Biekorf. Jaargang 3

[p. 123]

De ure van Greenwich

IN onzen opstel van Louwmaand laatst hebben wij den wensch uitgedrukt dat de gemeenten, van den 1sten Meie voort, door geheel Belgenland volkomentlijk de ure der spoorhallen zouden volgen, en dat men de burgerlijke ure geen tien minuten meer en zou vóór de ure der spoorhallen stellen gelijk het nu algemeene gedaan wordt.

Ja, wenschelijk ware zulks alleszins, want het is menigmaal noodig dat het tijdstip eener gebeurtenisse nauwkeuriglijk, gemakkelijk en met zekerheid kunne bepaald worden en dat geldt zoowel voor de handelsbetrekkingen en voor de rechtzaken als voor den dienst der wetenschappen. Maar wij moeten bekennen dat het inbrengen der ure van Greenwich daar weinig toe geschikt is, aangezien wij alzoo de ure volgen eener stad die 17 minuten westwaarts van Brussel ligt en die bijgevolge 17 minuten achter onzen gewonen tijd zijn moet.

Die veranderinge zal dan veel moeilijker zijn als dat zij tegenwoordig zijn zou, omdat onze ure nu zoo goed mogelijk overeenkomt met den waren tijd van den zonnewijzer.

Voor West-Vlanderen zelfs zou de tegenwoordige ure van Brussel, dat is de ure der spoorhuizen, alhoewel zij 5 min. ½ vooren is bij de ure onzer streke, veel beter den waren tijd verbeelden als de burgerlijke ure, overmits deze nu nog tien minuten vóór de brusselsche is en diensvolgens gewillig 15 minuten vóór den waren tijd.

En toch hebben wij vernomen uit de woorden van Heer Landschepen Vanden Peereboom in de Leegkamer, dat al de steden 's lands, uitgeweerd de stad Brussel, de ure van Greenwich zullen volgen.

Moeten wij daaruit besluiten dat de gemeenten stiptelijk de engelsche ure zullen aannemen? Of gaan zij, gelijk nu, hunne ure 10 minuten voor de ure der spoorhallen zetten en dus altijd 10 minuten vooren blijven bij de ure van Greenwich?

Dat en zijn wij nog niet te wete gekomen.

Het eerste is mogelijk, gelijk wij het bewezen hebben:

[p. 124]

in Sporkele zou de ure in Vlanderen 2 min. ½ vóór den waren tijd zijn en in Slachtmaand 28 min. ½ achter, doch dat is lijdelijk.

Langs den oostkant van Belgenland zou men in Slachtmaand tot 41 minuten achter zijn, maar dat ook is zonder oprecht bezwaar.

Doch in Belgenland is de burgerlijke ure nu ten minsten 10 minuten vooren bij de ure van Brussel, die zelve 17 min. ½ vóór de engelsche ure is, en, moesten de gemeenten stiptelijk de ure van Greenwich aanveerden, zoo zou de ure in eens 10 min. en 17 min. ½ = 27 min. ½ verachteren, hetgene ongetwijfeld, ten minste in 't eerste, eene zekere verwarringe zou te wege brengen.

Gelijk wij het in Louwe toogden, en is die verwarringe zoo ontzaggelijk niet als sommigen het wel denken, en nochtans vreezen wij dat zij als voorwendsel zal gelden tegen de volle overeenkomste van de ure der gemeenten met de ure der spoorhuizen.

De gemeenten zullen liever maar in eens 17 min. ½ verachteren als 27 min. ½ en toch, aangezien er in allen gevalle te veranderen is, schijnt het ons even gemakkelijk of zelfs gemakkelijker 27 min. ½ - dat is omtrent eene halve ure - te verachteren als enkellijk 17 min. ½.

't Is waar, en wij bekennen het gewillig, indien de burgerlijke ure 10 min. vóór de ure van Greenwich staat, zoo zal zij veel beter overeenstemmen met onze middelmatige ure die dan in Vlaanderen nooit niet meer als 18 min. ½, en in 't Luiksche maar 30 min. en zou verschillen met de ware ure; maar, 't en is die reden niet die doorslaande zijn zal, aangezien onze stadhuizen nu zonder reden en zelfs tegen alle redens 10 minuten vóór de middelmatige ure staan.

De groote reden is dat de spoorhalle tot hiertoe altijd ten minsten 10 minuten achter stond bij de ure van het stadhuis, en dat sommige lieden die met den trein moeten vertrekken het gemakkelijker of geestiger vinden te mogen hun huis verlaten als hun uurwerk 7 wijst dan als het 10 minuten vóór den 7ⁿ wijst, alhoewel de tijd eigentlijk volkomen de zelfste is.

[p. 125]

Oude gebruiken zijn taai om veranderen.

Geern toch zouden wij zien dat de stad Brugge het voorbeeld gave aan geheel Vlanderen en aan geheel Belgenland, en dat de ure van den Halletoren de ware ure der spoorhalle aanweze.

Nu is de ure der Halle van 5 tot 10 minuten vóór de ure van den ijzerweg. 'n Ware het niet mogelijk alle dage de stadsure na te zien en ze met de ware aangenomene ure gelijk te stellen?

Het volk zal er weinig om geven dat de Halle geen 10 minuten meer vooren en is bij de ure van den ijzerweg, indien het maar de zekerheid en heeft dat de twee uren volstrekt overeenkomen.

Terwijlen dat Brussel nu de ure van Greenwich te wege niet volgen en wilt en zoo tegen geheel het land eenen onnoozelen strijd aangaat, dien het niet en zal kunnen volhouden, ware het eerlijk voor Brugge tegen de dwaze algemeene handelinge, dezen rechtmatigeren strijd aan te gaan waarin het vroeg of late toch eens zal zegepralen.

Binnen en buiten de spoorhalle zal de ure voortaan de zelfste zijn, waarom zou onze Halletoren eene andere ure moeten aanwijzen?

Edw. Van Robays