Biekorf. Jaargang 5

Mingelmaren

ONLANGS is een boek verschenen die van wege een lid der Vlaamsche Taalvroedschap, den heer H. Sermon, ter zittinge van den 18sten in Grasmaand ll. heel gunstig beoordeeld wierd. Hij heet: Geschiedenis van het voormalig Minderbroedersklooster van Antwerpen (1496-1797), door P. Stephanus Schootens. 418 bl.

Onuitgegeven bescheeden, schoone levensbeschrijvingen van heel beroemde mannen die deze geestelijke gemeente bewoond hebben, en vele wetensweerdigheden van meer huishoudelijken en godsdienstigen aard staan in dien boek te lezen. De opsteller ervan is zijne tale machtig en zijn werk strekt het Vlaamsch tot eere.

(Verslagen der Vlaamsche Academie, 1894, bldz. 46).

De Gilde van Beverloo

IN de 3de en 4de zende van 't Daghet in den Oosten 1893, drukt men de wetten der nog bestaande oude gilde van Corspel, anders gezeid ‘van die lieffelycke broederschap ende gulde van de coloveniers oft busschieters.’ 't Is een heel merkweerdig stuk, en, wilt gij een staalken hebben van den innigen godsdienstgeest en goede zedenminne die onze oude, middeleeuwsche gilden bezielden, leest hetgene hier volgt:

‘Van sweren en vijle woerden.
Item die quade ongenuchelijcke eeden sweren zal, den eenen den anderen heet liegen, enige smaedt of achterdeel van ijmanden seedt, vuylichijdt bedrijven oft voerdt stellen sal, tzij in woerden oft met wereken die salmen moegen caelengeren telcke rijse op drij st.’

[p. 206]

HIER volgt een grafschrift op den vermaarden Lanceloot Blondeel, die reeds in de jaren 1500 het gedacht opvatte en beschreef van Brugge wederom zeehaven te maken, door eene vaart van Heyst op Brugge. Dit grafschrift is getrokken uit het onuitgegeven handschrift van Eduwaerd De Dene zijn ‘Testament Rhetoricael’ (1561).

Epitaphium

Landslood Blondeel.

Hier ligt 't vleesch begraven van Landslood Blondeel
voormaels werkman gheweest, met maetsers truweel
groot constenare, schilder gheworden der naer
reyn naervolgher in pictura Apelles pincheel
wetenlick inde Architecture gheheel
LXV jaer gheleeft onder tzweerelts gorreel
viere maerte, smaecte tsdoods morseel
alamen screef duist vyfhondert ende tzestich jaer
hy es vooren wy moeten al volghen naer
al dat leven ontfaen heeft moet zeker eens sterven
God maecke zynder ziele in Christo claer
dat die mach zaelich verrysen vruchtbaer
huut alle bezwaer.
Omme metten vercoorne themelsch Ryck verwerven.

_**_*

Het volgende grafschrift miek De Dene voor zijn eigen zelven:

Eduwaerd De Dene heeft betaelt natueren schuit

Wanneer?

Int jaer, maend, dach, als zijn tijt was vervult.

Niet eer.

IN hare zittinge van 21 in Hooimaand van 1894, besprak de Koninklijke Vlaamsche Academie eenen opstel die voor hoofdinge droeg: Taalkundige studie over de VII vroeden binnen Rome.

De drie geleerde verslaggevers kennen dien opstel de uitgeloofde belooninge van den wedstrijd toe, maar tevens beklagen zij, en met recht, dat de verhandelaar ‘naar het voorbeeld der jongere taalkundigen, grammatische benamingen gebruikt die aan alle talen der wereld ontleend zijn: Auslaut, Geminatie, Metathesis, Svarabakti, enz.

‘Dit mengelmoes van vreemde woorden,’ zegt Hoogleeraar P. Willems verder, ‘geeft aan de taal onzer nederlandsche Philologen een onhebbelijk aanzien dat den afkeer verwekt van alle lezers.’

Inderdaad, dat zijn leelijke woorden; maar klinken grammatische en philologen in Heer P. Willem zijn verslag niet min leelijk?

[p. 207]

‘Ik deel to eenen male het gevoelen van mijn hooggeachten Collega, nopens de waarde der ingezonden verhandeling...’ zegt Heer Daems, tweede verslaggever, en ‘tevens zij het mij toegelaten ook met hem de aandacht te trekken op dat Babelachtig gebruik van benamingen aan allerhande talen ontleend, behalve aan de ééne onze.’

't Woord Collega en behoort aan onze tale, ‘aan de ééne onze’ niet meer toe dan geminatie en svarabakti!

En Heer van Droogenbroeck, derde verslaggever. ‘Eene tweede, even gewichtige aanmerking die, aangaande het uitstallen van een groot aantal vreemde termen, zou ook in overweging dienen genomen te worden...’

Wat komt het woord termen hier doen? of staat het van wege den eerzamen verslaggever hier met opzet gehoekt om 't gebruik van vreemde bewoordingen belachelijk te maken?

Aangaande zulk misbruik zijn wij het eens met al de voorstanders der taalzuiveringe, maar, 't zij ons toegelaten hier aan te stippen dat er, heden ten dage, nog vele hooggeleerde lieden in dit zelfste beddeken ziek zijn.

Wilden o.a. de leden der ‘Vlaamsche Academie’ redematig te werke gaan en zelven 't goed voorbeeld geven, zij en zouden niet langer dulden dat men hun geleerd en verdienstelijk gezelschap met den vreemden name noeme van Academie, die niet min op zijn Babels en klinkt, en ze zouden tevreden zijn met de schoone echt germaansch-vlaamsche benaminge van ‘Taalvroedschap.’

IN 1892 stelde onze Vlaamsche Taalvroedschap verschillige wedstrijden in. Zij vroeg o.a. ‘Eene volledige kunst- en vakwoordenlijste over het ambacht van den smid. Zooveel mogelijk met mededeelinge van de fransche, hoogduitsche en engelsche benamingen en met afbeelding der opgegeven voorwerpen.’

Een oud leerling van 's H. Lodewijks te Brugge, Heer Jos. Vuylsteke, bekwam op 21sten van Zomermaand ll. de schoone belooninge die aan 't beantwoorden van die vrage vast was.

HEER Ferd. van der Haeghen, binnenlandsch eerelid der Vlaamsche Taalvroedschap, heeft haar een ontwerp medegedeeld voor eene algemeene lijst der boeken, berustende in de openbare boekzalen van alle landen, dit wil zeggen: eene verzamelinge der boekenlijsten van al de boekenzalen in Europa bestaande.

[p. 208]

De Heer van der Haeghen zet zijn ontwerp beknopt maar duidelijk uiteen, en bewijst, zonder tegenzeg, de gemakkelijke uitvoering daarvan.

De Vlaamsche Taal vroedschap wierd verzocht dit ontwerp goed te keuren, gelijk bereids door andere geleerde genootschappen, zoowel van den buitenlande als van Belgenland, is gedaan.

(Verslagen der Vlaamsche Academie, 1894, bldz. 54)

TER blijde indachtigheid der Eerste Heilige Communie ontvangen te Sint-Gillis (bij Brussel) door Elise en Karel Verwilghen, op den 22 April 1894.

Neen, Karelke en Elise,

't en zal voortaan,

't zij wie 't hem onderwijze,

geen mensch verstaan

hoe groot u komt te maken

de maaltijd zoet

waarin gij mochtet smaken

Gods Vleesch en Bloed.

Ach, Karelke en Elise,

nen raad aanhoort,

dien ik u niet en wijze,

maar God zei 't woord:

Wilt grootigheid verstooten,

hoe groot gij zijt,

en, kinderen, u grooten

zal God altijd.

G.G.

TE Ramscappel bij Nieupoort, ter hofstede de Groote Hemme, ligt er een stuk land hetwelk den merkweerdigen name draagt van het heydenkerckhof.

Waren wij als de gilde l'Emulation, wij zouden op die plekke doen delven.

't Bestaan voorzeker redens van die benaminge.

Wie weet of wij hier niet te doen en hebben met eene dier begraafplaatsen die men in 't Walenland tombois heet, of l'enfer, en of er daar geene oudheden verborgen en liggen.

J. Claerhout.