Biekorf. Jaargang 5

Mingelmaren

DESCARTES, de vermaarde fransche wijsgeer, leefde in Holland van 1617 tot 1619, van 1621 tot 1622 en van 1629 tot 1619. Hij sprak en schreef vlaamsch. Zie hier eenen vlaamschen brief door hem aan zijnen uurwerkmaker gestierd:

Monsieur Gerrit Brandt,

Ick sende UE. mijn Horologie om UE. te bidden de ketting te willen laeten maecken, en deselve aan te stellen, geliick wij met malkanderen gesprooken hebben, behalve dat ick hadde geseijt van een ketting van 12 elen, welcke ick vreesende dat te langh wesende sie soude te veel moeijte geven om te stellen, ende lichter verwerven, daarom ick meine dat het sal beter wesen dat men se maar de halve so lang maeckt, te weten so langhe als de touwe welcke ick bebbe bij de horologie gelaten. Ick sende oock de gewichten, ende katerrol aan de welcke het kleinste gewicht moet hanghen. Excuseert mij dat ick soo quaet Duijtsch schriive. Ick ben

U.E. seer goedwilligen vriendt Descartes.

van Egmond op de Hoeff den 18 Julii 1643.

Adresse: Aan Monsieur Monsieur Gerrit Brandt.

In de twaelf uren op het Rockinne bij de beurse

tot Amsterdam.

Port is betaelt.

(Getrokken uit ‘le Flamand et Descartes’ door Georges Monchamp).

[p. 15]

WAT is dat, ‘den waterstap kennen’?

‘Die Pastor wierd, binst de fransche revolutie, gezocht en herzocht; maar hij ontvluchtte iederen keer: hij kende trouwens den waterstap.’

Men zei mij dat te Octeghem.

WAT is ‘raspe van hautte’, anders raspe van houte, raspe van hout te zeggen?

‘Item competeert der voorseider euro het 33^e deel van den raspe van kantte, wassende in den Caetsbosch.

Dat staat in eenen ligger van 't jaar 1781.

DE volgende gedachtenisse wierd uitgedeeld binst den dienst die tot zielelavenisse van E.V. Lievens gedaan wierd te Moorslede, het geboortedorp van den zendeling.

† Geloofd zij Jesus-Christus! Amen.

Ter zaliger gedachtenisse van Eer weerden Vader

Constant Lievens

Geloofsbode van Sjota-Nagpore (in Bengalen)

die, geboren te Moorslede, in West-Vlanderen, den 11 van Grasmaand 1856, - te Brugge in 't Groot Seminarie aanveerd wierd, den 30 van Herfstmaand 1877 - en te Drongen in 't Gezelschap Jesu, in Slachtmaand 1878; - naar Oost-Indiën vertrok, den 20 van Zaaimaand 1880; - er priester gewijd wierd, den 14 van Nieuwjaarmaand 1882 - en, zendeling in Sjota-Nagpore, den 16 van Grasmaand 1885, - er 27,000 heidenen kerstende; - van waar bij vertrok, om ziekte, den 26 van Koornmaand 1892 - en, in zijn vaderland terug gekeerd in Zaaimaand 1892, - godvruchtig in den Heere ontsliep te Leuven, den 7 van Slachtmaand 1893.

O vlaamsche held, die honderden,

geheiligd door uw' hand,

met ons biet even kersten zijn,

in 't verre en 't vreemde land;

O Vlaming, die, ter dood getrouw

aan God, aan zede en taal,

uw eigen volk liet de erfenis

van uwen zegepraal;

[p. 16]

 

Blijft werken nog, en werkt in ons

 

een vonksken van de vlam

 

die 't heidendom in brande stak,

 

die u het leven nam!

 

 

 

Blijft werken nog, en, won den loon

 

uw' nooit vermoeide hand,

 

zij werve en wende er meer van ons

 

naar 't vreemde en 't verre land!

 

 

 

Dan blijft het dierbaar pleksken grond,

 

dat zulke mannen droeg,

 

zijn' waarlijk vlaamsche kinderen

 

toch immer groot genoeg!

Guido Gezelle

‘IEDERE gezindte diende hare Godheid op zijnen naemdag der week: deze weekdagen zijn oudtijds in ons Vaderland, sommigen, de eene meer de andere minder, voor heilig of eerwaardig geacht. De Maendag wordt bij zeer vele landlieden hier en in Duitschland, daardoor nog in eer gehouden, dat zij op denzelven tot geenen prijs, eenig nieuw land of akkerwerk zullen beginnen: dezelve was derhalve oudtijds in sommige oorden, de rustdag voor landbouw en voor vee; men heeft daertoe ook wel eens gebragt den naem van verloren Maendag in Noord-Braband, en het gebruik van de knechten van sommige fabrieken (bij voorbeeld van hoedemakers) om op denzelven niet te werken. De Maendag was insgelijks bij de Wenden aan de Oostzee de heilige weekdag.....

Evenwel werden hier te lande de Woensdag en de Donderdag voor ongemeen heilig gehouden: (De viering van den Donderdag werd in het jaer 524 in het Conc. Arelat. verboden) van daar dan ook dat de Warfdagen der Friezen doorgaens op eenen Donderdag vielen. ............ onder de landlieden, in dat gedeelte der provincie Groningen, waarin wij wonen, is de Zaterdag namiddag een rustdag of halve heilige dag.

Onder de Finnen onthoudt men zich nog heden van werk op den Zondag, Maandag en Donderdag avond: de Lijflanders vieren nog den Donderdag voor vasten: in Duitschland durven vele landlieden op eenen Maendag en Vrijdag geen karnemelk wegschenken, zonder er zout en dille in te werpen.’

(Uit: Noordsche mijthologie door Westerdorp).