Biekorf. Jaargang 9

[p. 113]

[Nummer 8]

Van vergelijkingen

EN hebt gij nooit bemerkt hoe het ongeleerd en ongeletterd vlaamsche volk bij zijn eigenaardig klappen en spreken de wonderbaarste en treffendste vergelijkingen uit zijnen mond laat vloeien, gelijk regendroppels, die van de enzingen der huizen leken bij regenachtig weder?

Eenige van die ontelbare en soms dichterlijke vergelijkingen hebben wij, tot nut en genoegen van de geleerden, opgezant en tot grooter voordeel van deze die er belang in stellen boekstafreekte onder de hoofdingen van bijvoeglijk- naam- en werkwoorden laten drukken. Het woord dat gelegentheid geeft tot de vergelijkinge staat voorop.

Bijvoegelijke woorden.

Hij is zoo arm als Job. - Hij is 't alzoo beu als koude pap. - Hij was bleek lijk de dood. - Hij is bot lijk ne kloef. - Dat eten is brak lijk een beeste (kwade smake). - Hij was content lijk ne luiszak, lijk ne krekele. -

[p. 114]

Hij is alzoo dikke (van te eten) als een ippene. - Hij is dikke lijk eene padde; hij is dikke lijk eene kobbe. - Hij is zoo dom als Taps z'n hond. - Het staat zoo dikke als 't haar op nen hond. - Hij is dommer als eene wulge; hij is zoo dom als ne kalkoen; hij is zoo dom als een aande; hij is zoo dom als een ganze. - 't Is zoo donker als in de helle. - Hij gebaart hem dood lijk een kobbe. - Hij is zoo doof als ne kwakkel. - Hij is dronke lijk ne Schot-(lander); zoo dronke als eene sneppe. - Hij is zoo dunne als een latte. - Hij is tenden lijk een luize op ne kam. - 't Is erger als Lucifer, die wijwater lekt. - Dat is fleeuwsch lijk ne patat. - Dat peerd is fraai lijk een koe. - Hij is zoo frisch als nen bliek. - Hij is geluw lijk safraan; lijk 'n plate was; lijk een tinke; lijk een snake. - Hij viel in 't gistvat en hij zat gepijnd lijk een muize in een valle. - Hij is gezet lijk ne liester. (zoo welgezind). - Hij is alzoo vele gezien als nen hond. - Hij is gezind lijk nen haze. - 't Is zoo goed als wijn en brood. - Hij is grijsde lijk een konijn. - Hij is groot lijk ne molhoop (scherts). - Hij is hard lijk een been. - 't Is heet, dat de kraaien gapen. - Dat is klaar lijk pompewater; lijk dat twee en twee vier is; lijk den dag; lijk de zunne. - Hij is koppig lijk nen ezel; lijk nen trommel. - Hij is lastig lijk een drilnote. - Hij is zoo leelijk als de doodzonde; als een miraculeus beeld. - Hij is mager lijk een schier. - Hij is zoo mager als een sprot; als nen gieben. - Hij is mager en taai lijk dekwissen. - 'k Ben moe lijk eene koe. - Hij is 't alzoo moe als gestampte fijgen. - Hij is nat lijk een visse. - 't Is te onnoozel om voor de hennen te brokkelen. - Hij is zoo oud als Kalle moeiens puppe, en 't was een zuiver houtene. - Hij zit preusch lijk een puid op een lisch. - 't Is alzoo raar als de blauwe (of groene) honden. - Hij is rap lijk een slekke (scherts). - Hij is rap lijk de weerlicht. - Hij is zoo rijke als de schat van Gent. - Hij is zoo rijke als dat de zee diepe is. - Hij was rood lijk een haantje. - Dat is zoo roste als een koe. - Hij ziet scheel lijk nen otter. - Hij is snel lijk een bie; lijk een tinke. - Hij is zoo stijf als een balke; men zou zeggen dat hij nen bezemsteel

[p. 115]

ingezwolgen heeft. - Hij is taai lijk een pelse. - Hij is valsch lijk een katte. - 't Weêre is vaste lijk een been. - Hij loopt verlegen lijk eene henne die niet en weet waar leggen. - Hij was zoo versteld als of er een peerd hadde gesproken; als of hij water hadde zien branden. - Hij is verwezen lijk vorte visch. - Hij is vet lijk een zwijn. - 't Is vet lijk het stopsel van Lucifers oliepulle. - Hij is volzet, lijk nen hond met vlooien. - Hij is vrij lijk een luize op nen kam (niet vrij). - Hij was vuil lijk nen duivele. - 't Is al zoo waar als dat ik hier in mijn zonden zitte (nederige bevestiginge.) - 'k Hebbe zoo warme, 't is alsof ik de helle zou geblazen hebben. - Hij is wit lijk de muur. - Hij is zot lijk e' wiel. - De lucht is zuiver lijk een ooge. - Hij is zuiver lijk eene vischmande (scherts). - Hij is zwart lijk de kave; lijk de stove; lijk ne moor; lijk ne neger; lijk ne pot; lijk kolen; lijk pek; lijk Pietje Pek; lijk een duiveljong; lijk een rave; lijk ne koolbrander; lijk ne mol; lijk Lucifer.

Naamwoorden

Hij trok een aanzichte, zoo lang als de goê weke. - Hij heeft asem lijk een brakke. - Hij heeft zooveel armoe als de ratten in de kerke. - Hij heeft beentjes lijk stoksjes. - 'k Blaze lijk nen haze. - Hij heeft derms lijk kielmouwen; hij heeft derms lijk hemdemouwen ('t is een groote eter). - Hij heeft al zooveel grilletjes als geernaarts pooten. - Hij pakt het in 't groote lijk als Simon zijn katte begroef, met den steert uit. - Hij heeft al zoo veel haar op zijne' kin, als ik op mijne knie'n. - Hij heeft een herte lijk een brood. - Hij heeft een herte lijk een koekebrood (hij is koekegoed, de goedheid zelve). - Hij heeft alzoo veel honger als de zee dorst. - Zijn hoofd is lijk ne windmolen. - Hij slacht van de katten: hij zal altijd op zijn vier pooten vallen. - Dat kind, 't is lijk een aksterjonk! 't is lijk van een akster gebroed! - Hij heeft ne kop lijk ne' stier. - Hij heeft macht lijk een peerd. - Hij heeft een mage lijk een hinne: bij zou koppekeien teren. - Hij heeft een mond lijk een schure.

[p. 116]

- Hij heeft oogen lijk fakkels. - Zijne ooren slachten van de hennen in den oest (hij en hoort niet). - Hij heeft meer snot in zijn neuze als geld in zijn beurze. - Hij schreemde tranen lijk pondscheutels. - Hij heeft er zooveel verstand van als nen hond van peper te eten. - Hij heeft vingers lijk spellewerkersstokken (lange, magere). - Hij heeft vuisten lijk voorhamers.

Werkwoorden.

Hij beeft lijk nen tak hout, lijk een riet. - Hij blaast lijk ne windmolen. - Hij bleust lijk ne frank (scherts). - Hij blekt of ziet lijk ne' kater door de verdiepen (hij is slecht gezind). - Zij blinken van buiten lijk de pauwen, maar stinken van binnen lijk fisjouwen. - Dat blinkt lijk ne mol tusschen zijn lieschen ('t is zwart en leelijk). - Hij bloedt lijk e gekeeld zwijn. - Dat en duurt maar zoo lange, als dat een hond op nen tuin zit. - Hij dient daarom, lijk Judas om apostel. - Hij dorsch derop, lijk op ne kafzak. - Hij drinkt lijk ne pompederm. - Hij is eraan lijk Calvijn aan den duivel. - Hij kan eten lijk nen boomvelder, voor twee, lijk een peerd. - Dat gaapt lijk een policiemutse zonder voeringe, lijk nen bakkers oven, lijk een schuurdeure. - Hij gaapt lijk ne snoek. - Hij gaapt lijk ne visch achter 't water. - Dat gaat hem lijk ne puid in een paar leerzen. - Dat gaat, lijk een tange op een zwijn ('t en gaat in 't geheele niet). - Hij is daar g'acht lijk God in Vrankrijk. - Hij is g'acht lijk het oor van de schoen. - Hij wordt gediend lijk nen hond met vlooien (met veel zorge). - Zij hebben hem gedolven lijk nen hond (niet kerkelijk begraven). - Zijn neuze geeft lijk een pompe. - Hij geeft lijk een varwe koe (niemendalle). - Hij is gejaagd lijk een hertebeeste. - 't Is al gepasseerd, lijk de feeste te Eenname. - Hij glarieoogde lijk ne raaspuit. - Hij houdt aan zijn vel, lijk den duivel aan een ziele. - Dat en houdt niet meer als mijn hand in mijn mutse ('t is slecht geplakt). - 't Weêre houdt hem lijk een scheers. - 't Is lijk nen aap, in nen porceleine-

[p. 117]

winkel (hij maakt aardige muilen). - 't Is lijk nen aap op nen stok (ne zot van ne vent). - 't Is lijk arme liens koekebakken. - 't Is lijk de dood op geetepooten, dat hij zoo uitgemergeld is. - 't Is lijk de duivel in burgerskleeren (men zou hem Ons Heere geven zonder biechten). - Hij is lijk getopt (hij en groeit niet meer). - 't Is lijk een gloriekasse (een blaaimaker). - Die vent, 't is lijk ne kapstok met een broek (veste, kazakke) aan! 't Is lijk ne stokvisch met een trouwkazakke (een lange magere). - 't Is lijk 't vijfde wiel aan de wagen. - 't Is lijk een vliege in nen brouwketele, in een kerke. - Hij kan fransch lijk ne' gans. - Hij kan latijn, lijk een zwijn. - Hij en kent er niet meer van, als een ezel van 't horlogiemaken, of van 't mutseplooien. - Hij kent er alzoo vele van, als de zwijns van teelen lekken (niemendalle). - Ge komt lijk uit een dozeken (dat gij zoo schoone opgezet zijt). - Hij staat daar te kijken, lijk een die zijnen papscheutel afgepakt is. - Hij kijkt lijk nen duivel die persen pelt (zoo leelijk). - Hij kijkt lijk nen uil op een doode, op een zieke koe. - Hij kijkt lijk nen uil op ne kluit (kluit, kluitje suiker = stuk, stuksje suiker). - Hij kijkt lijk ne weiting die op zijn reeuwstrooi ligt. - Ze staan naar mij te kijken lijk naar een wilde beeste; alsof ze nooit geen menschen gezien en hadden. - Hij kijkt zoo zuur als azijn. - Hij klapt zoo zeere als de blâren die waaien. - Hij klapt, alsof hij al 't verstand alleen had. - Hij klapt, houdt leven lijk een heurzel in een bierkanne. - Ze kloegen lijk twee katers in de maand (in de kattemaand). - Hij komt lijk van 't lof, zonder de laatste benedictie: hij en weet van niet, ofwel, hij vertelt iets dat iedereen al weet. - Zij komen overeen lijk Hakke en Makke, lijk Manten en Kalle van de kleene halle: zij hakkebakken wel te gader, zij komen stijf wel overeen. - Dat komt hier al zoo vele te passe, als een haar in de soupe. - Ze kwamen af lijk nen driemastere (zoo statig, zoo preusch). - Zijn oogen laaiden lijk bollen vier. - Hij lacht (monkelt) lijk een muize in een blomteele. - Hij lacht lijk een muis in de blomme. - Hij lacht lijk nen zot. - Hij leeft lijk ne prince. -

[p. 118]

Hij liegt meer als dat zeven peerden kunnen trekken. - Hij liep alsof hij den duivel gezien hadde. - Hij loopt lijk nen haze, lijk een schildpadde. - Hij loopt precis lijk een henne die heur ei verloren heeft. - Die eerdappels melen lijk blomme. - Hij heeft dat noodig, lijk ne schooier een goudgewichte. - Hij heeft dat zoo noodig als water in zijn schoen; als vier in zijne oogen; als ne stamp op zijnen buik. - 't Is lijk op een aande dat 't regent (nutteloos). - Hij roept lijk een die vermoord wordt. - Hij ronkt lijk een bie. - Hij ronkt lijk nen dragonder. - Hij schoort hem, lijk ne puid in 't slijk. - Hij schoot erin lijk in de musschen. - Hij schuifelt lijk nen nachtegale. - Hij slaat erin lijk in de rapen. - Hij slaapt lijk de muizen in 't meel (hij gebaart dat hij slaapt). - Hij slaapt lijk ne' steen. - Hij sloeg erachter lijk een blinde achter de coleuren. - Hij smoort lijk nen Turk. - Dat sluit lijk nen duim in een hoedtje. - 't Is lijk tegen nen hond dat hij spreekt (zoo bot, zoo onbeleefd). Hij spuigt vier lijk een padde, lijk een katte. - Hij staat daar lijk Pilatus in 't geloove (niets te doen). - Dat vleesch stinkt lijk vorte visch. - Hij tierde lijk ne' ketter. - Hij is zoo verlaan als de panne van Vastenavond. - Hij en verstaat niet meer vlaamsch als eene koe spaansch. - Hij viel lijk uit de lucht. - Hij viel derop lijk nen beenhouwer op zijn zwijn. (driftig, geweldig). - Hij vreet hem op lijk een schare. - Hij weegt lijk nen doo'n duivele. - Hij weet er zoovele van als zeven die niet en weten. - Hij wroetelt daar, lijk een muize in een blomteele. - Hij zag lijk gewijde eerde (bedrukt). - Hij ziet lijk een die in nen andjoen gebeten heeft. - Hij ziet eruit als een half gebakken heetekoeke. - 't Ziet eruit lijk nen uil op een tuite ('t en past op malkander niet). - Wij zijn weg, lijk een vliege op een planke. - 'k Zweete lijk een geete. - Hij zweet lijk e' peerd. - Hij kan zwemmen lijk ne puid; lijk ne steen. - Hij kan zwijgen lijk een graf.

G.V.d. P.