Biekorf. Jaargang 5

[p. 221]

Mingelmaren

DE dienst van de godin Isis was, reeds ten tijde van Tacitus, bij een deel der Sulven ingevoerd...... Wij willen nu niet zeer steunen, noch op den door Schedius vermelden offersteen; noch op de afbeelding van haar Roei-jagt, onder de bouwvallen van Britenburg gevonden; noch op de van haar opgedolvene beelden in het Noord-wijker-hout, te Gent, te Doornik en elders; noch zelfs op het granieten standbeeld, onder de ruïnen van het Reuzenhuis van Antwerpen aan de Schelde aangetroffen, dewijl dezelve aan de Romeinen kunnen behoord hebben. Doch een onwederlegbaar bewijs van het bestaan dezer hulde in Belgie, leveren ons de aan haar gewijde wouden en tempelen op, welke aldaar, door de eerste christelijke Geloofspredikers zijn aangevallen en verstoord geworden. Zoo hebben de levensbeschrijvers van den heiligen Martijn niet nagelaten 's mans ijver te vermelden, bewezen in de aanranding van eenen Isis-tempel en de omkapping van eenen heiligen pijnboom nevens denzelven, waartegen de voorstander van het woud en het volk zich verzette.

Uit Westerdorp, Noordsche Mythologie.

DISCHREKENING Thielt, 1611. folio 68.

1^o Item aen Janneken Bruneel betaelt om haer te leven als sy to meesteren was naer Leffynghe, par ordonnantie van den ij^en Juny 1641.

v lb pars.

2^o Item aen meester Roelant van Robays tot Scharleffynghe, over 't qureren van Janneken Bruneel, par ordonnantie van den xxiij^en Juny 1641.

xij lb pars.

Is er hier questie van Escanaffles of van Leffinghe?

Er moeten in dien tijd ander de onder de geizers, of geneesheeren, zoo men nu zegt, reeds vaklieden of specialisten geweest zijn die verre vermaard waren.

't Is zeer raar in de oude dischrekeningen zulke artikels te vinden, en dat men arme menschen hulpe gaf om naar eenen vreemden genezer te gaan, en zelfs kosten deed voor docteur en onderhoud.

Dat was een vreemde docteur wiens name door die omstandigheid hier voort bekend is.

ALS 't regent binst d' hoogmesse
't Is voor nen dag of zesse.

[p. 222]

DEN laatsten zondag van Wintermaand luidt men te Sint-Denijs, de endeklokke van 't jaar.

Alsdan snelt de werkwulf- de weerwolf- naar den bosch van 't casteel van Bossuyt, om er zijn oud vel uit te schudden.

_**_*

TE Sint-Denijs heet een molen, de molen te Rusteleur.

Wie op de wereld kan zulk een woord ontstukken?

Met de oorkonden en is het niet moeilijk.

De molen staat op een stok land, dat vroeger toebehoorde aan het maagschap de roste leu, de roste wolf: van daar de naam van den molen de roste leu, die, later niet meer verstaan zijnde, verliep tot iets dat geen zin meer en heeft.

J. Cl.

Ik hebbe onlangsleden een oud liedeken gehoord, en opgeschreven, al de kanten van Aelbeke; en 't luidt als volgt:

De Walen rap zijn aan den hoed,

maar trage aan hu'lder beurze;

daar bij wat vive en heet van bloed,

maar vee ge van gemoed;

het minste wonder, dat ze zien,

ze zouden't als den bliksem vliên,

en roepen: ‘sauv' qui peut:

que nous somm' malheureux!’

Daar is onlangs een klucht geschied,

waar bij wel honderd Walen

te gader kwamen in 't verdriet,

al voor nen enk'len niet:

Boer en Boerinne buiten wrocht,

en 't zwijn was in hun huis gerockt;

het peisde: ‘'t Is mijn kot,’

en 't liep de deure in 't slot.’

Boerinne en Boer, ze kwamen toe;

en hoorden 't verken razen;

ze riepen: ‘Ah, dépêchez-vous,

le dialde est chez nous!’

‘De duivel is daar,’ riepen zij,

en 't was het verken, horkt naar mij,

dat smeet de stoelen om,

al met een groef gegrom.

[p. 223]

 

Men liep gaan haal de militair',

 

bijkans eene ure verre;

 

die seffens kwam, niet zijn geweer,

 

al naar dien helschen beer.

 

Maar geen en dorst, op 't zelve pas,

 

gaan kijken wat voor spook het was:

 

elk riep, al loopen deur:

 

‘Mon Din, qué' grand malheur!’

 

 

 

Men zag daar, op dien oogenblik,

 

veel Walen en Walonken;

 

hun herte, dat zei; ‘Tik-tik-tik,’

 

van angst en vreeze en schrik.

 

't En was maar een, - hij miek zijn kruis,-

 

die kijken dorst, deur 't dak van 't huis,

 

en roepen: ‘Un démon?

 

C'est, foutre, un cochon!

 

 

 

‘'t En is,’ zei hij, ‘le diable niet,

 

het is Batistens verken,

 

dat ik daar in de keuken ziet:

 

waarom gij zoo verschiet?’

 

Men liet zoohaast de militair'

 

naar huis toe gaan, met zijn geweer;

 

en zeker heeft de Waal

 

nog meug de boet betaal.

ESCANAFFLES, in de dagelijksche uitsprake Scallaffie geheeten, vindt men over een paar honderd ja ar met den name van Schallaffingen beschreven. Die prochie ligt over Schelde op het hoofdende van Henegouwen, tusschen Avelghem en Autrijve. Zij spreken er bot waalsch.

EENIGE Vlamingen, die Gaston heeten, zijn verlegen hoe ze dien name zouden verdietschen. Ze mogen hun herte gerust stellen; ze dragen eenen echt germaanschen name; ze heeten Gusto op zijn oud Germaansch; die naam bestaat immers uit het woord Gast en den gewonen o-uitgang der oudgermaansche voornamen.

Indien de ontelbare oudgermaansche namen, zooals G. Kurth doet opmerken, een geur van homerische dichterlijkheid uitwasemen, zoo heeft deze naam ons de gedachtenis der germaansche herbergzaam heid bewaard.

J.Cl.

[p. 224]

HET schip Koomassie is uit Congo de have van Antwerpen ingezeild.

Koomassie is dat vlaamsch, fransch, italiaansch, of wat is het?

Overeen paar honderd jaar leefde er te Kortrijk een meester Comasco, voorzeker een italiaansche ‘practizijn,’ en zijne nazaten heetten Comacen, Comaerse, Comassen, en zoo al.

Wie weet er daar weg mede met dat schip of die Kortrijzanen?

ALS gevolg der inlichtingen door den geleerden Fries, Johan Winkler, in Biekorf V, 111, medegedeeld, moeten wij intrekken hetgene wij aangaande Beerst, Biekorf V, 44, geschreven hebben.

't Bestaat wel en duidelijk een vloednaam de Beerse, waaraan verschillige dorpen en buurtschappen hunnen name ontleend hebben.

Wij vermoeden dat de dietsche Beerse de weersplete is van het duitsche naamdeel Birs, hetwelk bij Förstemann te boeke staat.

Birs komt door omzetting van Bris, omzetting die men ook tegenkomt in de oude, in het Altdeutsches Namenbuch veroorkonde oordnamen Birsmeke en Brismeke.

De zachtlange e van Beerse kan voortkomen van de oudere gedaante Birs; daartegen en bestaat er geen taalkundig bezwaar.

En Bris?

Bris is een vloednaam, dien men in verband stelt met het dietsch fransch briser en die het doorbreken van den stortvloed afschildert en beteekent; sommige duitsche dorpen hebben hunnen naam aan Bris ontleend, als zijn Breisach aan den Rhijn en Brixlagg aan den Inn.

't En moet ons niet verwonderen dat sommige vloednamen 't gedacht van breken, van het doorbrekende water verbeelden, als wij weten dat de geleerde taalkundige Henry beke van breken afleidt en dat men bij den engelschen en dietschen beeknaam brook (Meulebroucke = Meulebeke) 't verwantschap met germ. brôk doet gelden.

J. Claerhout

De Rembrandtvereeniging heeft te Londen eenen manskop in biddende houding van Hans Memlinc gekocht. Het stuk werd aan Antonello da Messina toegeschreven, doch het verraadt de vlaamsche hand van den grooten Brugschen meester. Nederland en bezit geene andere schilderijen van Memlinc.