Biekorf. Jaargang 5

[p. 334]

Mingelmaren

TE Brugge, langs den Sint Joorisweg, rechtover 't geestelijk gemeente der Zusters van den H. Dominicus ofte Preêkeressen, staat er eene nieuwe tweewoonste in prachtigen en tevens eenvoudigen vlaamschen bouwtrant.

En schoone dat ze daar doen in hunne eenzaamheid, rechtover den zwarten steenoven van 't Preêkeressenklooster. Stonden ze achter 't beeld van Breydel, in de reke van 't Mandeken, zoo ware 't uitzicht er van nog overheerlijker!

Daarbij hebben die twee nieuwe huizen nog iets eigenaardigs, te weten, dat ze, naar vlaamsche geplogenthede, gelijk 't Gouden Kussen, De Violette, de Doek van Veronica, enz., elk eenen name dragen, die in 't bovenste deel van hunne deure en in gulden boekstaven gesneden staat: 't eene heet ‘Windwijzer’ en 't ander ‘De Gouden Vlagge’. En inderdaad, bovenop 't uiterste geveltraptje van de eerste woonste, naast de vestinge, draait een windwijzer die kunstig uit ijzer gesmeden en bewrochtis.

Boven 't topke van 't ander huis waait er eene gouden vlagge, die even wel gemaakt is als haar gebuur de windwijzer.

Die 't gedacht gaf van aan die twee woonsten naar oud gebruik eenen eigenen name te schenken, haalt eere van zijn werk en geeft bewijs van echten kunstzin.

JAN VAN RUUSBROEC, wiens langgerekte levensbaan zich van 1294 tot 1381 uitstrekt, is de bewonderde mysticus dien te Groenendale de geleerde Taulerus en de beroemde Geert Groote kwamen raadplegen; hij was de streng orthodoxe Godgeleerde die, twee jaren geleden, door Auger te Leuven tegen alle lasterlijke aantijging van verkeerde leerstelsels vrijgepleit werd; hij was de heilige kluizenaar wiens zaligverklaring thans door Kardinaal Goossens opnieuw gevraagd wordt; hij was de begeesterde denker en dichter, wiens vreemde en verrassende vormen Ernest Hello verbaasden en verrukten; hij is de groote prozaïst die ons tot fiere vreugde wekt in de schoonheid, in de kracht, in de glorie van ons Vlaamsch; hij is de geniale schrijver, die, alleen in de middeleeuwen, zich door gewrochten in zijne Vlaamsche Moedertale heeft wereldberoemd gemaakt en die alom gehuldigd en gevierd, slechts in zijnen te-huis, bij zijne taalgenooten, is vergeten geworden.

Zoo sprak de Voorzitter der Vlaamsche Taalvroedschap, Weleerweerde Heer Claeys, op den 21sten in Zomermaand 11.

Eu om zijne bewonderinge te verrechtveerdigen las hij uit Jan van Ruusbroec zijne werken 52 aanhalingen vooren, de eene

[p. 335]

langer dan de andere, daarin hij den machtigen geest, de edele opvattingen, de zwierige, rijke, wrekende tale, de kernachtige uitdrukkingen, eigenaardige beeldsprake en soms kinderlijke eenvoudigheid van den grooten schrijver in volle licht deed uitschijnen.

De eerweerde en geleerde priester eindigt zijne redevoeringe met te zeggen:

‘Zoo sprak en schreef men vlaamsch in onze jaren 1300. Klank en beeldrijk, smedig en plooibaar, ernstig en kloek, krachtvol en zangerig, volgt onze dietsche spraak den dichter in leering en lierzang, streelende door de zoetheid van haar klanken; zij volgt den wetenschappelijken man in starrenhemel en plantenleven en dierenwereld, en leent hem het duidelijk, juiste en kenmerkend woord; zij volgt den wijsgeer tot den hoogsten trap zijner bespiegelingen on geene afgetrokkenheid van denkbeelden verschrikt haar of bevindt haar ongenoegzaam; het opbruizend gevoel van den redenaar verteederd of verontweerdigd of in geestdrift vervoerd, vangt zij in haar breede vormen en heerscht onweerstaanbaar op het gemoed. Hoe machtig klonk toen die taal over de scharen van neringen en gilden... Over Vlaanderen en Braband woei in blijden tocht een lucht van eigen machtgevoel en vrijheidszin en fierheid, en hoe afgezonderd de heilige kluizenaar was, toch is zijne taal doorademd van de lucht waar Vlaanderen in leefde: een lamlendige tijd van verval en bastaardij teelt zulke schrijvers niet.’

(Verslagen der Vlaamsche Academie, 1894, bldz. 184, enz.)

IN Guatemala, op 3 kilometers afstand van Santiago-Amatitlan, komt men een indiaansch dorp bloot te delven, dat aan den voorhistorischen tijd toebehoort. Op eene diepte van 4,50 meters tot 6 meters, ontgroef men er menigvuldig keukengereedschap, schotels, potten, alsook wapens, alles fijn gedreven en met levendige verwen; welbewaarde vaten in glas, hamers, zweerden, knodsen, kleine dolken in scherp geslepen keisteen; verders, standbeelden van afgoden, en onder andere een nog al tamelijk groot, dat eenen liggenden krijgsman verbeeldt, wiens helm veel gelijkenisse heeft met dezen der roomsche Proetores: het aangezicht en de baard zijn keurig fijn gebeiteld. Een weinig verder vond men halsbanden, kleinooden, peerlen, blauwgroene edelgesteenten, en glazen bekers met glinsterende opschriften. Volgens de deskundigen, behooren die oudheden allerwaarschijnlijkst aan het ijzeren tijdvak, dat is het alleroudste van den voorhistorischen tijd. Ten anderen, de menschengeraamten die men er ontdolf hebben eene middelmatige lengte van 2^m,13.

[p. 336]

TE S. Niklaas (Waas) geeft men in het kiem- of lotospel wondere namen aan sommige getallen, onder andere:

1, soldaat, pyleman, eentje piep; 3, kattekop; 5, oud wijf; 6, flesch; 7, kapmes; 8, wacht; 9, negenbosschen; 10, grot hol; 11, beenen van Napoleon; 12, apostelen; 13, Judas; 14, appelsienboom; 15, discipline; 16, correctie; 17, soldaat en kapmes; 19, schapenwachter; 20, suikerboontjes, kaffieboontjes; 22, zwaantjes; 25, halve frank; 27, flesschen wijn; 29, cigarenbak; 30, penningen; 33, jaren van Christus; 38, ton bier; 45, goede neger; 50, frank; 66, flesschen; 67, kapmes en flesch; 69, onder en boven; 72, discipelen van Christus; 77, kapstokken, kapmessen, mesthaken, roeden van de hel; 88, kleine appelkens; 90, oude man, grijze man.

Uit ‘Volk en Taal.’

VOLGENS het ‘Nieuwsblad voor den boekhandel’ waren er in Nederland ten jare 1869, 160 dagbladen en tijdschriften; in 1880, 347; in 1890, 574 en in 1894, 760, zoodat van 1869 tot 1894, dat is in de weerdij van 25 jaren, Nederland met 600 nieuwe dagbladen en tijdschriften verrijkt is.

SOMMIGE geslachtsnamen bewaren tot heden toe oude germaansche voornamen. Zoo hebt ge Wibo.

Een verkleenvorm van dezen naam is Wibilo en de afstammelingen van dezen man droegen den naam van Wibilinga.

Het oord waar ze woonden, kon ook Wibilinga heeten, zoo als vroeger genoemd was het dorp Wiblingen, dat tusschen Heidelberg en Mannheim ligt.

Wibelingen, zonen van Wibilo, ware op zijn vlaamsche zoovele gezeid als Wevelingen, die in Vlanderen te Wevelingaheim ofte Wevelghem moeten gewoond hebben.

In de geschiedenis van Wibo en van de namen die ervan voortkomen, spelen de stammen van wip, wijf en weban weven.

J. Cl.

EENE vrouwe aan wie men vroeg of ze geern chocolade dronk, antwoordde, om te doen verstaan hoe weinig zij er om gaf: chocolade! Wel, neen ik. Daar groeit chocolade genoeg voor mij op eene wulge.