Biekorf. Jaargang 2

[p. 241]

[Nummer 16]

Van het Mutsemanneken

't WAS een welgespierd ros, en het koste loopen lijk nen haze.

Onderwege dacht de ruiter: Waartoe moeten die rakel, die drietand en die borstel dienen? Maar hij en dorste het aan 't peerd niet vragen.

Als ze nu drie dagen gerêen hadden:

‘Kijkt ne keer omme,’ zei 't peerd, ‘of ge nog niemand en ziet komen.’

- ‘Neen ik, nog niemand.’ En ze reden nog eenen dag.

- ‘Kijkt nu ne keer,’ zei 't peerd.

- ‘Hemel! daar is de burgheere,’ jammerde de knecht; ‘hij rijdt zeere en zal ons welhaast inkrijgen.’

- ‘Smijt den drietand over uw hoofd,’ zei 't peerd.

- ‘En wat wilt dat zeggen?’

- ‘Dat wilt zeggen dat hij in eens drie honderd duizend uren verachterd is.’

Zij en zagen den burgheere niet meer, en 'n reden maar altijd rijden, zonder eten of drinken, nog twee dagen lang.

[p. 242]

- ‘Kijkt ne keer omme,’ zei 't peerd, ‘of ge niemand en ziet die achter komt.’

- ‘Hij is daar, hij is daar,’ kermde de vluchteling.

- ‘Smijt den rakel over uw hoofd.’

- ‘En wat wilt dat zeggen?’

- ‘Dat wilt zeggen dat hij zoovele honderd duizend uren verre achter is als dat er tanden in den rakel zitten.’

Op den zelfsten stond was de vervolger weg en niet meer te ziene.

Nog wel acht dagen reden zij altijd gestadig voort.

- ‘Kijkt ne keer omme,’ zei 't peerd, ‘of ge nog niemand en ziet die achter komt.’

En de burgheere was daar nog eens achter hen; hij zat hun zelfs zeer dichte op de hielen.

- ‘Maar,’ vroeg de knecht, ‘waarbij komt het dat de burgheere zooveel zeerder kan rijden als gij?’

- ‘Hij heeft een peerd op stal dat twee keeren rapper loopt als ik; smijt nu uwen borstel over uw hoofd.’

- ‘En wat wilt dat zeggen?’

- ‘Dat wilt zeggen dat onze vervolger aan een groot woud zal komen, daar de boomen zoo dikke zullen staan als de haarkes van dien borstel; en hij en zal er niet meer deure geraken.’

- ‘Nu zijn wij er voor goed van verlost,’ zei de ruiter.

En ze reden nog altijd voort, tot dat ze aan eene groote stad kwamen, waar de koning van de streke woonde. Hier bleven zij staan.

‘Ik zal hier in eenen stal blijven, buiten stad,’ zei 't peerd; ‘gij zult zien in het hof van den koning te geraken, en, van zoo dat ge er eene bedieninge hebt, komt het mij zeggen; als ge in nood zijt, zoo kunt ge mij hier altijd vinden.’

De jongeling deed wat het peerd hem zei, en hij trok naar 's konings hof. Daar hadden ze rechts eenen scheutelwasscher van doene, en onze knape wierd aanveerd.

Hij geneerde hem uit der maten aan 't hof; hij wiesch en hij droogde zijne scheutels dat ze blonken, en tenden de weke streek hij zijne kluitjes op.

Hier ook en deed hij zijn mutske nooit af, en, als men

[p. 243]

hem vroeg waarbij dat 't kwam, dat hij alzoo met bedekten hoofde liep: ‘'k Hebbe eene groote ziekte in mijn hoofd gehad,’ zeide hij, ‘en al mijn haar is uitgevallen; daarom drage ik een mutsken; 't ware toch te vreemde zulk nen jongen scheutelwasscher met eenen kalen kop in 's konings hof te zien loopen.’

En van dan af wierd onze knape in 't hof altijd het Mutsemanneke geheeten, omdat hij nooit blootshoofds te ziene en was.

't Gebeurde nu dat er een groote oorlog oprees tusschen den koning en een van zijne geburen.

Alle man moest optrekken; geen een en was er van den dienst ontslegen.

Het Mutsemanneke trok naar den koning, en 't vroeg hem om ook te mogen ten strijde trekken. ‘Maar, wat zult ge kunnen verrichten,’ sprak de koning al lachen, ‘zulk een kleen manneke gelijk gij, met nen blaas, ge waart dood!’

- ‘Wie weet, Heer koning,’ antwoordde de knape: ‘al en sloege ik er maar eenen dood, 't ware toch nog een vijand te min tegen u.’

Het Mutsemanneke sprak toch zoo schoone, dat het den koning overhaalde.

‘Enwel,’ zei hij, ‘ik heb daar nog een oud oud peerd in den stal, dat op drie pooten springt; en 'k heb nen houten savel ievers bij 't prondelgoed liggen; ge kunt daarmeê ook komen en strijden.’

De scheutelwasscher, blij gelijk een vinke, sprong op het kreupel peerd, riemde het houten zweerd aan zijn lijf, en... hikkepatjik, hij trok op.

Maar hij ging eerst naar het wonderlijk peerd, dat nog buiten stad op stal stond, en hij zei hem wat er op handen was.

‘Bindt uwen driepooter daar in 't hoekske, en zet er uwen houten savel bij,’ zei 't peerd, ‘terwijlen dat het drie keeren op zijne achterpooten ommedraaide, al zeggen: ‘Honderd duizend man in 't rood carnaat gekleed!’

En ziet, ze stonden daar, honderd duizend sterke kerels, van top tot teen goed gewapend, geleersd en gespoord.

[p. 244]

‘Springt nu op mij,’ zei 't peerd, ‘en doet uw mutsken af.’

Het Mutsemanneke, met zijn gouden krulhaar, zat in nen wip te peerde, en ze trokken voorwaards.

Als ze op 't slagveld kwamen, was het gevecht al lange aan den gang; zelfs begon de koning van 't Mutsemanneke achteruit te wijken en hij verloor vele volk.

Maar nu sprong het versch leger vooruit, in 't midden van 't strijdgeweld, doodslaande of stekende al dat hem voorenkwam, bij zooverre dat de slag in korten tijd gewonnen was en dat de overblijvende, hier en daar verstrooide vijanden weder naar hun land vluchtten.

De koning was geheel versteld van dien schielijken zegepraal; hij hadde geerne zijnen verlosser bedankt, maar nergens en was de krijgsman met zijn gouden hoofd te ziene.

Droevig over het verdwijnen van zijnen redder trok de koning te zijnen hovewaards, alwaar hij met vele vreugde en plechtigheid ontvangen wierd.

Het Mutsemanneke kwam intusschen ook te huis, op zijn kreupel peerd en met zijnen houten savel.

‘Hoe hebt gij het gesteld?’ vroeg de koning: ‘hebt ge vele vijanden verslegen?’

- ‘Heer koning, als ik het slagveld verliet, en was er geen een meer te ziene.’

's Avonds was 's konings scheutelknecht weêr bezig met potten en pannen te wasschen.

In 't hof en was er nu van niemand anders sprake als van den koning met zijn gouden hoofd. Maar men hadde schoon te vragen en te talen, en al de koningen van geheel de wereld te noemen, geen een toch en hadde zulk een gouden krullekop.

Een tijd nadien was het wederom oorloge.

Een algemeene oproep wierd gedaan, en alle man moest gaan vechten.

Het Mutsemanneke vroeg nog eens om te mogen meê gaan. Het nam 't manke peerd, het houten zweerd, en het trok... hikkepatjik, hikkepatjik, ten strijde.

Eerst en vooral ging onze ruiter bij 't peerd en verhaalde den toestand waarin de koning verkeerde.

[p. 245]

‘Honderd duizend man in 't wit carnaat gekleed!’ riep het peerd, drie keeren ommedraaiende, en ze stonden daar allen in 't schoonste wit van de wereld, met schitterende glaviën en met blinkende zweerden.

‘Zet den kreupelare in 't hoekske, en 't zweerd erbij,’ zei 't peerd. En 't Mutsemanneke verwisselde zijne houtene wapens tegen stalene.

‘Springt nu op mij,’ zei 't peerd, ‘en doet uw mutsken af. Vooruit!’ En zij vlogen ten strijde.

De koning en was op 't veld niet meer te ziene: hij was met zijn volk weggedreven en op de vlucht. Maar nu, den hoorn gesteken, en het nieuwe leger van den koning met zijn gouden hoofd, valt als eene hagelvlage den vijand op het lijf. Met den eersten stoot wordt hij uiteen geslegen. Een machtige zegeroep weergalmt onder de strijders van het Mutsemanneke; zij dringen al dieper en dieper. De koning, met zijn gouden hoofd en zijn wonderlijk peerd, zit verre vooruit en in de vijandelijke drommen geboord; zijne mannen volgen hem op de hielen, de vijand bezwijkt onder de slagen, en hij vlucht in allerhaaste van 't oorlogsveld.

Maar, als de koning zijnen verlosser wilde zien, zoo was deze nog eens al verdwenen. Langs alle kanten zond men volk op zoek, maar de krijger was, met gouden hoofd en al, ontsnapt en niet te vinden.

Als de vorst te huis kwam, kwam het Mutsemanneke, op zijn driepootte peerd en met zijnen savel, ook aangesleept. Het hadde laatst van al 't slagveld verlaten, zei het.

De koning bleef opzoekingen doen, maar 't was nutteloos.

Het Mutsemanneke was alledage vroeg op en te beene; en, voor dat er iemand wakker was, ging het dagelijks naar de beke die achter het koningshof liep, en 't wiesch daar zijn gouden hoofd in.

Nu, de koning daar 't Mutsemanneke bij woonde, hadde drie dochters. Zoo 't gebeurde, op eenen vroegen nuchtend, dat de jongste in hare venster lag, en den scheutelwasscher bezig zag met zijn gouden hoofd te wasschen.

[p. 246]

Zij wachtte haar wel daarvan iets aan haren vader of aan hare zusters te zeggen, en zij hield de zake stille.

't Ging ondertusschen eene groote plechtigheid in 't hof gebeuren: de koning zijne dochters hadden nu al hunne huwbare jaren bereikt, en de koning besloot dat ze hunnen keus in de wereld zouden doen. Al de jonkvorsten en de edellieden van naburige en verdere landen wierden gevraagd om aan die plechtigheid deel te nemen.

Te dier gelegentheid, deed de koning drie gouden appels maken, voor zijne drie dochters.

‘Ziet,’ zei hij tot hen, ‘na de maaltijd zal ik al de heeren vóór mij doen komen, en naar dezen die u meest bevalt zult ge elk uwen appel smijten.’

Het geschiedde alzoo. Allen kwamen voor den koning en zijne dochters. Als ze nu allen voorbij waren, en was de jongste heuren appel niet kwijt, terwijl hare zusters elk den heuren gesmeten hadde.

‘Hoe komt het,’ vroeg de koning verwonderd, ‘dat gij uwen appel nog immer bij u hebt? Gij ziet het, uwe twee zusters hebben hunnen keus gedaan, en gij niet!’

- ‘Vader, het is omdat ik den heere niet en zag die mij beviel; doet al de heeren die hier zijn nog eens voorenkomen, tot zelfs de dienaars van 't hof.’

- ‘Zij zullen allen komen,’ zei de vorst, ‘'t en zal geen één overschieten, tot zelfs het kleen Mutsemanneke niet.’

Ze moesten nu weêr voorbij den vorst trekken. Allen waren bijna weg, en nog en hadde de dochter haren appel niet gesmeten.

Het Mutsemanneke kwam het laatste. Maar, van zoohaast als het voor den koning stond, zoo smeet de jongste dochter haren appel op zijnen rugge, dat het botste.

De koning en al die tegenwoordig waren stonden verwonderd te ziene. De vorst vroeg wat die keus beteekende. ‘Vader, doet het Mutsemanneke zijne mutse afdoen.’

En, in 't bijwezen van geheel 't Hof en van al de edellieden, moeste de scheutelknape nu blootshoofds staan.

‘Heil den koning met zijn gouden hoofd!’ riep geheel de vergaderinge, als ze dat schoon gouden krullekopke zagen.

[p. 247]

't Mutsemanneke moest al zijne gevaren issen vertellen, en de koning zeide dat hij het niet beter en koste bedanken, voor de bewezene diensten en voor zijne wonderlijke reddinge, als met hem zijne dochter tot vrouwe te geven

En daar wierd groote vreugde bedreven. De drie koningsdochters trouwden op den zelfsten dag, en de jongste trouwde met het Mutsemanneke.

En ze dansten op nen glazenen trog;
en, wilt de lezer gaan kijken,
ze dansen misschien nog!

Antoon Verwaetermeulen