Biekorf. Jaargang 9

Gekke Gooris
(Vervolg van bladz. 76).

IV.

ALS Volkaarts duiveling zijn werk verricht hadde, liep het Gooris' hellewichtje ter hulpe, te wege; het ging op het land, maar 't en was daar nievers geen van zijn slag te ziene. 't En vond maar een hol in de eerde meer.

't Zal hem een ongeluk gebeurd zijn, dacht het. 'k Zal zijn werk overnemen. Al Gooris' land is bedricht, maar 'k zal hem wel knippen. En 't begon overal het gers met koeidrek te bemodderen.

's Nuchtens kwam Gooris om gras te maaien, maar de zeisen en trok niet, en, werken op, werken neêre, hij en kon geenen weg.

‘'k Zal naar huis gaan,’ zei hij, ‘om te eten en om mijnen besten wetsteen en 'k en zal 't niet opgeven, of maaide ik acht dagen lang.’

't Duivelke hoorde dat en: ‘Die gek is koppig’ zei het. ‘'k Zal iets moeten uitvinden.’

Gekke Gooris wette zijn allaam en begon te maaien.

't Duivelingske kroop in 't gers en 't trok den top van de zeisen in den grond. Gooris hadde 't lastig, maar hij en maaide maar altijd maaien, en 't en bleef maar een kleen ongemaaid plekske meer over, langs de zompe. 't Duivelke sprong erin. ‘Hij zal mijn klauwen afmaaien,’ zei het, ‘maar toch vandage niet.’

Gekke Gooris maaide nu tot nabij de zompe; maar, ofschoon het gers daar maar dunne en stond, hij en gerochte er niet deure. Hij wierd kwaad en hij maaide vulsarms, met alle geweld.

't Duiveliug en kon niet verder en 't kroop bachten nen gershul. Maar Gooris maaide den gershul en de helft van 't duivelings steertjen af.

Gooris zond nu allichte de meisens, om te hooien en hij ging zelve om geerste te pikken.

[p. 91]

Als Gooris op den akker kwam, had 't duivelke al de geerste vernesteld, maar Gooris viel aan 't werk en hij pikte de geerste af.

‘'k Zal nu aan de haver beginnen,’ zei Gooris.

't Duiveling, dat zijn steertjen af was, zei: ‘'k zal hem morgen wel vasthebben, met zijn haver.’

Maar, als 't, met 't krieken van den dag, op het stik kwam, had Gekke Gooris geheel den nacht gewrocht, en de haver was af. ‘Die gek heeft mij bedrogen,’ zei 't duiveling: ‘maar 'k zal naar 't koornstuk gaan en al 't koorn bederven.’ Zoo 't ging naar 't koornstuk, en 't kroop in 't koorn, om 't koorn te doen verhitten; jamaar 't kreeg zelve te warm en 't viel in slape.

Gekke Gooris spande nu zijn peerd in, en hij en Stine, zijn zuster, reden naar 't land, om schooven te laden. Gooris stak zijn gaffel in den eersten schoof den gereedsten. Maar, wat ziet hij? Goed zoo! een duiveling, dat zijn steertjen af was, en dat op de tanden van zijn gaffel zat; 't wichtje spartelde geweldiglijk en 't sprak schoone om losgelaten te worden.

‘Beziet mij dat vuil dingen!’ zei Gekke Gooris. ‘'t Is nu den tweeden keer dat ik het vange.’

‘'t En doet,’ zei het spook, ‘'k en was 't ik niet! 't Was mijn broêre: ik, was bij Volkaart aan 't werk.’

‘Nu, 't en kan mij niet schillen. Ge zult varen gelijk het ander’.

En hij wilde 't tegen den grond slaan, maar 't sprak toch zoo schoone. ‘Laat mij gaan, 'k en zal nooit meer in uwen weg loopen,’ zei het, ‘en 'k zal al doen dat ge wilt.’

‘En wat kunt gij doen?’

‘Ik kan krijgsknechten maken, 't is gelijk van wat.’

‘Waertoe dient dat?’

‘Gij kunt ermeê doen dat ge wilt: een krijgsman is tot alles goed.’

‘Kan hij ook liedtjes zingen en spelen?’

‘Ja-hij.’

‘Enwel. Maakt er mij wat!’

‘Grijpt dien schoof daar,’ zei 't duiveling, ‘slaat hem tegen den grond en zegt, tegen 't koorn dat er uitspringt: Wordt altemale krijgsvolk!’

Gooris deed 't alzoo, en 't sprong een geheel vendel krijgsvolk uit den schoof, met de trommelaars en de speellieden voorenop.

Gooris begon te lachen en 't duiveling vroeg om te mogen vertrekken.

‘Niet te doene,’ leert mij eerst van krijgsvolk wederom koorn maken, want die cadetten zouden al mijn graan opeten.’

‘Zegt: zooveel krijgsvolk, zooveel koorn!’

Gooris en had maar gesproken of heel 't vendel verging in ne schoof koorn of twee.

‘Mag ik nu gaan?’ vroeg het duivelke.

[p. 92]

‘'t Is mij al wel,’ antwoordde Gekke Gooris, en hij liet het duiveling af zijnen gaffel springen.

‘God beware u,’ zei hij, maar hij n' had nog den name Gods niet vol uitgesproken, of het duivelke kroop in den grond en 't en bleef maar een hol meer over.

Gekke Gooris ging nu naar huis en hij vond daar zijnen anderen broeder, Dikken Doken, en zijne vrouwe, bezig met eten. Dikke Doken en had zijne schuldeischers niet kunnen voldoen en hij was naar vaders gekomen.

‘Gooris,’ zei hij, ‘wilt ge mij onderhouden, mij en mijne vrouwe, tot dat ik wederom tot stand gekomen ben?’

‘'t Is mij al wel,’ zei Gooris, ‘en leeft hier naar uwe beliefte.’

En hij zat om te eten.

‘Ik en kan niet eten met dien gek bij mij,’ zei Dikke Doken's vrouwe, ‘hij riekt oostersch!’

En Dikke Doken zei: ‘Gooris, ge 'n riekt niet goed. Gaat in de voorkamer.’

‘'t Is mij al wel,’ zei Gooris, ‘'k moete toch uit, om mijn peerd te bestellen.’

V.

Als Dikke Dokens duiveling zijn werk verricht had, ging het op zoek achter zijne meêbooswichten. Het kwam op het land en 't zocht en 't herzocht, maar 't en vond maar een hol. 't Ging tot aan de zompe en 't zag daar een endeke steert liggen.

‘'t Is hun een ongeluk overgekomen,’ zei het, ‘'k zal ik moeten Gooris te keere gaan.’

En het op weg achter Gooris. Maar hij had gedaan met zijn land en hij was bezig met sperreboomen te vellen: zijne broeders wilden hem een huis zetten.

Het duiveling zat in een hoek te wikken en te wegen hoe 't Gooris zou hinder doen.

Gooris had eenen sperreboom half los gekapt en was bezig met heffen en duwen, om hem op eene bloote plekke omverre te krijgen, maar de boom sloeg noesch weg en hij viel tusschen de andere boomen. Gekke Gooris begon dadelijk weer te kappen en te kerven, tot dat het bul eindelijk op den grond lag.

Gooris ging van daar eene anderen sperreboom te keere, maar 't was wederom 't zelfste liedtje.

Met den derden en den vierden en ging het niet beter en als 't avondde, en had Gekke Gooris, die meende veel sperreboomen te vellen dien dag, er geen tiene liggen.

Hij was afgebeuld en hij moest rusten.

't Duiveling was over van geluk als 't zag dat Gooris niet meer en wrocht. ‘Hij staakt van werken;’ zei het, ‘ik mag ik nu ook rusten,’ en 't zette hem tusschen twee boomsprieten te slapen.

[p. 93]

Maar, als Gooris uitgerust was, viel hij weêre aan 't werk, en dat met zulk een geweld dat hij allichte weer eenen boom ommekreeg.

't Duivelingske en ha' den tijd niet om uit zijnen spriet te kruipen en 't bleef erin vastgenepen. Als Gooris zijnen boom de takken aan 't weren was, vond hij het duivelingske daar zitten leelijkdoen.

‘Beziet mij dat vuil dingen,’ zei hij. ‘Zijt ge daar weêr al?’

‘Ik?’ zei het, ‘neen-ik, 't is wederom een ander.’

Gooris ging het den kop inslaan, maar 't sprak toch zoo schoone:

‘En slaat mij niet, 'k zal al doen dat ge wilt.’

‘Goed, en wat kunt gij?’

‘Ik kan u zooveel gouden geld geven als ge begeert.’

‘Laat zien.’

‘Wribbelt wat van die eekelblaárs daar in uwe handen en laat ze op den grond vallen.’

Gooris wribbelde wat eekelblaars, en 't waren seffens al roo' goudstukken die op den grond vielen.

‘Dat is schoon speelgoed voor de kinders,’ zei Gekke Gooris.

‘Mag ik nu weg?’ vroeg het duiveling.

‘'t Is mij al wel,’ zei Gooris, ‘God beware u!’

Maar hij 'n had nog maar half den name van God uitgesproken, of het duivelke zat diepe in den grond en 't en bleef maar een hol meer over.

VI.

Als de broeders nu dat huis gezet hadden, gingen zij erin wonen. In tusschentijd had Gekke Gooris al zijn werk opgedaan en hij begon bier te brouwen.

Op eenen dag vroeg hij zijne broeders te maaltijde.

Volkaard de Vechter en Dikke Doken ontzagen 't te komen:

‘Wij weten genoeg wat fooie dat 't zijn zal,’ zeiden ze.

Zoo, Gekke Gooris en had maar een deel boeren en kleen volk, boerenwijfs en boeredochters. Na den eten, ging hij op 't hof, om de meisens te zien dansen.

Hij naderde en hij vroeg of ze hem wilden met een liedtje vereeren: ‘'k zal 't u beloonen,’ zei hij, ‘met iets dat ge van uw leven nog niet gezien en hebt.’

De meisens loegen en ze zongen hem een liedtje.

‘Geeft nu wat gij beloofd hebt,’ riepen ze, als 't uit was.

Gekke Gooris nam eenen korf en hij ging boschwaards.

De meisens loegen nog eens: ‘Wat een gek,’ zeiden ze, en ze 'n dachten op Gooris niet meer.

Maar Gooris kwam, eer 't langer leed, terug, met zijnen korf.

‘Moet ge 't hebben?’ riep hij!

‘Ja-wij, gewis;’

Hij greep een handsvul goudstukken, en hij wierp.

[p. 94]

‘Daar, grijpt,’ riep hij, ‘en duizendmaal dank!’

De meisens ravelden achter 't geld en al 't mannevolk kwam geloopen en ze vielen aan 't vechten en aan 't slaan. Ja, een oud wijf liet er bijkans heur leven bij.

En Gekke Gooris loeg dat hij hutste.

‘Wat gekken,’ zei hij, ‘waartoe bijkans ne mensch vermoord? Gaat stilder te werke! stekt vast, hier is nog ne kluts!’

En hij wierp nog eene handsvulle goudstukken. En 't was mij een scharmutselinge zonder einde en altijd maar roepen om nog! om nog!

‘Neen,’ zei Gooris, als de korf wepel was. ‘Te naasten keer. Laat ons nu maar zingen en dansen!’

Zoo de meisens begonnen te zingen.

‘'t En is niet te schoone, uw gezang,’ zei Gekke Gooris.

‘Kunt gij 't beter?’ vroegen ze.

‘Wacht eene stonde, en gij zult oordeelen.’

Zoo hij ging naar huis, om nen terruwschoof of twee, en hij sloeg ze tegen den grond. ‘Ieder koorn een krijgsman!’ zei Gooris, en, kletse! Daar stond er mij een vendel krijgsvolk; de trommels trommelden en de trompetten trompetteden.

Als zij genoeg gespeeld hadden, deed hij zijn krijgsvolk in de schure gaan, daar hij niemand anders binnen en liet; hij veranderde ze wederom in koorneschooven, en toen ging hij naar huis gaan slapen.

('t Vervolgt)