Biekorf. Jaargang 4

[p. 81]

[Nummer 6]

Van Iaaksken en Iakinneken

DAAR was e keer een edelman en een edelvrouwe en z' hadden twee kinders, een knechtje en een meiske. Het knechtje was de wêersplete van zijn vader en het meiske de wêersplete van zijn moeder. Ze waren alle twee geboren op den zelfsten dag en te gâre gedoopt, en het knechtje wierd Jaaksken genaamd en het meiske Jakinneken.

Op zekeren dag viel de vader ziek en hij ging sterven, en de moeder viel ook ziek en ze ging ook sterven.

De vader riep zijnen broeder bij zijn sterfbedde en hij zei tegen hem: ‘Broeder, mijn liefste broeder, ik stelle u tot voogd aan van mijne twee kinders, ze zijn nog zoo jong en zoo kleene. Wilt hun beiden tot vader en moeder dienen. Bewaakt hun erfdeel met zorge en behandelt de kinders alsof het de uwe zoûn zijn.

Oomke beloofde 't en 't zei: ‘Ik zal hun beiden tot vader en moeder dienen, ik zal ze bezorgen gelijk mijne eigene kinders.’

[p. 82]

De moeder zei ook tegen hem: ‘Och broeder, houdt toch uw woord! Ze zijn nog zoo kleene mijne kinderkens en zoo jong. De oom beloofde 't en hij zei: ‘ik zal mijn woord getrouwig zijn.’

Vader en moeder stierven. - De broeder deed ze beiden begraven in het zelfste graf en hij nam hunne kinders bij hem.

_**_*

Jaaksken en Jakinneken verbleven bij hunnen oom en ze waren geerne gezien; ze wierden bezorgd gelijk twee kinderkens van den huize, wel twaalf maanden lang. Maar eilaas, 't en bleef niet duren!

Jaaksken en Jakinneken hadden een schoon erfdeel. De gierigheid is in 't herte van den oom gekropen, bij zoo verre dat hij naar hunne dood verlangde.

Hij heeft twee booze mannen doen komen, twee baanstroopers. Hij heeft hun honderd gouden kronen beloofd, was 't dat zij de kinders wilden vermoorden in een bosch. En zij hebben 't hem gezworen.

De voogd zonder herte sprak dan tot zijne vrouwe met boozen list: ‘Vrouwe,’ zei hij, ‘een vriend van mijnen broeder heeft mij zijne twee kinders gevraagd om ze voor eenigte weken te zijnent te zien. Hij heeft mij twee boden gezonden om ze af te halen. Morgen zullen zij voort.

_**_*

's Anderendaags zijn Jaaksken en Jakinneken vertrokken. Lacy! Ze gingen mêe met dezen die moesten hunne beulen zijn. Doch ze dansten en huppelden over den weg, want ze waren zoo vroolijk. ‘Jaaksken ging een sneeuwwit peerdtjen berijden, een schoon wit peerdtjen, en Jakinneken zou een nieuw kleedtje dragen, een schoon rood kleedtjen met saijene lint!’

De roovers hunne herten klopten als de onschuld sprak. De eene en kon 't niet meer lijden, en hij wierd gansch bleek. ‘Vervloekt zij mij dit geld!’ zei hij, ‘dit moordenaarsgeld! Neen, ik en doode geene onnoozele kinders!’ Maar, de andere roover is harder van herten geweest. Hij

[p. 83]

heeft zijnen medegezel met verwijt overladen en hij heeft besloten zijn schandelijk werk te volvoeren.

Ze zijn gekomen aan een groot zwart bosch. De roovers zijn er binnen getrokken, met Jaaksken en Jakinneken, en ze zijn er aan 't vechten gegaan om het leven der kinders.

De roovers hebben messen en dolken getrokken, en deze die mildst van herten was heeft den anderen ter plekke doodgesteken. Jaaksken en Jakinneken, ziende 't geschil, en den wilden strijd en den roover die viel, zijn aan 't schreemen en 't kermen gegaan.

De roover die overbleef nam ze zachtjes bij der hand en hij zei: ‘Kinderkens, kinderkens lief, staakt uw geschrei! Gij en hebt niets te vreezen. Volgt mij voorts door het bosch.’

Jaaksken en Jakinneken hebben den roover gevolgd door het bosch, tot wel drie uren verre.

Dan kregen zij grooten honger, en ze weenden wederom, en ze schreiden om brood. En ze kregen koud en ze schreiden van koude. Jaaksken zei: ‘o Man, ik heb zulk nen honger!’ En Jakinneken zei: ‘o Man, ik heb zoo koud!’

De roover bleef staan langs den weg en hij zei: ‘Kinderkens, kinderkens lief, en wilt niet meer schreemen, ik ga achter brood, ik ga achter dekkinge, wilt hier wachten een stondeken.’

De roover is voort gegaan. Jaaksken en Jakinneken zijn er blijven staan. Maar de roover, hij is weggebleven.

En Jaaksken en Jakinneken, die schrikkelijken honger leden, ze hebben schaapzurkel getrokken en ze hebben ervan g'eten.

Maar de nacht viel en zij hadden zoo koud. Zij hebben hen geleid op den vochtigen grond, en zij zijn in slape gevallen.

Maar als de zonne de bosschen kwam beschijnen, vond ze de kinderkens alle twee dood, dood van honger en van koude.

Geen priester en bad op hun lijk, geen grafmaker en dolf er hun een graf.

De vogels die zuchtten hun treurige lied. - Het

[p. 84]

loover...... het loover van de boomen viel nêer en 't miek er een graf boven hunne lijkskens.

_**_*

En de voogd had de erve der twee kinderkens.

En de twee zonen van den voogd zijn gestorven in een vreemd land, en zijn huis en zijne stallingen zijn verbliksemd geweest, en zijne akkers met onvruchtbaarheid geslegen. En lange, lange jaren doolde de voogd rond, de wreede, met den bedelzak op zijnen rugge en eenen knagenden worm aan zijn herte, tot op den dag dat hij aan de schandpale stierf.

De roover, hij wierd op het schavot gebracht voor baanstrooperij en 't was hij die de schuld van den oom aan den dag bracht en de wreede gevaarten vertelde van Jaaksken en Jakinneken.

L. Walters