Biekorf. Jaargang 4

Mingelmaren

IN deze eenvoudige regels beoordeelen wij de beide uitgaven - 372 bladzijden - van het volgende werk: Oud-Vlaamsche Zeisels en Vertellingen door J. Leroy; een sierlijken prijsboek aan 2.50 fr. in groot formaat en een schoonen leesboek in minder formaat aan 1.50 fr., verschenen bij P. Pollet-Dooms te Thielt.

't Komen soms boekenlijsten van vreemde landen onder onze oogen, en wij vinden daar ook wel Illustrirte Märchen aan hooge prijzen aangeteekend.

De märchen van onzen medewerker, van onzen luimigen verteller J. Leroy en hebben geene opluisteringen van doen.

Hun vloeiende trant, hunne gemoedelijke tale, de geur van 't oude, 't kleur van onze eigenaardige oude en echtgermaansche streke spelen erin, om ze op te luisteren, al zoo wel en zoo smakelijk, zoo lief en zoo aantrekkelijk als de stift onzer eigenvlaamsche kunstenaars het zoude vermeugen.

_**_*

Moeten wij de vertellingen van J. Leroy bij de lezers van Biekorf komen loven en prijzen?

Iedereen heeft er daar de schoonste van gelezen en genoten.

Een doorgeleerde pater, een zeer ernstig man, zei ons overtijd: 't Is mij een ware kermis Jan Heldenbloed van J. Leroy te lezen.

En als er een lezer of eene lezeres uit het volk Biekorf in handen nemen, ze vinden nogmaals 't meeste genoegen in de keurige en gemoedelijke sprookskes van onzen medewerker.

't Is waarlijk een heerlijk gedacht dat hij gehad heeft, deze aangename vertellingen in eenen leesboek te verzamelen, om ze aldus onder 't volk te verspreiden, om overal in Vlanderen deze zeisels genietbaar te maken die hij daar in zijnen eigenaardigen Westhoek heeft opgezant.

_**_*

Niemand en twijfelt er nog aan 't hoog belang van den Volkszeg.

Het vraagstuk van den oorsprong en de ontwikkelinge van de menschelijke geslachten wekt in hooge mate de aandacht der geleerden.

Eene kostbare bronne van inlichtingen, een uitgestrekt veld van wetenschappelijke betrachtingen vindt men in de zeden en

[p. 272]

geplogentheden, in de zeisels en de aloude spraken onzer voormenschen.

Kostelijke schatten hebben de geleerden in vele landen bijeengebracht: een ganschen jaargang van Biekorf zouden wij van doen hebben om te vermelden wat er verscheen op Germaansch en Romaansch gebied; het enkel opsommen der navorschingen van Germaansche folk-lore beslaat niet min als 142 dichte, groote bladzijden in den Grundriss der Germanischen Philologie, en nog worden wij West-Vlamingen verwaarloosd en vergeten!

Op de lippen van 't volk leefden die verhalen, die heldensproken door 't vernuft en de wijsheid van het volk gedicht, zoo bekoorend en zoo belangwekkend als een heldendicht, zoo boeiend en zoo afwisselend als een tooneelspel.

J. Leroy heeft veerdigheid om ze af te luisteren en, lijk hij zelf een knappe verteller is, heeft hij de knepe om het zeggend volk met zijn gloed- en kleurvolle sprake, met zijn bonten rijkdom van oude woorden en schilderachtige spreuken na te dichten.

En zoo heeft hij twee slag van oorspronkelijke verhalen aan 't licht gebracht: middeleeuwsche zeisen, die op geene oude pergamenten in 't stof der oorkondenkamers begraven liggen, maar leven in 't herte en op de lippen van 't onverbasterd volk van den Westhoek, waarin al de verziersels der Germaansche wangeloofkunde te berde komen, en waarin de geestige kant zelfs niet en ontbreekt: eene vrouwe, wier rechter hand sedert twintig jaar is afgekapt, bezit nog de macht heure handen te vouwen; - mitsgaders kortere zegmaren, ongekend nog voordezen, lijk men ze tegenkomt bij alle volkeren die hun eigen aard ongeschonden bewaard hebben.

Het aantrekkelijke van den Volkszeg ligt in de vergelijking: rijke stoffe zullen de liefhebbers in de verzameling van J. Leroy aantreffen. Wie vergelijkt er de lotgevallen van Clementina met de gevarenissen van Sinte Holpe, en andere heldinnen, waar af wij in 't werk: Folk-lore van graaf de Puymaigre gelezen hebben?

't Ware een schoon onderwerp voor Biekorf.

_**_*

Zouden wij in J. Leroy een opsteller van novellen bezitten?

Het goed gelukken van zijn verhaal De Pensejager moet hem aanzetten om dit letterkundig vak te beoefenen. Hij staat ons nog andere zulke vertellingen schuldig.

Hij heeft een ooge voor de bijzonderheden van ons volksleven en teekent ze af, eenvoudig en gemoedelijk, zonder nuchterheid of schoolmeesterschap.

Zijne tafereelen - brokken uit het echte leven, lichtvolle schilderijtjes - zitten wel genoeg ineen, om den lezer tot het einde toe aan te trekken en te ontroeren.

J. Claerhout