den namiddag is, moeten ze weêr aan 't werk, tot tavond late.

't Is tijd dat wij opkramen.

Wij maken aan 't berd nog kennisse met den eerweerden Heer Van Grevelingen, herder van Lynde, daar die eeuwenoude linde op het kerkhof staat. Wij vernemen dat de voorzaat van Pastor Descamps verre in de 80 jaar oud was, ‘als 'n storf,’ en dat hij, gelijk Pastor Kneip zaliger, ‘vele menschen genaas, meê kolblên’ (koolbladen) ‘en ongezouten butter;’ dat hij, ‘éénen keer in zijn lang leven, de Steenbeke hadde weten overstroomen, dat ‘al 't hooi toen fartig (vort) wos,’ enz.; en eindelijk bedankten wij die brave Heeren, die ons praamden, eer wij voortgingen, om te beloven, dat wij dat, ten naasten jare, ‘gingen verdoen.’

Van aan Serckel tot aan Haesebroucke lezen wij nu wêer, zoo op kerkdeuren zoo op schuurduren, overal aangeplakt: Élections législatives du 8 Mars 1898. Candidat l'abbé J. Lemire, député sortant, en iedereen is nog vol van dien m'nheere Lemire, van Berchem, (Berquin), die toch ‘zoo vrij kunde preken in 't vlämschgje.’

[p. 217]

Wij hadden algelijk nog eenen goeden voorval, mêeval, bijval of toeval, als we niet verre meer van Haesebroucke en van onze belgenlandsche reiswagens en waren: wij achterhaalden daar immers een stokoud moederke, dat afkwam van Waelschcapp'l.

‘Goen dag, vrouwke!’

‘De eere van ju'lder g'n dag te wenschen.’

‘Zijn we hier nog verre van den Ezelstap?’

‘Van wukken Ezelstap? Van de herberge den Ezelstap, of van den Ezelstap zelve?’

‘Van den Ezelstap zelve,’ antwoordt er een van ons, op goe geschie.

‘Enwel,’ zei dat vrouwke, al stillekens voorwaards paggelen, ‘ik ben ik-ik van Haesebroucke van geboorte en 'k hé' me zuster gaan bezoeken, die niet wel bedegen en is te Waelschcapp'l. En, als me kinders waren, vader zaliger zei dikkers, egen mij en egen me zuster: La 's ellijdtje buiten de steê, gaan wangelen. Ga' w e kee' t't an den Ezelstap. En dat is, als-je na Waelschcapp'l gaat, al d'n eerdeweg, je komt eerst aan 't Hekelcasteel. Maar, eer dat-je aan 't Hekelcasteel zijt, komt-je up ekkruisstrate; en up een van de hoeken van d'n knok, in 't kruisen van de twee straten, daar ligt er eggroote, groote zandsteen: dien grooten zandsteen heeten ze d'n Ezelstap, en de herberge niet verre van daar heeten ze ook alzoo.’

‘En waarom heeten ze dien zandsteen den Ezelstap?’

‘Ik en gelooven der nie' an, maar ze zeggen, Onze Lieve Vrouwe en Sent Joseph, als ze naar Egypten moesten vluchten, met het Heilig Kindegjen Jesus, dat ze alhier voorbij ekkommen zijn en dat 't ezeltje, daar Onze Lieve Vrouwe up zat, e stap up dien steen eddaan he't, en dat er sedert dien 'en ezelstap in dien steen epprent staat.’

‘En staat er een ezelstap in dien steen gedrukt, vrouwke?’

‘Beget, be' ja-het, 't staat 'en ezelstap in dien steen epprent; en, wil-je gaan kijken, je gaat 't zien. En, bovendien, 'k he' der ik wel honger' keers me voet in

[p. 218]

essteken, gelijk als ze 't altemale doen, en ja, kinders zijnde. En dat is al dat ik wete van d'n Ezelstap.’

‘Goen avond, vrouwke!’

‘God bewaar' ju'lder, m'nheers!’

En alzoo zijn wij aan 't einde van onze reize gekomen en aan de wete van 't gene het volk zegt nopens den Haesebrouckschen Ezelstap.

Wat er daar nog bij te zeggen en bij uit te leggen is, dat late ik nu een ander zoeken.

Guido Gezelle