Biekorf. Jaargang 4

[p. 177]

[Nummer 12]

Govaert, of het kind met den Helme

ALS de hekse zag dat de duivel hard sliep, trok zij al met eens een haarken uit zijnen kop. Lucifer gaf eenen afgrijzelijken schreeuw, sprong rechte en riep, al scharten in zijn haar met zijne schrikkelijke klauwen:

‘Wat doet gij nu? wat doet gij nu?’

‘Maar niet, Lucifer, 'k was bezig met droomen: 'k hadde zulk eenen aardigen droom.’

‘En wat hebt gij gedroomd, laat eens hooren?’

‘En wel, 'k droomde dat de koning van Vera-paz ziek was en dat er hem niemand en kon genezen.’

‘Ha-ha!’ riep de duivel, en hij toogde twee vreezelijke reken tanden, ‘dat zij het wisten, 't is dood eenvoudig. Daar staat een wit haar op zijne borst, dat dwers door hem gegroeid is, tot in zijne ruggrate en dat zijn herte uit de plaatse houdt. Kon er iemand dat haar uittrekken, zijn herte zou weêr in zijne plaatse vallen en hij ware genezen.’

Als de duivel nog een keer zijnen kop neêregeleid hadde, sliep hij al gauwe zoo hard als te vooren. De hekse

[p. 178]

trok een tweede haarken uit; maar nu tierde Lucifer nog vele meer; daarbij was hij gram en viel hij uit in benauwdelijke bedreigingen:

‘Wat bediedt dat? 't is nu al de tweede maal dat gij mij bij mijn haar trekt, binst dat ik slape. Ziet dat het niet meer en gebeure of......’

‘Maar, en maakt u zoo gram en zoo boos niet, 'k ben eene oude vrouwe en 'k was wederom aan 't droomen, en 't was mij nog eens zulk een aardige droom.’

‘Wat hebt gij nu gedroomd?’ vroeg Lucifer een weinig gestild.

‘'k Hebbe gedroomd van den goddelijken boom, die altijd gouden appels droeg, en die nu noch appel, noch botte, noch blad meer en krijgt, en die dreigt de mood te steken; en niemand en weet waaraan zulks liegt.’

‘Ha-ha!’ riep hij, en hij grinsde nog vele meer, ‘dat zij het wisten, 't is dood eenvoudig. Daar is een muize die knaagt aan den wortel, dat zij die muize dooddeden, de boom zou herleven en gouden appels dragen als van te vooren.’

‘Slaapt nu weêre en ne maakt u zoo dul niet meer,’ zei de hekse. En zij laaide zijnen rosten kop tot dat hij wederom sliep dat hij grolde. Al met eens trok zij een derde haarken uit; maar nu was het een spel. Lucifer sprong rechte, huilde en tierde, stampte en sloeg dat geheel de helle daverde. 't Schilde letter of hij verscheurde de hekse, zoodanig was hij ontsteld; maar zij wiste hem zoo zoetjes te paaien en te flikflooien dat hij wederom bedaarde en zei: ‘Gij haddet zeker nog eens eenen droom? Is 't dat gij alzoo voort droomt daar en zal er tegen morgen geen haar meer op mijn kop staan. Zegt, wat hebt gij nu gedroomd?’

‘En wel,’ zegt ze, ‘als gij 't zoo geern zoudt weten, 'k droomde van dien man die al de menschen oversteekt die hierwaard komen. 't Is al zoo lange dat hij over ende weêre vaart, van den eenen kant naar den anderen, en niemand komt hem aflossen.’

‘Ha-ha!’ riep Lucifer, en hij loech dat het schonderde, ‘dat hij het wiste, de dompelaar, 't is dood eenvoudig.

[p. 179]

Dat hij zijne roeispaans in de handen stake van den eersten dien hij overzet, deze zou gedwongen zijn voort te roeien, en hij ware afgelost.’

‘En nu,’ riep Lucifer, ‘'k zal mij wederom nederleggen, en ziet dat gij mij geen haren meer uit en trekt of 't zal u rouwen.

De hekse gaf nu Govaert zijne menschegedaante weder, en in een-twee-drie was hij buiten en weg, met de drie roste haren uit des duivels kop.

Hij kwam wederom bij dat water, winkte den schipper en sprong op de schuite. En wanneer zij nu te midden het water kwamen sprak tot hem de schipper: ‘En wel, vreemdeling, gaat gij mij nu zeggen wat er mij te doene staat om hier afgelost te worden?’

‘Ik zal het u zeggen als wij aan den overkant zullen zijn, mijn vriend, hebt dus nog een weinigske geduld,’ antwoordde Govaert.

‘Enwel ja, 't is ook goed, als gij het maar en zegt.’

Als Govaert aan land kwam, zei hij alzoo tot den schipper: ‘Mijn schipperke lief, wilt gij hier afgelost worden, gij en hebt maar aan den eersten dien gij moet oversteken uwe roeispanen onder 't een of 't ander voorwendsel te overhandigen, en deze zal gedwongen zijn voort te roeien, en gij zult vrij zijn; maar ziet wel toe dat gij dit geheim niet en verbabbelt.’

‘Gij zijt hertelijk bedankt,’ zei 't schipperke, en Govaert vertrok.

Na lange lange gaans, kwam hij eindelijk aan die stad waar de goddelijke boom stond, die sedert lange geene gouden appels meer en droeg en zienlijk verkwijnde.

Als het volk hem zag komen, was het een blijdschap zonder ende.

‘Och!’ riep men ten allen kante ‘de wijze vreemdeling is daar weder, nu zullen wij weten waaraan het verkwijnen van onzen goddelijken boom te wijten is.’ Govaert wierd spoedig bij de overheid gebracht en daar verklaarde hij plechtig dat de boom noch botte, noch blad, noch gouden appels meer voort en bracht, omdat er eene muize aan den trekwortel knaagde: ‘graaft in den grond, doodt

[p. 180]

die muize, en de boom zal herleven en weldra zal hij botte en blad en vruchten hebben als te vooren.’

Men viel aanstonds aan 't werk, en, o wonder, men vond die verwenschte muize, en de boom herleefde.

Uit erkentenisse en achtinge kreeg Govaert eenen ezel, geladen met twee zakken vol goud, en daarmeê zette hij zijnen weg voort.

Vele dagen reisde hij tot dat hij nog eens kwam aan de stad Vera-paz, waar de koning ziek te bedde lag. Nauwelijks hadde men Govaert met zijne schitterende mutse gezien, of het volk kwam hem tegengeloopen, en, met vele eere wierd hij bij den koning gebracht.

‘o Wijze jongeling, welgekomen, 'k hebbe toch zoo gevreesd dat gij te late zoudet wedergekeerd zijn, weet gij nu, of zoudt gij mij nu kunnen zeggen wat ik moete doen om te genezen, 'k zal u eenen ezel geven met zoovele goud als dat hij dragen kan, en den schoonsten hengst van mijnen stal.

‘Wel ja, heer koning,’ sprak Govaert, ‘dat weet ik, en bovendien ik zal u op staanden voet zelve uwe kwale afnemen en u genezen. Daar staat te midden uwe borst een lang grijs haarken: dat haarken is gegroeid dwers door uw lijf, tot in uwe ruggrate, en 't heeft uw herte scheef weggesteken, zoo dat het moeilijk kloppen kan. Daar is geheel uwe ziekte. Ik zal dat haar uittrekken en gij zult genezen zijn.

De koning trok zijne hemdeborst open en men vond daar inderdaad dat doodelijk haarken staan. Govaert greep het vast en gaf een kort snakske; men hoorde iets klakken in zijne borst, zijn herte viel in zijne plaatse en de koning was genezen.

De koning weende van dankbaarheid, en al zijn volk met hem; de klokken verkondigden weldra het blijde nieuws, en Govaert, op zijnen prachtigen hengst, vertrok, met zijne twee ezels geladen met goud. Verre, ja zeer verre ging de koning mede, tot dat hij eindelijk, aan de grenzen van zijn rijk, onder duizende bedankingen van Govaert afscheid nam.

Govaert reisde voort, en na vele dagen kwam hij

[p. 181]

eindelijk in de hoofdstad van zijn rijk. De blijdschap en de vreugde van 't volk beschrijven, dat ware onmogelijk, dat ging alle inbeeldinge te boven. Zijne vrouwe Judith met haren vader en moeder, kwamen hem te gemoet en wenschten hem welkom. De koning was nu zoo wel gezind en zoo goedhertig als hij boos en grammoedig geweest had, omdat hij Govaert wederzag op dat prachtig dier, en omdat hij zoo vele goud mede hadde.

‘Mijn lieve zoon,’ sprak hij, ‘vergiffenisse om hetgeen ik u misdeed, voortaan moogt gij mij fier en onbevreesd uwen vader noemen, en zelfs van dezen stond af geef ik u het bestier van mijn land in handen. Zijt de vader van uw volk, weet de vrede te bewaren, koophandel en nijverheid te doen bloeien, en mocht uw nageslacht u in vreugde evenaren.’ Daarop omhelsde hij Govaert, en 't volk, tot tranen in de oogen toe bewogen, riep dat het schonderde: ‘Leve Govaert met den helm, onze koning!’

's Anderendaags riep de koning wederom Govaert bij hem: ‘Mijn zoon,’ sprak hij, ‘van waar hebt gij al dat goud medegebracht: ik wilde ook eens op zoek gaan achter schatten, zegt, waar zijt gij daaraan gekomen?’

‘Ach, vader, daarom zult gij verre moeten reizen. Gij moet gaan tot tenden de wereld. Daar is een groot water, doet u daar oversteken door den schipper, en al den overkant zult gij eene oude vrouwe vinden, deze zal u zeggen wat gij doen moet om aan goud te geraken.’

Daarop zei de koning vaarwel aan vrouwe en kind, en vertrok; en na lange lange reizen kwam hij eindelijk aan dat water. Hij wonk het schipperke, sprong op de schuite en wilde vertrekken.

‘Wacht een weinigske, mijn vriend,’ sprak het schipperke, ‘neemt goed de roeispaans vaste, ik moete nog eens aan wal stappen.’

De koning nam de roeispaans, en door eene onzichtbare macht wierd hij gedwongen te roeien, zoo dat ons schipperken aan wal, vrij en afgelost was. Sedert dien roeit de koning voort en hij steekt ze al over die hellewaard trekken.

J. Leroy