Biekorf. Jaargang 5

Sint Denijs

SINT-DENIJS is patroon van verschillige kerken en dorpen in Vlanderen; daarom en zal het niet ongepast zijn een woord te schrijven in Biekorf over dien heiligen, die in Vlanderen nog al gediend en vereerd wordt en onder onze volkslieve heiligen mag gerekend worden.

_**_*

Velen verkeeren nog in de meeninge dat de schriften, die onder den naam van den H. Dionysius in omloop zijn, door dezen leerling van den H. Paulus opgesteld wierden.

Daaromtrent en mag er bij niemand geen de minste twijfel meer bestaan: ze en komen van hem niet.

Kwamen die boeken van de eerste eeuwe van het christendom, ware het mogelijk dat er geen spoor van en zou te vinden zijn voor de 6de eeuwe?

Zouden de werken van zulk een vermaarden schrijver, die zulke verhevene, om zeggens zulke goddelijke onder-

[p. 360]

werpen behandelde, van den beginne af geene groote bekendheid verworven hebben?

Hadden ze kunnen verdoken blijven aan Eusebius of aan Sint Hieronymus, die de kerkelijke schriften opsomden, of aan Sint Athanasius, die de zelfste geheemnisvolle dingen overwogen en beschreven hebben?

De Monophysitae namen hunnen toevlucht tot die werken, om daarmede hunne ketterije nopens de eenige natuur in Christus te verdedigen.

Ze waren de eerste die er in 532 mede voor den dag kwamen.

Hypatius, aleventwel, bisschop van Ephesen, stond hun te woorde; hij zeide: ‘Hoe kunt ge betoogen dat de boeken, die ge aan Dionysius, den Areopagita, toeschrijft, echt zijn? Waren ze echt, de heilige Cyrillus zoude ze gekend hebben. Wat zeg ik? De heilige Athanasius zou ze gekend en gebezigd hebben om de Heilige Drievuldigheid te verdedigen en de ketterije van Arius te verpletteren. Aangezien onze voorzaten die boeken niet en kenden, is het onmogelijk hunne echtheid te bewijzen.’

Eene doorslaande reden vindt men ten derde in den inhoud van die werken.

Hij en komt niet overeen met de eeuwe van de Apostelen, maar hij past wonderwel op latere tijden.

De schrijver haalt soms voorbeelden van vroegere dagteekening aan.

Hij bespreekt het mysterie der H. Drievuldigheid al zoo duidelijk, even vlot en vloeiend, als de heilige Vaders, die na de kerkvergadering van Nicoea geschreven hebben. Hij spreekt van 't leven en de beloften der moniken. Hij beschrijft vele kerkgebruiken die in de allereerste tijden nog niet en bestonden.

_**_*

Wie is de opsteller nu der werken, die aan Sint Denijs van Athenen ten onrechte toegeschreven worden?

't Is een godvruchtige schrijver van rond het jaar 400, die, mits eene vrome maar verkeerde gebaringe, zijne werken onder den name van den H. Dionysius Areopagita zal verspreid hebben.

[p. 361]

Men heeft nog zulke gevallen, in die tijden, tegengekomen.

't Is waarschijnelijk een bekeerde meester van Alexandriën die aldaar de wijsheidsleer van Plato leerde, omdat men het taaleigen en de zeiselen van Plato in zijn schrijven ziet doorstralen.

't Was eene der groote dwalingen van de fransche wetenschap de echtheid dier schriften te aanveerden.

Maar daarmeê en is het nog niet al.

Als die boeken in 't begin der middeleeuwen in Vrankrijk bekend gerochten, wierden ze met geestdrift toegeschreven aan den H. Dionysius, bisschop van Parijs, met het ongelukkig gevolg dat er eene verwarring ontstaan is tasschen Dionysius Areopagita, die martelaar stierf te Athenen, en den H. Dionysius, die zijn bloed later te Parijs vergoten heeft.

Dat is wonder zult ge zeggen. Maar hetgene nog veel zonderlinger voorkomt, 't is dat de Acta Sanctorum, die een roem zijn van ons vaderland, sedert honderd jaar deze dwalinge, dezen misslag der middeleeuwsche Franschen deden kennen, met duidelijke bewijzen de levens der beide heiligen hebben veroorkond, en dat men nu nog om zeggens overal, in menigvuldige boeken, de daden en de marteldood van den H. Dionysius van Parijs ziet toeschrijven aan den H. Dionysius van der Apostelen tijden, die nooit zijn Griekenland voor Vrankrijk en heeft verlaten.

J. Seghers.