Biekorf. Jaargang 6

[p. 81]

[Nummer 6]

Hoe Boudewijn van Vlanderen met den duivel trouwde

ZOO dat liep eenigen tijd aan, en alles was om ter best. Had het zoo mogen voortgaan, Vlanderen ware gelukkig geweest. Maar Helia begon weldra zware lasten te leggen op het volk en bedreef alle slag van wreedheden, zoo wel ter stede als te lande, en 't volk, hierom verbitterd, begon te knoteren en den grave zijne misnoegdheid te kennen te geven.

Ondertusschen ging Helia ter kerke, gelijk alle christene menschen deden, woonde de sermoenen bij, maar binst de Consecratie, als de priester de H. Hostie ter aanbiddinge omhooge hief, verliet zij telkenmale de kerke, zoo dat iedereen daarvan verwonderd stond, en zeer verergerd was.

Zoo gerocht men in 't jaar 1188, 't jaar, dat de Keizer van Constenobel, de man van Beatrix van Vrankrijk, in strijd lag met den Sultan der Turken. Het kostte den Keizer zijn leven, maar de Cristenen eventwel en kwamen

[p. 82]

niet over, en hielden stand tegen den vijand, over dat zij vermochten.

Dit geschiedde 't jaar Onzes Heeren 1188.

Dat zelfste jaar hield Boudewijn, grave van Vlanderen, met zijne vrouwe Helia, groote fooie op zijn slot te Wynendale, zoo dat het open hof was, en dat er vele vlaamsche edellieden ten male kwamen.

Nu dat hij met al de uitgenoodigde ridders te wege te berde was, zoo kwam daar een stokoude pelgrim in het hof. Hij scheen wel honderd jaar oud, en ondersteunde zijn gekromde lijf met eenen pelgrimstok. Hij bad den Grave, in Godes name, om iets te mogen nutten, en wat te rusten. Boudewijn bevool aan zijne knechten den ouden pelgrim in de zale te leiden en deed hem aan een tafelken alleene zitten, waar men hem al de spijzen van 's graven tafel moeste voorenzetten. Helia en was nog niet gekomen, en iedereen zat reeds neder. 't En leed nochtans niet lange, of zij kwam, en zette haar, volgens gewoonte, aan 's Graven zijde.

Als de pelgrim die vrouwe zag, begon hij te sidderen en te beven, sloeg zijn kruis en 'n wilde noch eten noch drinken. Helia en was ook op haar gemak niet om dien ouden pelgrim. Zij vreesde groot onheil en schande; daarom sprak zij tot den Grave:

‘Heere, jaagt toch dien ouden man van hier; hij stoort geheel onzen blijdag, door zijne onbetamelijke kleedinge?’

De Grave, die een goed herte was, antwoordde:

‘Vrouwe, almoesen geven aan den arme is Gode geven; daarom wil ik dat dien man niets en ontbreke, en de zale en zal hij niet verlaten.’

Als Boudewijn zag dat de oude pelgrim daar zat te beven en aan geene spijze of drank en roerde, vroeg hij:

‘Brave man, waarom en eet gij niet? begeert gij iets anders; spreekt en men zal het u brengen?’

Daarop stond de pelgrim rechte. Alle vreeze was voorbij en zijne ooge vonkelde, alsof hij begeesterd ware geweest.

[p. 83]

‘Grave en edele ridders,’ sprak hij, ‘staat van eten en drinken, want een groot onheil bedreigt u; nochtans en schrikt niet vooraleer de tijd van schrikken gekomen zij: want hetgeen gij zult zien zal u in groote benauwdheid zetten. Betrouwt op God en geen haar van uw hoofd en zal beschadigd zijn.’

Iedereen stond verwonderd, en zweeg stille, en de Grave, met zijne genooten, hielden op van eten en van drinken.

Dan bezwoer hij die vrouwe Helia bij den almachtigen God en hij sprak: ‘Duivel die in 't lijf dier vrouwe zit, ik bezwere u, bij God den Heere, die voor ons de bittere dood des kruis gestorven is; bij God, die u verdreven heeft uit den heiligen Paradijze, met alle booze geesten, omdat zij met Lucifer, hun hoofd, door hooveerdigheid gezondigd hadden; bij de Heilige Sacramenten, die Jesus ingesteld heeft; bij zijne almacht, die eeuwig duren zal. Ik bezwere u en ik gebiede u dit gezelschap te verlaten. Maar, vooraleer te vertrekken, verklaart, waarom gij alzoo met onzen Graaf gehandeld hebt, en keert dan weder van waar gij gekomen zijt, zonder, bij uw wegvaren, iets te roeren of te schaden van al dat eenigszins aan het land van Vlanderen toebehoort. Alzoo bezwere ik u bij den almachtigen God van 't hemelsch paradijs!’ Als die vrouwe haar alzoo bezweren hoorde, en als zij gevoelde dat zij den Grave niet langer meer en zou kunnen bedriegen, noch in Vlanderen verblijven, begon zij te spreken en te zeggen, aan al die 't hooren wilde, dat het haar onmogelijk was nog langer te verbergen wie zij was, omdat zij aan den almachtigen God niet en kon wederstaan.

‘Ik ben,’ sprak zij, ‘een der engelen die God uit het Paradijs verdreef, en daarom hebben wij zoo groote smerte, dat het niemand zeggen en kan. Sedert dien dolen wij de wereld rond, plagen en bekoren al die voor den hemel bestemd is. Zoo, met Gods toelatinge, om den Grave te straffen over den trots, daarbij hij de hand van Beatrix weigerde, ben ik in het lijf gegaan van eene koningsdochter uit Morgenland, die gestorven was. De schoonste

[p. 84]

maagd was ze, die men vinden kon. Ik ging, binst den nacht, in haar doode lichaam, en zij herleefde, geene andere ziele hebbende als mij zelve; hare ziele was immers daar zij zijn moest. Ik kwam en de Grave en kon niet weerstaan. Hij nam mij tot vrouw. Dertien jaren lang leefde ik met hem, en hebbe ik het land van Vlanderen vele kwaad berokkend. Dertien jaren lang loerde ik alle morgenden en alle avonden, of de Grave zijnen Schepper gedenken zou, en hem met het H. Kruise teekenen; nooit en heeft hij 't gelaten, en 't moet hem nu verblijden, want had hij het een maal verzuimd, zoo was hij verloren. Meer en zeg ik niet. Nu ga ik naar Morgenland terug, om dit lichaam weder in zijn graf te brengen.’

Na deze woorden verdween zij zonder iemand, of iets, te genaken of te schaden. De Grave, met zijne genooten, stond sprakeloos en stille, als of zij in steen veranderd waren. Eindelijk, als Boudewijn wat bekwam, viel hij voor de voeten van den pelgrim, bedankte hem wel duizendmaal, en vroeg wat er hem te doene stond.

‘Gaat naar Roomen,’ zei de pelgrim, ‘biecht den Paus uwe zonden, en doet boetveerdigheid.’

Boudewijn bleef drie volle dagen in zijne kamer opgesloten, en zuchtte, en weende over zijne zonde. Den vierden dag vertrok hij naar Brugge, waar hij van iedereen belachen en bespot wierd. De kinders zelve wezen hem met den vinger, en riepen: ‘Ei! vlucht! vlucht! de grave komt, die met den duivel trouwde!’

Zoo ging het ook te Gent, zoo te Atrecht, en in andere steden, en de grave zwoer naar Jerusalem te gaan om te vechten tegen de Saracenen. Hij trok eerst naar Roomen, daar hij den Paus zijne zonden biechtte, en voor boete kreeg naar Constenobel te gaan, om de keizerinne Beatrix, des konings dochter van Vrankrijk, te helpen, tegen de Saracenen.

Daarna is hij vertrokken, heeft ginder wonderen van dapperheid gedaan; maar eindelijk verdween hij in eenen slag tegen den Sultan, zonder dat men ooit geweten hebbe, wat er van hem geworden is.

J. Leroy