Biekorf. Jaargang 6

Van Bedenvaren

IK hoorde eens schelden twee wijven,
zoo zeere als zij vechten zouden:
de eene wilde haar geloove houden
bij onze Vrouwe van Roosebeke,
ende zeide zij halp ze, in eender weke,
zoo wel uit zoo zwaren laste,
zij zou ze bezoeken ook, hoe zij 't paste,
met hare offranden, alle jare.
De ander zeide dat machtiger ware
van Eerdenburg de zoete Vrouwe:
zij had ze ook diks uit menigen rouwe
verlost, ende zoo wel ontheven,
zij zou ze eeren al heur leven,
want zij ware machtig boven al.
De andere zeide: ‘Zij en zal
niet zijn boven haar van Roosebeke,
want zij en laat niemand hebben gebreke
haarder genaden, zoo wie ze begeert.’
Doe zeide ik dus, ten wijven weerd:
‘Zegt mij, gij twee, die scheldt dus zeere,
hoeveel moeders hadde God, ons Heere?’
‘Eene,’ sprak zij, ‘ende niet mee'!’
‘Ende mij dunkt gij vindt er twee:
Roosebeke ende Eerdenborg;
laat staan uw schelden ende uw geknorg:
es er maar eene, zoo looft ze ende eert ze,
ende 'n vermindert ze noch en vermeert ze:
zij es even machtig overal.’

[p. 152]

 

Dus stilde ik der wijven geschal,

 

zij schaamden haar omme mijn woord,

 

ende bleven wel te vreden voort.

 

Dit en zal men niet verstaan in dezen,

 

dat ik ontrader des wille wezen:

 

men zal de Moeder Gods eeren,

 

ende al de Heiligen ons Heeren,

 

want wij hun nimmermeer doen en mogen

 

de eere, die zij naar weerden doogen;

 

maar ik begrijpe die zotte riezen,

 

die een stom beeld alzoo verkiezen,

 

dat zij er al hun geloove aan zetten,

 

ende maken van den beelden Mametten,

 

ende aanbeden ze voor onzen heere God:

 

hierin breken zij 't eerste gebod.

Jan die Weert, van Ypere (jaren 1300).

Aanteekeningen. O.L.V. van Roosebeke, d.i. West-Roosebeke. - O.L.V. van Eerdenburg, eertijds vereerd te Aardenburg, staat verbeeld in den gevel van 't stadhuis te Brugge, en wordt vereerd in S. Salvators aldaar. - ... Zotte riezen, dat zijn zotte reuzen, domme vlegels. - De eere die zij naar weerden doogen, d.i. de eere die zij naar weerden, met recht, gedoogen, aanveerden, verdragen van de menschen. - Van beelden Mametten, Mahometten maken, d.i. van beelden afgoden, valsche goden maken. Men sprak in de middeleeuwen van Mahomet als van eenen afgod. Mamet is een vlaamsche geboortename gebleven.

G.G.