Biekorf. Jaargang 9

[p. 15]

Gereedschap van de kloefkappers
Gehoord te Hulste.

BOOM: populier of wilge, en soms linde of bilkenboom.

Zage: om den boom in klossen te zagen.

Hamer en kliefmes, om de klossen in blokken te klieven.

Happe of bijle, om de blokken te kappen.

Distel, slag van kapmes, om de blokken te distelen.

Voorsnijmes, om de blokken te snijden.

Nu is de blok gereed om uitgemaakt te worden.

Beitel en hamer om een gat te kappen.

Nu heeft men verschillige booren om de blokken uit te schroomen.

1/ Voorboor of voorganger, om het gat verder te booren: gebezigd voor alle kloefen. Geen ander en wordt gebezigd voor de kleene kloefen.

2/ Eerste boor: gebezigd (met 1) voor jongenskloefen.

3/ Vrouwboor: gebezigd (met 1) voor middelmate kloefen.

4/ Mansboor: gebezigd (met 1) voor groote kloefen.

Afdraaier, om den hiel af te draaien.

Hielmes, om den hiel uit te scheppen.

Teenmessen, om de kloefen rondom de teenen uit te heulen:

a/	Voor halve werkskes (kleene kloefen).
b/	Voor derdelingen (jongenskloefen).
c/	Voor vrouwlingen (middelmate).
d/	Voor manskloefen (groote).

Zoolmessen, voor a, b, c, d, om de kloefen uit te zolen.

Hij is nu uitgemaakt.

Opsnijmes, om hem van buiten veerdig te maken.

Om de messen enz. te wetten:

a/	Wetsteen.
b/	Strijkstok: stok met verbrijzelde slijpsteen-aarde bestreken.

Ander getuig:

Kapblok, om er de blokken op te kappen.

Pasbank, om de blokken te passen en te paren.

Het snijpeerd, om de blokken te vormen.

De heulbank, om de kloefen uit te halen.

Spanhouten, om de kloefen in den heulbank te spannen.

De spie, die tusschen den kloef en de spanhouten zit.

De kramme, waarin het opsnijmes draait.

De schacht, hout waarin het mesken zit.

Kleen mesken, om de muil van den kloef te effenen.

Keer, hout of stijl van de booren.

Krukke, handhaaf van het voorsnijmes.

Afval: kapperlingen, distelingen, snijdelingen en boorlingen. De zagerlinge en gaat dit ambacht niet aan.

Er worden dan gatjes in gemaakt met een spikkelboor. Zij worden gepaard of gekoppeld en aaneengebonden; in den oven gesteken (eertijds in de kave) om ze te rooken met gers enz.; gezwart, geschilderd, met bloemen versierd, enz.

[p. 16]

Over de mate der kloefen.

De mate is ne regel verdeeld in steken, blinde en andere: deze laatste van 1 tot 14.

Blinde steken is al wat vóór de eerste steke is, of het voorenste deel, dat niet verdeeld en is.

De verdeelde mate wordt verdeeld in 4 deelen:

1/	Voor halfwerkskes, van steke 1 tot 4.
2/	Voor derdelingen, van steke 4 tot 7.
3/	Voor vrouwlingen, van steke 7 tot 10.
4/	Voor manskloefen, van steke 10 tot 14.

Ieder steke is bijkans 2 ctm. lang.

Hoeveel kloefen er in één paar zijn.

1/ Vier halfwerkskes; 2/ Drij derdelingen; 3/ Twee vrouwlingen of manskloefen.

Deelen van den kloef:

1/	Al onder: de hiele, de klampt (of holte) en de zool.
2/	Zijden- en bovendeel: Hiele, sponden, top en hulle.
3/	Binnen: Muile, wrijf, terdt en planke.

G.V.d.P.

ONZE streken waren eerst bevolkt in het vierde aardkundig tijdvak, door de lieden van den gekapten steen.

Daarop volgt de zoogenoemde hiatus: men erkent geen verband tusschen deze eerste oortijdelijke bevolking en de bewoners der volgende tijdvakken.

Daarna verneemt men het spoor der lieden van het tijdvak van den geslepen steen, die later bij verdere ontwikkeling het brons en het ijzer bezigen.

Deze menschen staan bekend als eene Arische bevolking. Ze worden ook Indogermanen genoemd.

Tot de Ariërs behooren onder andere de Indianen, de Persiërs en de Armenianen in Azia, de Slaven, de Hellenen, de Italioten, de Kelten en de Germanen in Europa.

De Kelten hebben eerst den bodem van 't land der Germanen bewoond; 't blijkt zooals wij zeiden uit de menigvuldige Keltische oordnamen in Duitschland, ja ook uit Keltische volksstammen die tot heden in Duitschland Keltische eigenheden, namentlijk in Hessenland, bewaard hebben.

Uit de Indogermanische Forschungen, VII, bl. 279, schijnt het te blijken dat tijdens het tijdvak der geslepen steenen, de Germanen in Denemarken gehuisvest waren, en dat zij van daar, in het tijdvak van het brons, naar Duitschland uitgezet en verland zijn.

J. Cl.