Biekorf. Jaargang 9

Mingelmaren

OP de keerzijde van een kleene speelkaarte die eene koeken- of ruitentwee verbeeldt, staat het volgende te lezen:

Vier pond en half oodmoedigheyd,
Een vierendeel onverschilligheyd,
Vier of vyf oncen misagtinge,
Een once en half kloekheyd des geest,
Twee oncen mensch-lieventheyd.
Een halve once blygeestigheyd,
t'Zestig graenen zedigheyd,
Met een vierendeel wederhoudentheyd,
Vyftig graenen medelyden,
Twee dragmen eenzaemheyd,
Laet het t'zaemen trekken,
Met het zop van zottigheyd.

[p. 95]

 

Men zal alles t'zaemen mengelen:

 

Dry graenen futzelingen,

 

Geene nieuwe gezintheyd,

 

Zoo veel 's avonds als 's morgens,

 

Met de werdye van een vingerhoed van

 

den besten Lint-worme,

 

En men zal zien dat dezen middel

 

Zal den knip geven aen d'Apothekers,

 

Zal de vlugt geven aen de Chirurgyns,

 

En het ongedult aen de jonge Dogters.

VELEN zien verwonderd op, als wij in schrift of voordracht gewagen van den oorsprong van 't volk van West-Vlanderen.

Onze leeringe en is nochtans noch vreemd, noch nieuw; ze steunt geheel en gansch op de navorschingen der wetenschap en het schrijven der geleerden.

Leest Oud Nederland van Johan Winkler, bl. 64:

‘In West-Vlaanderen liggen de zaken anders. In deze gewesten is de hedendaagsche bevolking van zeer gemengden oorsprong, naar dien zij van alle drie hoofdstammen onzes volks afstamt... Zoo schijnt het mij dat de bevolking in den zuid-oostelijken hoek van West-Vlaanderen, in de gou tusschen Leie en Schelde, zuiver frankisch is.’

Waaraan bekennen wij dit?

Wel, aan den westnederfrankischen tongval en aan den onloochenbaren frankischen bouwtrant der hofsteden.

‘In het oostelike en in het middengedeelte van dit gewest, rondom de steden Rousselaere en Thorhout heeft ook het frankische bestanddeel nog de overhand. Het is daar echter niet zuiver, maar met friesche bestanddeelen vermengd.’

De spraak wordt meer en meer West-Vlaamsch getint: dit verschijnsel hebben wij aan 't Friesch te danken.

De bouw der hofsteden en de heimnamen der dorpen, zooals in de voorgaande gou komen van de Franken.

‘Maar hoe noordeliker in West-Vlaanderen, hoe meer het friesche bestanddeel daar op den voorgrond treedt. In de noordelikste gouen van dit gewest, in het Vrye van Brugge en in het Ambacht van Veurne, vooral in het zoogenoemde Bloote van Vlaanderen, heeft het friesche bestanddeel d'overhand op het frankische. Waarschijnlijk is de oorspronkelike bevolking hier wel van zuiver frieschen stam, en hebben eerst later Franken, uit het Zuiden en Oosten komende, onder deze Friesen zich neêrgezet en zich met hen vermengeld. Ook komt het mij hoogst waarschijnlijk voor dat de allereerste bevolking, d'oudste poor-

[p. 96]

terye van de stad Brugge, even zoo wel als die van Amsterdam, van zuiver frieschen bloede geweest zij.’

Dat bewijst het friesch oorijzer in 't Noorden van West-Vlanderen gedregen; dat bewijzen, benevens de spraak, de eigenaardige bergschuren van 't Bloote, die zoo wonderwel de friesche hofsteden gelijken, welke wij in Friesland gezien hebben; dat bewijst de geschiedenis van Sint Eloy, die Friesen in Vlanderen bekeerd heeft; dat bewijst het deel van Vlanderen, dat onder Utrecht stond, het aloud bisdom van de Friesen.

‘In het Zuid-Westen van het hedendaagsche West-Vlanderen, in het land rondom Poperinghe en bewesten Iperen, en noordwaarts tot benoorden het rivierke de Yser, laat zich het saksische bestanddeel onder de bevolking bemerken. Het hedendaagsche volk in deze gou zoude men Saxo-Franken noemen kunnen.’

't Blijkt uit de oordnamenkunde, zooals G. Kurth leert, dat er Sassen op de kusten van Fransch-Vlanderen aangeland zijn; ze kunnen ook dit deel van West-Vlanderen hebben bezet. Kenmerkende Sassensche eigenheden kennen wij niet tot nog toe; daarom hebben wij ons lid gemaakt van het Verein für Nisderdeutsche Sprachforschung tot Hamburg. Daar, bij de Nedersassen, in het stamland der Sassen, zullen wij de eigensassensche beschaving leeren kennen en 't speur ervan op onzen bodem pogen terug te vinden.

J. Cl.

UIT den dagboek van den ‘kunstschilder Verbrugge achter het boter huys te Brugge.’

‘1793 Februari 15.

De goude kroon staande op beyde schauwen van de collegiekamer van het stad-huis van brugge wierden geweird, door de Jacobinen (ofte fransche revolutionairen) om plaats te maken voor de Muts van vrijeheid, die aldaer geplaets waeren door bevel van Karel den VII, Koning van Vrankerijk omtrent het jaer 1435 ter oorzaek van het verstandig wijzen eener proces, hetwelk men niet wijzen en konde in Vrankrijk, en doch tot Brugge gewezen wierd. Den koning alsdan zeggende dat de schauwen waer door de aedems vloogen van zulke verstandige rechters verdienden gekroont te worden.’

V.

Heden ten dage staat er nog eene gesmedene kroone op de schouwe van 't stadhuis die boven 't blind ezelstraatjen uitkijkt.