Biekorf. Jaargang 2

[p. 225]

[Nummer 15]

Van het Mutsemanneken

HET volgende vertelselke was over een dertig jaar nog in vollen zeg onder het volk van Rumbeke. Hier hebt ge 't, zoo ik het onlangs zelve aldaar gehoord hebbe, uit den mond van twee oude menschen.

Daar was nen keer een jonge knape van omtrent de achttien jaar, en hij ging op reize.

Waar hij naartoe ging en kan ik niet zeggen; maar hij en ging altijd maar gaan, bij zoovele dat hij ten langen laatsten zijnen weg verloor en verre van zijn huis, in eene eenige en half wilde streke, bleef dolen en zoeken.

De jongeling en hadde geen eten meer; al zijne stuiten had hij binnengespeeld. Wat nu gedaan? Zijne mage kraaide, en hij en hadde niets om ze te stillen.

Doch ja, ginder verre tusschen het kreupelhout, ziet hij eenen grooten torre blekken; hij haast er hem naartoe; en inderdaad, 't was een oud, oud burgslot, dat met dikke eeken omzet stond en met eenen breeden gracht omringd was. Het gebouw zelve was heel sterk en hooge.

[p. 226]

De knaap ging zonder vare of vreeze voor de breede poorte kloppen. Een groote, kloekgespierde kerel opende de deure; hij had eenen langen zwarten baard en groote donkerbruine oogen.

‘Mijnheere,’ vroeg de verdoolde jongen, ‘ik hebbe mijnen weg verloren en 'n wete niet waar naartoe; 'k en hebbe geen ziertje brood meer, al mijne stuiten zijn opg'eten, mag ik u wat eten vragen?’

- ‘Ge zijt wel stout dat ge alzoo in mijnen eigendom durft komen, maar ge ziet er mij nog al een goed herte uit, komt binnen.’ De verdoolde was gezind lijk nen haze dat hij binnen gelaten wierd. Wat zou hij zijnen buik een zielmesken doen! Men zou hem dan wel den rechten weg toogen en hij kon alzoo gave en gezond t' huis geraken.

De burgheere, 't was hij die opendeed, had effen des morgens een wild zwijn gedood, en onze knape kreeg daar eene goe schelle gebraad van. Of het hem smaakte!

Onder het eten vertelde de burgheere dat hij met eenen knecht alleene op zijne doeninge woonde; maar dezen hadde hij over eene weke weggezonden en zou wel eenen anderen gewild hebben.

- ‘Dat en ware hier geene slechte zake voor mij, dachte de jonge knape; niet vele werk; hij en is maar alleen en alle dage alzoo eene schelle vleesch! Te huis en gaat het alzoo niet: 'k ga mij hier als knecht verhuren.’

De eigenaar was over den voorstel te vreden en onze knape snoerde den zelven dag nog de schorte aan.

De jongeling volbracht zijne plichten en geneerde hem uit der maten goed bij zijnen nieuwen heere; hij won dezes volle vertrouwen door zijne openhertigheid.

Zijn heere ging dikwijls voor eenige dagen op reize, en 't gebeurde dat hij nu ook moest uitgaan.

‘Hier hebt ge de sleutels van al de kamers,’ zeide de burgheere, ‘ge kunt overal ingaan en doen alsof ik te huis ware; nochtans, daar zijn drie kamers op het eerste verdiep, daar ge niet en moogt ingaan, om niets ter wereld; dat verbied ik u strengelijk; 't zijn deze al den rechteren kant van den gang.’

[p. 227]

Daarop sprong de burgheere te peerde en hij vertrok.

't En moet maar iets verboden zijn, opdat men daar zou naar hankeren. Zoo was het ook met onzen knecht.

‘Wat mag er toch in die kamers zijn?’ Zoo dacht hij, als hij zijnen heere zag wegrijden. ‘Maar kom, kom, ik en ben toch geen vrouwmensch, en wie weet, ga ik erin, dan zou ik er aardig kunnen van afkomen.’

Het ging een dag voorbij, en de knape hadde 't verbod in acht gehouden. 's Anderdaags weer de zelfste drift van nieuwsgierigheid; toch hield hij hem kloek als nen held. Maar den derden dag en was het niet meer uithoudelijk: twee keeren had hij al aan de deure van eene der kamers gestaan, met den sleuter in zijne hand, en telkens was hij in eene dulligheid weêrgekeerd. Doch nu en kon het niet meer zijn: hij nam voorzichtjes den sleuter, stak hem in het slot en draaide 't open. Hoe stond hij te zien! De wanden, de stoelen, de tafel, alles, 't was al zilver dat hij zag. Hij was zoodanig bedwelmd dat hij de kamer niet binnen en dorste; hij stak er bij geval zijnen voorensten vinger in, en ziet: als hij hem introk die vinger was in zilver veranderd.

Hij hadde wel te wasschen en te wrijven: 't en wilde er niet af; hoe meer dat hij wreef, hoe meer dat zijn vinger blonk. Wat nu daarmêe gedaan, om zijn misdrijf te duiken? Hij bindt een slunsken aan dien zilveren vinger, en als de heere te huis kwam zei onze knecht dat hij in zijnen vinger gesnêen hadde met 't broodmes.

De slimme kerel liep alzoo voort, met zijn slunsken aan, zonder het ooit af te doen. De heere en wierd niets geware en bleef op zijnen knecht betrouwen.

Welhaast moest hij nog eens uit, en, na de vermaninge van in de drie kamers niet te gaan op straffe van weggezonden te worden, gaf hij weer de sleuters af, en vertrok.

De knecht vocht twee dagen tegen zijn zelven om zijne nieuwsgierigheid te bedwingen, maar den derden dag zat hij wederom aan 't sleutergat te wrikkelen.

‘Kom, kom, de burgheere, hij en zal hij van niets weten; hij en is 't van mijnen vinger ook niet geware

[p. 228]

geworden. Wat was het toch schoone! Maar dit moet hier nog wonderlijker zijn!’

Inderdaad, 't was nu al goud dat hij hoorde of zag, van op den grond tot aan de balken toe; hij stak zijn hoofd binnen on bezag het al met de grootste verwonderinge.

Als hij zijn hoofd introk, zegge zijnen krullekop, trouwens hij hadde krullen, 't was geheel in goud veranderd, en aan ieder krulletje hing er een gouden bolleke te slingeren.

Nu was hij recht schoone, met zijne twee bleuzekaken en zijn gouden hoofd. Maar wat zal de heere nu zeggen? Want het goud en kost hij niet afwasschen, alhoewel hij goed en hard wreef: hij zou ongetwijfeld weggejaagd zijn. In zeven haasten, dijselde hij een rood mutske thoope, en hij trok het tot diepe over zijne ooren.

Als de burgheere te huis kwam vroeg hij waarom de knecht, die altijd in zijn krullebolletje plag te loopen, nu eene mutse droeg.

- ‘Mijnheer, ik heb mij in den stal gekwetst met in den donkeren tegen de peerdekribbe te botsen; 't is een breede gabbe, maar het zal allichte genezen zijn.’

Dezen keer ook bleef 't geheim verdoken, en de knecht, met zijn slunsken aan zijnen vinger en zijn mutsken op zijn hoofd, liep den eenen dag uit, den anderen in, zonder dat iets van zijne donkernessen uitkwam.

Nog eens moest de heere eene reize doen, en hij zou dezen keer wel zes dagen weg zijn. Voor dat hij vertrok gaf hij de sleuters af, met verbod van in gelijk welke der drie kamers te gaan.

Dat was al wel, maar als de derde dag aanbrak wierd de knecht meer als ooit gekwollen.

‘Als ik ga zien, wie weet wat er mij te wachten staat? 'k Hebbe nu al eenen zilveren vinger en een gouden hoofd; 't mocht nu nog slechter gaan; maar, ik heb nu al twee kamers gezien, en zoo 'k nu eens de derde ook onderzochte, 'k en zou er dan niet meer nieuwsgierig naar zijn en gerustsherten kunnen leven.’

Hij liet hem nu ook van den drift overhalen en hij opende de derde kamer.

[p. 229]

't Stond daar nu een groot groot peerd, en dat peerd koste klappen.

‘Weet ge wel,’ zei het alzoo tot den knecht, ‘dat het u verboden is hierin te komen? De burgheere zal u wegjagen als hij te huis komt.

- ‘Ach peerd,’ sprak de knecht, ‘mijnheere verbood mij in drie kamers van 't slot te gaan; door dat verbod alleen wierd ik meer en meer van de nieuwsgierigheid bezeten; de sleuters aan de hand hebbende, ben ik toch in de verbodene plaatsen gegaan.’

Hij vertelde daarna al zijne gevarenessen in de zilveren en in de gouden kamer.

‘Als ge wilt,’ zei 't peerd, dat nu alles gehoord hadde, ‘ik zal u gelukkig maken. Het verdriet mij, hier altijd te staan: wij zullen te zamen vluchten; neemt nen rakel, nen drietand en nen borstel.’

De knape liep om die drie stukken allaam en hij trok zijnen overjas aan.

‘Springt nu op mij’, zei 't peerd. En ze vertrokken.

('t Vervolgt)

A. Verwatermeulen