Biekorf. Jaargang 3

[p. 207]

Mingelmaren

HET schijnt dat het lichtbeeldwezen eenen grooten stap vooruit gedaan heeft. Wij en willen hier van de gewone lichtbeelden niet spreken die van dag tot dag gemeender worden, rapper uitgevoerd, volmaakter en bestendiger, neen, maar van de lichtbeeldkunste die niet alleenlijk en werkt met licht en schaduwe, wit en zwart, maar die te zelver tijde de verwe wedergeeft van het voorwerp.

De deskundigen immers zijn sedert lange jaren aan het zoeken om in hun lichtbeeld alles over te zetten dat het voorwerp kenmerkt, vooral de verwen of kleuren.

Tot hiertoe hadden veelvuldige, lange en verduldige pogingen iets verwezentlijkt, doch weinig genoeg.

Maar een geleerde, de Heer Lipprosann, komt bewijzen dat de zake doenlijk is, en zelfs dat men na eenige jaren omtrent voorzeker de verwen der voorwerpen zal kunnen in het lichtbeeld prenten, De sterke grondverwen als het rood, het blauw, het groen, heeft hij bijna volmaakt weten in zijn lichtbeeld te bekomen. Een papegaai met zijne schitterende verwen, zelfs eenen hulsteboom heeft hij met het enkel zonnelicht, op het glas geschilderd.

De geleerden hebben zijn werk bewonderd en bekennen dat hij op den waren weg is om eene der moeilijkste maar tevens ook der wonderbaarste uitvindingen te voltrekken van gansch deze eeuwe.

Als men inziet dat de lichtbeeldkunste maar in 1824 uitgevonden en wierd, mag men zeggen dat misschien geen ééne wetenschap ooit zoo dapper vooruit en ging, zulke nuttige en algemeene omwentelinge inbracht, en aanleidinge gaf tot zulke menigvuldige en hoogst belangrijke toepassingen. Het wedergeven der verwen zou misschien mogen aanzien worden als haar laatste voltooisel, en gij ziet hoe dichtebij het verwezentlijkt is.

VELE lieden beginnen sedert eenige jaren te vreezen dat de wereld verkoelt en 't en gebeurt niet zelden dat men zelfs van geleerden hoort die deze geloovenisse beginnen te aanveerden.

Die schoone, warme zomers van eertijds schijnen voor altijd verdwenen, even als die zoete winters; en men weet zelfs eenige vruchten te noemen die zelden of nooit meer en rijpen. Is de kracht der zonne verminderd, of is ons land meer naar het Noorden geschoven, of is geheel de wereldbol misschien uit zijn lood gesmeten en van de zonne verwijderd?

Noch 't eene noch 't andere, zeggen de deskundigen.

[p. 208]

Op geheel den wereldbol blijft de warmte dooreen genomen altijd de zelfste, niemand die daar eenig verschil kan in ontdekken.

Maar het schijnt dat die warmte van de eene streke naar de andere verloopt, volgens wetten die nog niet gekend en zijn.

Uit de laatste ontdekkingen blijkt het dat Europa van 1862 tot 1878 eene middelmatige warmte gehad heeft die omtrent 0°,4 hooger stond als gewoonlijk; maar van 1879 tot heden is het dooreen nagenoeg 0°,3 kouder als naar gewoonte.

Noch dat en is in Belgenland alleene niet te bespeuren, maar door geheel Europa en namentlijk in al de landen die aan de middellandsche zee palen. Sedert omtrent de twaalf jaren heeft men bemerkt dat het in Zuid-Vrankrijk, Italiën, Spanjen en Algiers kouder is als vroeger en merkelijk meer regent. In Algiers geven de bronnen meer water en de lucht en is er zoo helder, zoo doorzichtig niet meer als eertijds.

Maar van eenen anderen kant zeggen de geleerden van Noord-America dat de warmte, bijzonderlijk op de oostkusten, sedert eenige jaren aangroeit. Hetgene Europa verliest is winste voor America en zeker wel ook voor andere landen.

Wij mogen dan hopen dat de warmte welhaast naar hier zal wederkeeren. Hoe het nu komt dat de warmte alzoo verloopt, dat en weten wij niet, en wij zullen het nog lange moeten aan de geleerden vragen, eer zij ons voldoende antwoorde zullen geven.

Doch, al en wisten wij maar hoevele jaren ieder tijdstip van warmte of van droogte waarschijnlijk meêgaan zal, het ware reeds vele, en dat zullen zij misschien vinden.

‘OP 't ende van de jaren 1300 was al 't kunstwerk te Parijs gedaan door Vlamingen. Jan van Brugge was de schilder van koning Karel V van Vrankrijk. Het schoonste graf dat in dien tijd te Sint Denijs gemaakt wierd is 't werk van Dries Beauneveu, eenen Vlaming. Te Dijon schilderden twintig Nederlanders den Moyses-put. O.L.V. met den gever wierd door Van Eyck geschilderd voor de hoofdkerke van Autun; ze staat nu te Parijs, in den Louvre. De zittens van Roanen zijn vlaamsch snijwerk. Art bourguignon, école bourguignonne, zoo de franschen zeggen, is miszeid, 't is Vlaamsche kunste, Vlaamsche schole, in Borgoenjen. Geen een kunstenaar onder al die bekend zijn, in die streke en in dien tijd, of hij was een Vlaming.’ Dit zei de Hoogweerde Heer kanonik Dehaisnes, te Rijssel, op de laatste vergaringe van de fransche Vlamingen.