Biekorf. Jaargang 9

De ridder van Maria

ROND de jaren twaalf honderd waren er twee wijdberoemde ridders, die de gewoonte hadden in menigvuldige steekspelen met al den lof en den roem weg te gaan. Niemand en kon het tegen hen houden. De eene hiet Walter van Persyn en was de zoon van Jan van Persyn, een Hollander: de andere naamde Walewijn van Leefdael, zoon van den heer Rogier van Leefdael uit Brabant. Die twee felle kampers waren aan melkaâr door de nauwste vriendschap verbonden, zoodat zij, bijna onscheidbaar, altijd te gare leefden en reisden. Was er ievers een steek- of ridderspel, zij trokken er naartoe. Al is't dat zij alle twee door en door brave en deugdzaam waren, was de eene algelijk nog veel godvruchtiger als de andere. Walewijn van Leefdael was gierig, eerzuchtig en snakte naar wereldschen roem en eere. Walter van Persyn integendeel was milde, edelmoedig en hadde eene bijzondere godvruchtigheid voor Maria, zijne goede moeder, zoo hij Haar plochte te noemen.

Op zekeren dag dat zij alle twee uitgenoodigd waren tot een tornooi of steekspel, stelde Walter voor 's anderendaags morgens in de eerste kerke waar zij voorbij moesten eene misse te hooren. Walewijn aanveerde, wel met een beetje tegenzin, voorwendende dat zij daardoor vele tijd zouden verliezen en alzoo misschien te late

[p. 39]

komen of ten minste dat zij daardoor gedwongen zouden zijn te zeere te rijden, dat hunne peerden te moede zouden zijn en alzoo slecht gesteld voor den kamp, en nog vele vijven en zessen: maar Walter overklapte zijnen vriend zoo wel dat hij het ten lange laatste aanveerdde.

Zoo 's anderendaags vroeg op kloeke vierige peerden gezeten, reden ze welgezind naar de feeste.

't Eerste kerkske dat ze ontmoetten was de capelle van Heimerode en daar ging juist eene misse aangaan. De twee ridders trokken binnen en hoorden de misse. Walter, vol ingetogenheid, zat op zijne knie'n in het gebed zoodanig verslonden dat hij aan een beeld geleek. Walewijn bad ook, maar gejaagd en verstrooid men kon niet meer, hij was meer bezig met het ridderspel als met de heilige misse. Als de priester den zegen gaf op 't ende der misse, verliet hij haastig de capelle, en sprong te peerde; maar Walter en kwam niet uit. Walewijn wierd ongeduldig en, na wat wachtens, stapte hij af en kwam wederom de capelle binnen, daar hij Walter nog altijd in dezelfste houding vond bidden. Hij klopte op zijnen schouder, en zei, ‘Komt Walter, wij en hebben geenen tijd meer te verliezen, de zonne is bijna boomhoogte en wij hebben nog zes uren rijdens.’

‘Walewijn, mijn vriend,’ zei Walter zachtjes ‘daar zal nog eene misse gedaan worden en zij zal seffens beginnen, ik wil de deze ook nog hooren; want ze zal gedaan worden ter eere van Maria, mijne goede moeder; zulke schoone gelegenheid en mag noch en zal ik niet laten voorbijgaan. Kom, blijf ook nog, in eene halve uur zullen wij vertrekken onder Maria's zegen.’

‘Neen Walter’ zei Walewijn ontevreden, ‘ik rijde alleene voort, gij zult te late komen en aan mij al de eere van het steekspel.’

Walewijn vertrok alleene en Walter hoorde, op zijn eeuwig gemak, die misse ter eere van zijne goede moeder Maria. Na de misse sprong hij op zijn peerd en reed in vollen draf achter zijnen gezel.

Als hij ter plaatse van het steekspel kwam, zag hij

[p. 40]

verwonderd dat het gedaan was, en dat de kampers moede en uitgeput naar hunne herbergen trokken, maar hetgeen hem nog meest van al verwonderde, 't was dat hij overal zijnen naam hoorde uitbazuinen als van den overwinnaar van 't steekspel en dat iedereen, die hem voorbijtrok, eerbiedig groette en geluk wenschte. 't En leed al niet lange of Walewijn kwam naar hem gereden en riep al van verre.

‘O mijn vriend Walter, van herte wensche ik u geluk, nog nooit hebt gij zoo dapper, zoo behendig en met zulke onweerstaanbare kracht al uwe tegenkampers uit den zadel gestoken. Uwe name is in alle monden. Men hoort van niets anders spreken, komt mede, opdat men u de kroone en de goudene rooze ter hand stelle: maar zegt mij eerst een keer schoone hoe het komt dat gij, die na mij vertrokken zijt, aan tijds waart voor 't steekspel, terwijl ik maar toegekomen en ben als de eerste speren reeds gebroken waren. En duikt het niet, vriend, gij hebt mij eene poetse gebakken, die ik om onze wederzijdsche vriendschap niet kwalijk en neme: komt, Walter, weest rechtzinnig, hoe komt dat?’

‘Hoort, Walewijn, ik zal rechtzinnig zijn, ik kome nu effen toe, en 'k en versta niets van al hetgene gij mij daar al uiteen doet: hier moet eene misgreep zijn, ik kome versch toe en 'k en hebbe in geener wijzen aan 't steekspel deel genomen. Ik hoore hier overal mijnen name uitbazuinen, mijnen lof bezingen en, op mijn ridderwoord, 'k en wete van niet.’

Walewijn, die wiste dat Walter nooit en schertste en als hij iets op zijn ridderwoord bevestigde, dat het altijd onbewimpeld de waarheid was, stond daar te kijken zonder nog een woord te kunnen spreken.

‘Maar, zegt Walewijn, wat is er hier nu gebeurd?’ vroeg Walter.

‘Walter, ik zou u herkennen onder duizende ridders; gij weet dat. Welnu, ik heb u gezien, van dichte uwe wapenspreuke gelezen, u gegroet, en gij hebt wedergegroet met de hand. Gij haddet reeds eenen tegenkamper in 't zand doen tuimelen, als ik aankwam. Ik was verwonderd, 'k en kon mijne oogen niet gelooven, gij kunt dat

[p. 41]

wel denken; ik vroeg en taalde rond en iedereen zei: “'t is Walter van Persyn. Kent gij nu uwen besten vriend niet meer?” Van dan af vervolgde ik u, ik zag u strijden en altijd overwinnen, en als de laatste kamper die het tegen u wagen dorst, uit den zadel stortte, ontstond er een zegegeroep zonder einde: Eere en lof den onoverwinnelijken Walter van Persyn! Als gij het strijdperk verliet, heb ik u eenen oogenblik uit der oogen verloren, ik zocht u, en hebbe u hier gevonden. Daar is eenvoudig al wat ik zeker wete.’

‘Enwel, mijn vriend, als het zoo is, dan is het een wonder dat Maria, mijne goede moeder, hier uitgewrocht heeft, om de heilige misse die ik te harer eer gehoord hebbe. Van zulke goedheid beken ik mij onweerdig, vriend, laat ons van hier heimelijk vertrekken.’

Walewijn, uit eerbied voor zijnen vriend, den beschermeling van de koninginne des Hemels, en durfde niet meer tegenspreken, en zij vertrokken alle twee en verdwenen achter de uitgestrekte bosschen.

Lange reden zij zonder een woord te spreken; Walewijn was in zijn gedachten verslonden en Walter bad. Eindelinge hield Walter zijnen draver in en sprak:

‘Walewijn, gij weet het, gij zijt mijn beste vriend; nooit en hadde ik een geheim voor u. Enwel, dat wonder van Gods Moeder heeft over mijne toekomste beslist. Ik verlate de wereld, ik zegge vaarwel aan de eere en den roem die zij mij schenken kan, en ik treed in een klooster waar ik voor 't overige van mijne dagen voor God en zijne heilige Moeder alleen wil leven.’

‘Walter,’ sprak Walewijn bewogen, maar met vaste stem, ‘ik en wille u niet verlaten, wij deelden 's werelds roem en genot, mag ik ook met u het kloosterleven deelen?’

Walter en antwoordde niet, maar zijn peerd dichterbij getrokken hebbende, omhelsde hij zijnen vriend en weende van blijdschap.

Met hunne rijkdommen bouwden zij nevens de capelle van Heimerode een klooster en leefden daar te gare nog lange jaren, van de wereld afgestorven, in de grootste boetveerdigheid.

[p. 42]

Op zekeren dag dat Walter in de kerke in gebeden verslonden zat, met zijne twee handen te gare naar 't Marienbeeld opgeheven, daalde er uit den Hemel een schitterend kruis dat tusschen zijne vingers bleef steken als teeken dat Onze Lieve Vrouwe, zijne goede Moeder, zijn gebed verhoord hadde.

Later brachte Adelheid, de vrouw van grave Willem van Holland, dat Kruis met groote plechtigheid, in 't klooster van Reinsburg en schonk daarbij dat klooster zooveel boter als men jaarlijks van doen hadde. Sedert dien dragen de heeren van Persyn een rood kruis in hun wapen.

Geheel deze wondere gebeurtenisse staat vermeld in eene oude Hollandsche kronijke, geschreven 't jaar 1354, en in druk gegeven te Leiden, 't jaar 1740.

J. Leroy