Biekorf. Jaargang 2

[p. 257]

[Nummer 17]

Vier Beêvaartsplaatsen ter eere van de twee Sinte Eewouds

HEER Willem Bosschaert, kanonik van Tongerloo, schrijft van zijnen kant, in een zijner werken, dat gedrukt wierd onder hoofding: Δεατριβαε de primis Frisiae apostolis:

Er zijn twee verschillige plaatsen aangeduid, waar de twee Eewouds, voor hunnen God en hun Geloove, onder het zweerd der ongeloovigen bezweken.

De eerste zoude liggen over den Weser, in 't graafschap van Hoya en onder 't bisdom van Bremen, in 't koningrijk van Hanover. Nu bestaat er nog eene stad en eene bestiergouwe, die beide dien name dragen, maar van bedevaart aldaar en wordt er niet meer gesproken. Ook en is het niet waarschijnlijk dat de twee sinte Eewouds aldaar omgebracht zijn geweest.

Beda schrijft immers dat de moordenaars beide lichamen in den Rhijn geworpen hebben. Maar die stroom vloeit nog al tamelijk verre van het graafschap van Hoya.

[p. 258]

Daarenboven verre en zijn onze heiligen niet gegaan, en zij wierden vastgegrepen wanneer zij nauwelijks Sassenland waren ingetreden. Nu, om in het Hoyensche te geraken, hadden zij geheel Sassenland moeten doorreisd hebben, hetgene onwaarschijnlijk is.

Heeft er hier dan ooit eene beêvaart bestaan, zij en steunt op geene geschiedkundige bewijzen, maar enkel op eene ongegronde volksoverleveringe.

De tweede plaatse ware te Appelaarbeke, bij Dortmund, waar de toeloop naar de heilige martelaren sinds eeuwen bestaat en immer toeneemt. Hier loopt er een watervliet, die in den Rhijn valt. Zoo zoude die waterloop bij uitbreidinge misschien vroeger ook den name van Rhijn kunnen gedregen hebben.

Nu wat Keulen betreft. Het was op den derden dag in wijnmaand, van het jaar 693, dat de twee sinte Eewouds voor Christus hun bloed vergoten, en dat hunne lijken in het water gesmeten wierden. Maar op dien dag zelve heeft de Heer den zegepraal van zijne martelaren met wonderen bevestigd. Tegen stroom, wel veertig mijlen verre, wierden de heilige lichamen voortgedreven, tot aan eene plaatse, waar den oever door christenen bewoond was. 's Nachts schoten er stralen uit den donkeren hemel en verlichtten de lijken van de twee priesters, die boven op het water zwommen. Alzoo wierd hunne aankomst door den Hemel zelve aan het christene volk bekend gemaakt.

Nu, waar de twee Eewouds aangekomen waren, daar woonde er een ander engelsche zendeling, Tilmon bij name. Deze had soldaat geweest, maar, na de wapens neergeleid te hebben, was hij ook in het klooster van Sint Columbaan getreden, en had daar kennisse gemaakt met de twee Eewouds. Hij was het die de twee martelaren begroef en de laatste eere gaf aan zijne medezendelingen. De laatste eere, neen, want grooter ging er volgen.

Pipijn van Herstal hoorde de dood vertellen van de martelaren, en de wondere wijze waarop God hunne lijken aan het christene volk had aangewezen. Hij deed ze ontgraven en naar Keulen voeren; aldaar, in Sinte Cunibert's kerke, gaf hij hun een graf dat weerdiger was van

[p. 259]

Gods groote martelaren. Dat was de oorsprong van den beêvaart naar Keulen.

Eindelijk volgt de beêvaart naar Munster in Westfalen.

Vredius, de Brugsche rechtsgeleerde, in zijne ‘Historia Flandriae christianae ab anno Christi 500 usque ad 767’, schrijft als volgt:

‘De hoofden van de twee Eewouds worden in de kerke van Munster in Westfalen zorgvuldiglijk bewaard. Plechtig wordt ieder jaar, op den vierden der kalenden van November, feeste gevierd ter hunner eere. Het is immers op dien dag dat de heilige overblijfsels der martelaren daar aangekomen zijn.

't En is niet onwaarschijnlijk dat die twee zendelingen Christi, eer zij bij de oude Sassen kwamen (dat is bij het volk van het hedendaagsche Friesland en Westfalen), eerst van al aan de Vlamingen het waar geloove gepredikt hebben. Immers, in onze streken bouwde men vele capellen ter hunner eere, en altijd hebben zij in Vlanderen op eene bijzondere wijze aanroepen en gediend geweest. Ja, de Brugsche wetheeren hadden de beêvaart naar de twee Sinte Eewouds met de bijzonderste beêvaarten van geheel de wereld gelijk gesteld. Alzoo zonden zij hunne veroordeelden daar naartoe, om hunne straffe te onderstaan, zoowel als zij ze zonden naar 't heilig graf van Jerusalem, naar het graf van de Heilige Apostelen Sinte Pieter en Sinte Pauwels te Rome, naar Sint Jacob te Compostella, enz. En zeggen dat de twee Sinte Eewouds nu zoo goed als vergeten zijn in Vlanderen!

Aug. van Speybrouck