Biekorf. Jaargang 9

Mingelmaren

‘THEULEGOED. - Wij lazen onlangs in het Staatsblad de benoeming van Ridder...... de Theulegoet tot enz. Theulegoet, ik las nog eens, meenende mij bedrogen te hebben. Wis en waar, er staat Theulegoet.

Wat is Theule? Niets van beteekenis.

Wij kennen het dorp Heule, alsmede een oudheerlijk goed van dien name te Meenen en te Kuurne.

[p. 191]

De Ridder...... bezit, of een zijner voorzaten bezat het goed te Heule, in de oude acten wel eens bij verkorting, 't Heulegoed geheeten. 't Zal wel zulk stuk zijn, dat den Heraldischen Raad voldoende zal geschenen hebben om den Ridder te bemachtigen bij zijn naam dien van Heulegoed te voegen, maar daar noch de Heraldische Raad, misschien ook de Ridder onze taal niet bijzonder machtig is, of de beteekenis van 't Heulegoed niet kenden, gaf men oorlof tot het dragen van eenen naam, die, gespeld zooals hij in het Staatsblad voorkomt, louter eene dwaasheid is.

Het woordje de is hier ook onzin. Men zegde niet: heer de Heulegoed, maar heer van. In Duitschland is von niet buiten 't gebruik geraakt en voor velen een teeken van adeldom; hier klinkt van te Vlaamsch (te gemeen?) en 't moet de zijn, al klinkt het ook valsch.

Er zijn, beweert men, meer adeltitels verleend naar slechte, gebrekkig gespelde plaatsnamen. Is er eenig voordeel om onze historische namen in een belachelijk kleed te steken?’

(Uit Het Belfort, 1898, bl. 419).

D.P.

Oude Beeldekens

I. Een geverfd plaatje, dat eenen engel bewaarder voorenstelt met een kind aan de hand, in een groen veld.

O engel Godts, mij soo bewaert
dat duyvels list mij niet vervaert,
bewaert mijn ooren dat sy niet
en hooren dat Godts wet verbiedt,
bewaert mijn tongh, dat sij niet spreckt
dat d'eer raeckt, oft de liefde breckt
bewaert den reuk en het gesicht
en het gevoelen in hun plicht
en dat memori, wil verstandt
in 't goed behouden d'overhandt
bewaert mij dat ik Godt soo dien
dat ik met U, Hem eeuwigh sien.

Amen.

II. Jesus wordt voor Herodes gebracht, die op eenen troon zit. Geverfd plaatje.

O Vaders wijsheyt, die als sot,
sijt van Herodes uytgespot
'k bid, stort my uwe dwaesheyt in
dat ick meer acht, en meer bemin
als 's werelds wysheyt; want die sot
om u is, die is wijs voor Godt.

[p. 192]

III. Een jongeling vlucht voor een kruis dat hem verdreegt op het lijf te vallen; doch hij loopt twee nieuwe kruisen te gemoet, die hem komen aangebeend alsof het menschen waren.

Daaronder leest men:

Siet desen slechten hals

verhaesten hier zyn schreden

op dat het cruijs hem niet

sou vallen op syn leden.

't Is al verlore moeyt

al liep gy noch soo styf,

de cruyssen sitten u

te dapper op het lyf.

Spaert toch o goeden bloet

uw lichaem en uw voeten

ist dat g'ontloopt een cruys

gy sulter twee ontmoeten.

Den schrick is self een cruys

en soo vervaert te sijn

als gy een kruysken vindt

dat is een dobbel pijn;

daerom wilt wyeer sijn,

en geern het cruys aanveerden

dat Godt u senden zal

en houdt het selv in weerden

want 't cruys is uw geluck

vereert door 't dierbaer Bloedt

dat ons de helle sluyt

en d'Hemel open doet.

IV. De heilige Jan Nepomucenus op den voorgrond. Eene brugge, daar gewapende soldaten op staan, in de verte, en eene kleene gedaante die men in het water ziet liggen. In de lucht een Engel die gevlogen komt met eenen palmtak.

Joannes die syt Godts vrint
En Jesum hebt getrauw gedient
Die om 't swygen van de bicht
Heeft moeten sterven sonder pligt
Den loon die gij daar voor verwerft
Is dat gij 't hemelrijck beherft
U roep ik aen o Heilig man
Dat ick al 'k niet meer leven kan
Verkrygen mag door u ghebedt
Dat myne ziel sy onbesmet
En dat sij oock mag suyver syn
Als ick voor 't oordeel Godts verschijn.

Amen.

J.V.