Biekorf. Jaargang 6

[p. 305]

[Nummer 20]

De aloude bevolkinge van Westvlanderen

II. Het Kimbersch Tijdvak.

OMTRENT drie eeuwen vóór onze tijdrekening, vielen de Kimbers in de landstreken die later Belgisch-Galliën zouden heeten.

Vele eeuwen waren verloopen, sedert dat deze volkeren hun caucasich vaderland verlaten hadden.

Eerst hadden zij in aanraking, ja, meermaals in strijd geleefd met de Grieken en de andere Zuiderlingen, bij dewelken zij onder den benaming van Kimmerioi (Cimmériens) bekend stonden.

Langzamerhand wierden zij westwaards gedreven door de snel aangroeiende menigte der Germanen en der Slaven. Eeuwen lang bleven zij nu ronddolen] in de geheimzinnige wouden van Midden-Europa en in de waterige landstreken van het Noorden, vooraleer zij, van het Zuiden afgekeerd door de vroeger gevestigde Kelten, ook meer en meer westwaards gedrongen door de volksmenigte der Germanen, eindelijk in onze landen vielen.

[p. 306]

In Belgisch-Galliën gingen de Kimbers de bestgeschikte vlakten van het Zuiden en van het Noorden bezetten, alsook de tusschenruimten van het uitgestrekt Ardennenwoud.

De Kelten, ondertusschen, bleven op hunne minst toegangelijke hoogten veelal onaangeroerd.

_**_*

Voorzeker en waren niet alle Kimbers in Galliën gevestigd, want in hunne langdurige zwerftochten waren vele volksstammen onderwege gebleven.

Zoo kan men vooreerst I Oostersche en II Westersche Kimbers onderscheiden.

I Onder de Oostersche Kimbers zijn verscheidene volksstammen in de geschiedenis vermaard geworden.

Van dezen ontleende de Bosphorus Cimmerius of Cimbricus zijnen naam: deze zeeëngte ligt, zoo men weet, benoorden de Zwarte Zee.

Drie eeuwen vóór onze tijdrekening (279 v. Chr.), verwoestten de Kimbers verscheidene streken van Thraciën, Macedoniën en Griekenland. Deze vijandelijke inval in Griekenland gaf aanleiding tot het opstellen eener Pythische hymne, die, op twee marbelen bladen gekapt, langs de tempelwanden te Delphos gevestigd wierd. Deze hymne wierd over weinige jaren weergevonden; getoonzet; volgens de aanwijzingen bij middel van bepaalde letterteekens, die men boven de woorden gesteld vond, wierd zij te Parijs, te Brussel en in andere hoofdsteden uitgevoerd: welnu, in dit gedicht staat de ‘krijgstocht der Galaten’ uitdrukkelijk vermeld: Taλaτaaν 'Aρης.

Weinige jaren later vielen ook de Kimbers in Kleen-Asiën; zij bleven in de landstreek van Galatiëa gevestigd.

Al de voorzeide Kimbers schijnen melkwit geweest te zijn, zooals hun grieksche naam (galatès) aanduidt; ook is de vrouwnaam Galatea ( = de melkwitte) bij iedereen bekend.

Men bemerke wel, dat het geenszins deze Kimbers en waren, die aan den hoofdstam den naam van Gallen deden geven, want deze benaming bestond alreeds sedert twee tot drie eeuwen.

[p. 307]

II De Westersche Kimbers zijn te onderscheiden in a/ Over-Rhynsche, b/ Gallische, en c/ Over-zeesche Kimbers.

a/ De Over-Rhynsche Kimbers kunnen verdeeld worden in noordsche of kustbewonende, en zuidersche of midlandsche Kimbers; deze volkeren waren in twee'n gescheiden door de Germanen, die, reeds in de derde eeuw vóór Christus, tot den Rhyn gedrongen waren.

Van deze noordsche Kimbers ontleende de Chersonesus Cimbrica ( = het kimbersch schiereiland) zijnen naam. Plinius vestigt die noordsche Kimbers met de Teutonen nevens de Chauken, terwijl de midlandsche Kimbers met de Istaevones langs den Rhyn woonden.

Zoo schreef Plinius: Alterum genus Ingaevones, quorum pars Cimbri, Teutoni ac Chaucorum gentes. Proximi autem Rheno Istaevones, quorum pars Cimbri Mediterranei. (Plinius iv, 14).

De invallen der Germanen, als ook de volksverhuizing der Kimbers en Teutonen met hare gewichtige gevolgen, hopen wij in ons ‘Vóór-Romeinsch tijdvak’ te kunnen bespreken. De landverhuizers wierden, zoo men weet, door Caius Marius vernield.

Ziehier nu hoe de overwinningen van Marius in de eereboeken van het Capitolium vermeld stonden (in fastis Capitolinis).

V.C. DCLII: C. MARIVS C.F. CONSVL. V DE TEVTONEIS AMBRONIBVS ET CIMBREIS TRIVMPHAVIT.

Dit beteekent:

't Jaar 652 na het bouwen van Roome, heeft Caius Marius, Caius' zoon, Consul 5 maal, over de Teutonen, de Ambronen en de Kimbers gezegepraald.

Kort en goed, voorwaar!

b/ De Gallische Kimbers kunnen insgelijks in noordersche en zuidersche verdeeld worden.

Deze zuidersche Kimbers woonden van aan de Seine en de Marne tot aan het Ardennenwoud. Hier telde men, volgens Caesar, gaande van het Oosten naar het Westen: De Mediomatriken, de Rhemers, de Suessonen, de

[p. 308]

Bellovaken, en de Ambianen; ten Zuiden der voornoemden, van oost naar west, ontmoette men: de Leuken, de Catalaunen, de Melden, de Parysers, de Velocassen en de Kaleten.

De noordersche Kimbers van Galliën woonden in het bestrek en ten Noorden van het Ardennenwoud.

In de opene plaatsen ( = laren) van het woud; tusschen de heiden en moerassen; op de heuvelen door de Kelten verlaten; maar vooral in de beste landen der vlaktestreken, zag men de kimbersche hutten wijds en zijds gebouwd: gewonelijk prijkten er boven den ingang, eenige schedels van gesneuvelde vijanden.

c/ Voor dit lichtzinnig, maar strijdzuchtig en stoutmoedig volk, hadden de Germanen eeuwen lang moeten onderdoen. Maar, twee eeuwen vóór onze tijdrekening, wierden de noordsche Kimbers van Galliën op hunne beurt overmand en uitgemoord, ofwel verdreven tot bij hunne zuidersche stamgenooten; anderen vluchtten westwaards tot in de britsche eilanden, waar de Britten, de Siluren en andere keltische volksstammen reeds gevestigd waren.

Over deze over-zeesche Kimbers en zijn wij niet voornemens hier afzonderlijk te handelen. Het zal genoeg zijn aan te stippen, dat vele blonde, slanke bevolkingen van Ierland en van Schotland uit die Kimbers schijnen gesproten te zijn.

_**_*

Over de westvlaamsche Kimbers ontbreken, zoo wij meenen, alle geschiedenis-overleveringen.

Waarschijnelijk kwamen deze volkeren, omtrent drie eeuwen vóór Christus, in onze landen.

Zij verkozen tot woning de bestgeschikte vlakten, en verjoegen, waarschijnelijk niet zonder strijd, de Kelten van vele hunner heuvelen. Daarna bleven zij vreedzaam hun nieuw vaderland bewonen, tot dat zij, op hunne beurt, door de Germanen verdreven wierden.

De Kimbers hebben den landsbouw gekend en beoefend. Het schijnt dat deze volkeren de eersten geweest zijn,

[p. 309]

om de mergelaarde (marne) tot meststof te benuttigen.

In ons Vlanderen bewoonden waarschijnlijk de Kimbers de striepe gronds, die strekte ten Noorden der wouden, van de zee tot in het huidige Oostvlanderen en Nederland; zij waren ook gevestigd ten Oosten en ten Zuiden van Kortrijk, alsook in de omstreken van Werveke, van Rousselare en van Thourout.

In eene verdere bijdrage over eenen gemengden keltischen volksstam onzer omstreke, zullen we eenige bewijsredenen aanbrengen om onze zienswijze te bevestigen, en eenige waarschijnlijkheden wegens de oordkunde van het kimbersch tijdvak doen kennen.

Nog blijft ons het moeilijk en ingewikkeld vraagstuk van den oorsprong der Kimbers te bespreken: Dit verschuiven wij tot onze eerstvolgende bijdrage.

D^r Jul. Blancke