Biekorf. Jaargang 5

[p. 49]

[Nummer 4]

Tot nut van elkendeen

OM te weten hoe 't geld uitgevonden is zult gijlieden eerst ende vooral een kleen reisken achteruit moeten doen met mij, alzoo van een duist jaar vijf of zesse, luttel min ofte meer; tenden dien langen uitstap zullen wij bij de eerste bewoonders van de wereld aangeland zijn.

In de aldereerste tijden geneerde elk zijn eigen zei ven meest van al met visschen en met jagen.

Maar, omdeswille dat iedereen, in dien tijd al zoo onstandvastig huis en erve hield als nu de djipten en de schaarslijpers, die van de een streke naar de andere, en bijkans dagelijks, aan 't schiften en aan 't verhuizen zijn, zoo is 't dat wij zullen moeten wachten, eer wij onze eerste voormenschen wel in de ooge krijgen, tot zulken tijd en stond dat ze ievers gestakeband en vaste met der woon blijven huishouden.

Niet eerder en waren die overoude voorlieden ondertusschen, met wijf en kind, ievers op een vaste plekke te

[p. 50]

stoel en te banke gekomen, of ze vielen mij, de een voor, de andere na, aan 't kweekenoot- en aan veehouden. Ze lochtingden en ze koolkapten, zou 'k zeggen, ook met der tijd daar wel een bitje bij; zoo vele en zoo verre, dat ze allengskens wierden een honderd lands of twee omtrent hunne huizekoten en hunne veestallen te bewerken en te bedrichten: zegge, om wat rookoolen, bij voorbeeld, of om een handsvolleken eerweten of twee, of een heltje boonen, en zulk gesnaar, daarvan op te doen.

Zij hielden koeien, schapen, zwijns, ezels, kemels, al na den aard van den grond en van den landouw daar ze op toegevallen waren.

Zij leefden doodeenvoudig; en zij en hadden, deurgaande weg, maar geheel weinig, schaars entwat vandoene of te kort.

Ja, de meiskens van dien tijd, ge 'n hadt ze niet vinden hun haar staan friezelen en froezelen, voor een schaduwglas ofte eenen spegel, op zijn latijnsch gezeid, daar ze van den hoofde tot den voete in zichtbaar stonden! Neen-gij, inderdaad; maar, als ze wilden weten hoe schoone dat ze wel waren, of als ze hun haar wilden wat openschee'n, dat 't in hun' tanden niet meer en hong, ge hadt ze vinden zitten, op hunne twee knie'n, ievers voor een dobbe of putje, latijnsch gezeid, vol helder stilstaande regen- ofte beekwater.

De moederkens, bij lange zoo benauwd niet als nu voor verkoudheden en vallingen, lieten de gezonde levenslucht en 't helder zonnelicht uit Gods hemel rechte in huis vallen, zonder eenig boven- of benedenraamgewaad, zegge benaaldewerkte of effene gordijntjes, hun ievers in den weg te hangen.

Van matten, vloerkleeden, en ander zulk legwerk, en wisten ze ook niet, immers, waar de kleene buggelkes met hunne teetjes in haperen, en builen in hunne hoofdekens vallen.

Dat was hun al even onbekend.

Zoetekoekwijfs, vlabakkers, en al die zulk lekkerdingen maken of verkoopen, waren op die dagen verre te zoeken.

De lieden geneerden hun alsdan met zuivel of met

[p. 51]

molken, met wrongelenkaas, met scheewei, met malinge, en met ondertusschen wat groenigheid.

De heldere borre of het water dronken ze, gelijk Diogenes, uit hunne bloote hand; en, gebeurde 't dat ze ne keer vandegen wilden smeren en teren, zoo staken zij eenen nuchteren djake de kele af, en daaraan peuzelden ze toen hertelijk, met vrienden en kennessen.

Gij verstaat het gemakkelijk, als ik u zegge dat, in die aldereenvoudigste gestaan- en gelegentheid van zaken, elk zijn eigen zelven klee'n ende ree'n koste, met tuig, waad en ware van zijn eigen gemaak; en, al 't gene dat zij buiten dien nog van doene hadden, dat zij 't gingen mangelen en vertuitelen, kop over haar, elk bij den anderen zijne weêrga.

Hamerke sla mij!

Hadde er iemand gadinge of zin naar de appels of naar de pruimen van zijnen gebuurman of van zijne gebuurnege, zoo greep hij dadelijk zijnen korf, en hij deed er wat eiers in; en dan was 't mij een dingelen en een dangelen, een loven en een biên, tot dat ze, op 't einde van 't spel, 's eens gerochten en malkaar in de hand sloegen, wetende voortaan hoeveel pruimen een groot vijf-en-twintig eiers kwam te gelden.

Hadde Jan van hier of daar een peerd van doene, seffens zoo veel jonge verkens geteld, en zoo veel hinnenaanden- ofte ganzeneiers daarbij, en Jau van hier of daar bedeeg mij koopman van den hingst of de merrie, van het kachtel of het veulen, van de juite, in een woord, die zijn herte begeerde.

('t Vervolgt)