Biekorf. Jaargang 3

[p. 225]

[Nummer 15]

Kneipp en zijne geneeskunde

KNEIPP weet ook nog het een en het ander dat te verbeteren ware aan ons eten.

't En zijn maar weinig vijanden van den lekkeren kost: dat ligt in de menschelijke nature: men eet daar vele waar 't gelage smakelijk gereed gedaan is. 't Spreekt van 's zelfs dat er in evenredigheid gedronken wordt, en 't gebeurt dan somtijds dat hoofd en mage 's anderendaags weêrspannig zijn: de oorzake is licht te raden en te vele is te vele.

Kneipp en is voor zulk geen fijne maaltijden; hij is er nog te meer tegen omdat ze, zoo 't vele gebeurt in onze dagen, te dikwijls herhaald worden.

Hij meent dat wij bij zulke maaltijden onze magen overlasten door het veel eten en drinken, dat wij ze verheeten en verbranden door de vele bijtende en prikkelende toespijzen, die aan de gerechten hunne bijzondere aangename hongerverwekkende smake verleenen. Hij vindt dat de zenuwen en het herte ook hun deel van de schade meêkrijgen en alzoo al veel kanten benadeeligd worden.

[p. 226]

Gij zult waarschijnlijk in uw eigen zeggen: God en heeft die geurende, smakelijke waren voor de ganzen niet gemaakt; en, aangezien alles op de wereld het menschdom ten dienste staat, moeten deze gewassen ook den mensche dienstig zijn. Ik moet u daarin gelijk geven, is 't dat er van die waren een deugdelijk gebruik gemaakt wordt. Maar zouden wij wel kunnen goed doen dat er hierin niet geheel dikwijls buiten de schreve geloopen en wordt? En hebben wij achter zulke blijdagen niet hooren zeggen van velen: ik verlange om weer aan mijnen eenvoudigen alledaagschen kost te geraken?

Ik en ga zoo verre niet als Kneipp, met te beweren dat gij, om kloek en gezond te blijven, u zoudt moeten aan zijne vermaarde krachtsoepe zetten, dat is bouillon, melk of water met geroost of gedroogd en gebrijzeld roggen of tarwen brood erin. Menigen zouden er nochtans deugd van hebben. Het brood dat Kneipp voor zijne krachtsoepe bezigt is van ongezicht meel gebakken. Hij aanziet het ongezicht brood als smakelijker, gezonder en kloeker als het fijn brood, en daarin heeft hij ook gelijk; niet, zoo hij het peist en zegt, omdat het gruis het kloekste deel van het graan is, - het is bewezen dat het gruis door den mensch niet eens verteerd en wordt, - maar om menigvuldige andere redens.

Moest ik daarbij voegen dat Kneipp voor regelmatige maaltijden is, tegen het vele en haastig eten, tegen het drinken binst de maaltijd, zoo zou ik in 't korte bescheid geven over eenige zijner andere gedachten nopens onze eetwijze.

En beeldt u algelijk niet in, beste lezers, dat ik u zou willen aanzetten om uwen gewonen kost voor het Kneippeten te laten varen; in geender wijze: al wat ik gelezen hebbe in Kneipps boeken, al dat ik gehoord en vernomen hebbe van zieke en gezonde lieden die te Wörishofen verbleven en daar aan Kneipptafels gespezen wierden, moet mij doen gelooven en aanveerden dat die kost voor vlaamsche magen niet altijd te prijzen en valt.

Wij en moeten ook niet overdrijven en blindelinge nadoen 't gene ons van elders als goedgekeurd toekomt; 't

[p. 227]

zal al wel zijn als wij Kneipps goede voorschriften en raden op ons eigen vlaamsch eten toepassen; wij zullen er alzoo nog altijd redelijk vele aan te wijzigen en te verbeteren vinden.

Het schieten aleventwel nog vele hoofdstukken van Kneipps gezondheidsleerboeken over, die hier niet te berde en kwamen; en, wille ik daarmeê niet bewijzen dat zij koekegoed zijn, zoo wil ik nog veel min beteekenen dat Kneipps gedachten slecht zijn en verwezen moeten worden. De zaken die ik oversla zijn in 't algemeene meer gekend en geweten, en de verstandige lezers zullen zonder verderen uitleg daar zeker wel zelve hunnen honing uit halen.

_**_*

Er zijn vele menschen die de boeken van Kneipp gelezen en schoone gevonden hebben, die Kneipp, voor zoovele zij er kunnen over oordeelen, om zeggens geheel en gansch gelijk geven. Ik heb al gezeid wat mijne meeninge was over de toekomste zijner wateraanwendingen: dat wat goed is zal door de verstandige geneesheeren aangeleerd en toegepast worden; de waterschuwe lieden zullen er misschien door bekeerd geraken en min tegenstand bieden als wij, doctors, het geradig vinden hunne ziekte bij middel van het water te verjagen.

Kneipp's andere boeken zullen, vrees ik, bij den grooten hoop der menschen weinig bate doen. 't Kan wel gebeuren dat wij er nog al vinden die eenen tijd lang zullen barvoets loopen, koude baden nemen, enz...... dat is nu trouwens de groote nieuwigheid, en nieuwe meskes snijden wel; maar laat de nieuwte af zijn en de goede voornemens zullen allichte vergeten worden.

Hier en daar zal men ook ouders en meesters vinden die nut en voordeel trekken uit de deugende lessen van pastor Kneipp en die hunne kinders en onderhoorigen langs nieuwe en betere wegen zullen geleiden.

Sommige lieden zullen eenige van Kneipp's verbeteringen op hen zelven toepassen en alzoo voor lichaam en geest eenen beteren plooi nemen.

Maar nog meer dingen zullen hunnen ouden gang gaan: de menschen zullen voort te wel, te vele en te smakelijk

[p. 228]

eten, als zij er de gelegentheid toe hebben; de moederkes, mitsgaders vele andere liefhebbers, en zullen hun potje troost, den geurigen Moka, voor het gezondheidsmout- of den eekelkaffij niet willen van kante zetten; en de gezapige huisvaders zullen nog wel eens aan tafel of ter herberge ongezapige wijngelagen doen en Jan Geerstegraan zal hun een trouwe vriend blijven.

Het ware eene zottigheid te durven vermoeden dat zelfs de onmenschelijkste moden, als zij van Parijs komen, door pastor Kneipp zijne schoonste en overtuigendste woorden zouden kunnen gevaar loopen van niet aanveerd te zijn.

Ik denke dat het geene zottigheid en is te verhopen dat de verstandige lezers van Biekorf nut en voordeel zullen getrokken hebben uit de lezinge van Kneipp's verhalen. Dat wensche ik uit der herten en zegge hun bij dezen eenen genegen- en minzamen ‘tot wederziens’.

D^r Alfons Depla