Biekorf. Jaargang 6

Over 't peerdeken Malagys

In oude volkszeisels is er veel sprake van houten peerdekens, daarop men door de lucht rijdt en ook van andere wonderpeerden die echte tooverstreken bedrijven, peerden zonder kop, peerden met vlerken, en wat weet ik al.

Welnu, lieve lezer, laat mij toe u een vertelselken te doen over ook zoo een wonder peerdeken, ‘peerdeken Malagys’ genaamd. Mijn vertelselken is getrokken uit een zestiende-eeuwsch handschrift, van Jacob Vandevelde, en geboekt in de Niederlandsche Sagen van Joan Wilhelm Wolf. Ik heb het willen opschrijven; omdat het nog min of meer leeft onder volk van 't Ipersche, en misschien uitlegt hoe men zekere klove in den Kemmelberg ‘den kinderput’ heet. Luistert:

t' Jaar onzes Heeren doen men schreef 1521, leefden er drie rijke meiskes: Magdalena Ghyselin, Lucia Lamerson en Maxima Vanden Driessche, en ze woonden alle drie nevens malkaâr in de Recollettenstrate, tot Iper. Geen betere vriendinnen en waren er als die drie meiskes; daar

[p. 283]

en ging geen dag voorbij of ze waren bij malkaâr, en alle achternoenen, mooi en rijke gekleed, deden zij te gâre een wandelingsken naar den buiten, om versche en zuivere lucht te scheppen.

Zoo nu, korts na Tuindag, op nen maandag achternoene, tegen avond, als 't een beetje begost te verkoelen, trokken onze drie kleene jufferkens wederom landewaards te wege. Als ze in de tempelstrate kwamen gegaan, zagen zij daar een wonderschoon wit peerdeken. Zij en hadden nog nooit zulk een schoon peerdeken gezien. Zijn haarloos vel was zoo wit als sueeuw, en 't blonk gelijk zilver; zijne mane en zijn steert waren kunstig met zijde doorvlochten en gebonden; zijn oogskens waren rond, en ze blonken gelijk sterren, in zijn kleen fier kopken; en daarbij het droeg eene kostelijke zadel van rood damast, waarin honderden gouden nagels schitterden. De drie meiskes stonden stille om dat schoon diertje te bewonderen; zij en hadden geene oogen noch zij en vonden geene woorden genoeg om aan hunne bewonderinge lucht te geven.

Middens dat zij daar alzoo stonden dat liefelijk beestje te beziene, zoo kwam er mij een jongeling te naargange. Hij was deftig aangedaan, droeg schoone geluwe post-leerzen, met zilveren spooren, en scheen de ruiter van dat peerdeken te zijn.

‘Enwel, brave jufferkens, hebt gij nog zoo een schoon peerdeken gezien?’ vroeg hij, minzaam monkelfroezende.

‘Wel neen-wij, mijnheere, nog nooit,’ zeiden de drie meiskes, en hunne oogskens en gingen van 't peerdeken niet.

‘'k Geloove 't verdonders ook wel, want daar en bestaat in geheel de wereld geen peerd dat daar aan kan. Koningen en keizers staan er voor in bewondering en bieden mij ongelooflijk groot geld; maar, 't en is niet te verkoopen, al bode men mij een geheel land, met kroon en troon, nog en zoude ik van mijn peerdeken niet willen scheiden. Dat is 't peerdeken Malagys, en 't komt uit de verste gewesten van Japan.

Ik ben met dat peerdeke naar Iper gekomen om het door 't volk dezer stad te laten bewonderen. Gij staat verstomd

[p. 284]

over de schoonheid van zijne gestalte, maar dat en is nog niets, te vergelijken bij zijne andere hoedanigheden en kunsten. Het beestje heeft menschenverstand. Ja, zelfs meer als menschenverstand; 't weet de toekomste te voorspellen, en 't lost de moeilijkste vraagstukken op. Daarbij, 't heeft een eigenzinnig gedacht: nooit en heeft het eenen man willen dragen; en, wie het ooit waagde in den zadel te springen, het wierp hem onverbiddelijk over zijnen kop in 't zand. Maar de meiskes, ze doen der al meê wat zij willen, daarom ook, gelijk gij ziet, is het een vrouwenzadel die op zijnen rugge ligt. Als een meiske mijn peerdeken Malagys wilt bestijgen, 't buigt hem tot tegen den grond, en 't toogt door alle slag van gebaren hoe blijde en hoe verheugd het is, en zij en moet maar zeggen waar zij wilt gevoerd zijn, en 't zal ze daar heenbrengen. Dat beestje kent alle steden, alle straten, alle huizen, alle menschen. Ja 't peerdeken Malagys is alles wijs. Wilt gij nen keer op mijn peerdeken rijden, brave meiskes, gij en moet maar zeggen waar het u moet voeren?’

‘Ja maar, en gij dan, mijnheere?’ vroeg Magdalena.

‘Ha, ik! ik blijve hier in de strate, tot dat het wederkomt.’

‘Komt, Lucia, en komt, Maxima: wij gaan op dat aardig peerdeken rijden. Wat gaan zij staan zien als wij thuis komen op zulk een schoon beestje!’

Lucia en Maxima, een weinig beducht in 't eerste, lieten hen gezeggen; en ze kropen, met Magdalena, op het peerdeken, dat alree geknield lag voor hunne voeten.

Als 't diertjen op zijne pooten rechte stond, riep Magdalena, die den blauwen zijden toom vasthield: ‘Peerdeken Malagys, eens rond de vesten en dan naar huis, in de Recollettenstrate!’

‘Hebt gij 't gehoord, mijn lief peerdeken,’ zei de jonge heer: ‘zijt fraai en voert zachtjes die jonge meiskes volgens hunne beliefte.’

't Peerdeken schudde zijn kopken, 't kwispelde zijn steertjen en 't stapte vooruit; maar zoo zachtjes en zoo lijze, dat men zijnen stap op de steenen niet hooren en kon. En de drie jufferkens waren zoo aangename en zoo stille

[p. 285]

gewiegd in hunne zadel, dat ze van vreugde aan 't lachen gingen.

't Peerdekens stap verdapperde en verdapperde, naarmate het voortging, zoodanig dat het weldra als een schicht door de lucht vloog. De meiskes beefden van schrik en angste, stad en vestinge verdwenen uit hunne oogen, en 't peerdeken vloog altijd vliegen, over velden en weiden, over stok en steen, zoodat zij niet meer en wisten waar zij waren, en nog vele min waar zij bevaren gingen.

‘Peerdeken Malagys lief,’ weende Magdalena, ‘wij wonen tot Iper in de Recollettenstrate, alle drie nevens een.’

Maar 't peerdeken en hoorde niet, zijn oogskens schoten vier en vlamme, en zijne neusgaten waren opengetrokken, wijd en breed, en 't vloog altijd voort.

't Wierd avond en donker; en, dat tooverpeerdeken zwom nog altijd in breede kringen door de lucht. De meiskes weenden en snikten, en klampten hen aan malkander vast.

Eindelijk, verre verre op den top van eenen berg, zagen zij vele vele helderheid: 't was als of er daar een slot ware waarvan al de vensters vol licht stonden. 't Peerdeken hadde dat ook in de ooge en 't vloog er rechte naartoe. Hoe meer zij naderden hoe duidelijker het wierd: ja, 't was een prachtig slot met muren omsloten, de groote ingangdeure was een prachtig zijden behangsel, zij hoorden gespeel en gezang daarbinnen als of men er bruiloft vierde.

't Peerdeken smeet een aardig gebriesch, 't behangsel schoof weg en 't gleed zoo zachtjes en lijzig daarbinnen, dat de meiskes het niet geware en wierden dat het stille stond en nederboog om hen te laten afstappen.

Nauwelijks stonden zij daar, met hunne roodgeschreide oogen, op 't voorhof van het slot, of vele andere rijkgekleede vrouwen kwamen langs alle kanten naar henwaard gesneld en wenschten ze, onder alle slag van vreugdegebaren, wellekome.

‘Komt, geliefde vriendinnen,’ riepen zij, ‘naar de zale, 't is blij dag vandage!’ En zij trokken de drie ongelukkige meiskes meê naar de zale.

[p. 286]

‘Neen neen,’ riep Magdalena ‘wij en weten niet waar wij zijn, wij en zijn hier niet gekend, en nog vele min verwacht, 't ware geheel onbeleefd van onzentwegen. Ten anderen, wij moeten naar huis.’

Maar, wat zij zeiden of niet en zeiden, zij moesten mêe naar de zale.

't Was eene lange prachtige zale, de muren waren met kostelijke schilderijen versierd en rijke lichters hongen aan de vergulden zolderbalken. Daar stonden lange tafels, zinlijk gedekt en gereed, voor een smakelijk eetmaal. En ginder, tenden die zale, in eenen schoonen zetel die op een verhoog stond, zat een dikke heer, 't was de heer van het slot, 't was hij die maaltijd hield.

Hij had eene roode turksche mutse met prachtige veder op zijn hoofd, en was in eenen roozijden mantel gedraaid; rond zijnen hals lag een gouden keting, en aan zijne vingers blonken ringen vol van 't kostelijkste diamant.

Bij hunne intrede stond de heer rechte en kwam hun te gemoet. ‘Weest willekom, mijne vriendinnen,’ sprak hij, ‘gij zult u dezen nacht met ons verzetten en hoogdag vieren. Gij waart verwacht, mijn knecht heeft mij van uwe komste verwittigd en mijn peerdeken heeft u hier gebracht: en zijt niet verwonderd en nog veel min verlegen, dat zelfste wonderpeerdeken zal u ook huiswaard voeren. Komt, neemt plaatse aan tafel, men zal seffens gaan opdienen.’

Daarop klonk de vreemde slotheere de belle en alle de jongvrouwen zetten hen aan tafel. Onze drie Iperlingen zetten hen geheel verlegen en al zuchtende in de aangeduide plaatsen, en 't avondmaal ging beginnen.

De belle klonk nog een keer, en uit een verdoken deure kwamen er wel vijftig kleene aardige knapen, al in verschillige kleuren gekleed zij droegen welriekende schotels rond; de wijn wierd geschonken en menig glas wierd daar geledigd, binst dat al de opgedregene spijzen ten grooten deele achter de tanden der jongvrouwen verdwenen. Magdalena, Lucia en Maxima hadden, gedwongen door hunne tafelgebuurnegen, van alles iets of wat, maar weinig genoeg, met lange tanden en geslotene magen, genut, en ze verlangden om te mogen naar huis keeren.

[p. 287]

Eindelijk was 't avondmaal tenden, en de belle klonk wederom. Iedereen stond op en 't was klappen en lachen, en zingen en klingen, dat het dreunde door de zale.

('t Vervolgt.)

J. Leroy