Biekorf. Jaargang 1

[p. 17]

[Nummer 2]

Lou mège de Cucugnan

HA, 't is wel dat gij 't mij zegt, Kathrine! En wel nu,... dat ik ne keer Wanne Roobaerts verwekte, die ze begroeven op Onze Vrouwe Lichtemesdag?

Wacht u dáárvan, Mijnheer de Geneesmeester, riep seffens Jan Ameele. Wanne, dat was mijn wijf. Tien jaar getrouwd, tien jaar in 't vagevier he'e 'k ermeê geweest: heel Cucugnan zal 't getuigen, dat 't waar is. Laat Wanne waar ze is, 't zal hebbelijk wel besteed zijn, zoo voor heur zoo voor mij. Zulk een knijspense, M'nheere, en koppig lijk nen steenezele; en leêg, en krakeelen, en een leel'ke vuile scheurlanke dat ze was; en met al dat zulk een kwist-de-kole; en 'n tonge, erger als een serpent, M'nheere: ze hadde waarhedig Sint-Joseph tegen Onze Lieve Vrouwe doen vechten. En... dat ik het al moeste zeggen!...

- Maar aleventwel,... vrienden...

- En neem'et niet kwalijk, dat ik in uw' redens valle,

[p. 18]

Mijnheer de Geneesmeester,... de vrouwe dood, de man koopt nen nieuwen hoed: ge moet weten, Wanne liet mij met drie kinders, - huns vaders weêrsplete niet, waarachtig, - en gij verstaat 't wel, dat viel mij lastig, en 'k heb 't hergaan. Zoo, 't en is de moeite niet weerd... dat...

- Goed zoo. 'k Heb 't al vast. - Dat spreekt van 's zelfs, dat het voor u waarlijk een ellendig martelaarsleven zou zijn, met twee vrouwen in uw huis. Eene is al lange genoeg, ja, meer als genoeg! En wel, dan zal ik... Wien zal ik verwekken? Want, brave lieden, ik moete toch aleventwel iemand doen verrijzen... kijkt, dien braven Boer Pieters daar.

- Boer Pieters van 't Oud-Hof? - zei Felen Hardevuyst.

- Den eigensten.

- En wel Heere, mijn vaderke tochs!... God ruste ze' zielke, Mijnheer de Geneesmeester!... Een heilig man was hij, 't is waar. En verwekt hem algelijk toch niet, want, moest hij weêre in 't leven komen, de man, hij zou onz' zaken zoo danig vernesteld en verkeerd vinden, dat 't hem deur-end-deur zijn herte zou gaan; 't is jammer en zonde Gods, hij die zoo geern hadde dat we altemale wel overeen kwamen. Wij hebben 't nu al gekaveld en gedeeld, want wij waren tenden gekeven en gevochten en gehaarplukt en getaald en gewedertaald. En dat al om een honderd roen lands of twee, en nog niet toe. Ge moet weten, wij zijn ons gezessen, vier knechten en twee meisens, en die altemale met een huis vol kinders zitten; elk trekt al zijnen kant, en elk tracht het water naar zijnen meulen te krijgen. En 't en is geen een van al, dat mag ik u zeggen, die veel vette zoppen weekt.

- 't En kan dus niet zijn, om...?

- 't Doet, 't doet, 't kan zijn... Maar, is 't dat Grootvader weêr in 't leven komt, zoo zullen wij den armen bloed nog altegare moeten een bijleve doen. Dat ware alleszins recht en redelijk. Maar 't en zijn alsamen geen boerejaren meer, Mijnheer de Geneesmeester! Gij weet het zoo wel als ik, de zijdeworms maken looze puppen, willen ze entwat doen; de wijngaard heeft de kwale; 't koorn is van kleen beschot, de worms zitten aan de

[p. 19]

oliven, 't en regent niet meer, en de meekrabbe, de die, ze en is 't kweeken niet weerd.

En wel! het zij dan zoo! En wij zullen Boer Pieters gerust laten.

Maar, met dat ik herwaard niet gekomen en ben om mijn vingers te tellen, noch gij altemale om daar te staan naar kijken, naar zulk werk, zoo zal ik,... zegt, wien zal ik doen verrijzen? Wien wilt gij?

- Arleide, verwekt mij mijn Arleideken! zoo riep er daar een vrouwmensch, en ze kreesch gelijk 'n bedrukte Madeleene.

- Neen, neen, Mijnheer de Geneesmeester, zei een jonge dochter. Ai Heere, ons maagdeken lief, wat hebt gij gelijk gehad van te sterven... Het heeft het mij al verteld, en wij hebben 't dan zijn wit kleedtjen aangedaan en blommen op zijn hoofd... Het was lijk een bruiloftskind. Laat het in de gewijde eerde: zijn beste vriend, hij is 't al lange opgesteken met een andere!

't Is jammer, 't is jammer van ons Arleideken!... Maar, horkt, dat begint mij hier allengskens tegen te steken. En, om kort te maken, 'k ga Greppincks weêrom doen leven, die daar over omtrent een maand stokkedood omverre gevallen is, terwijlen dat hij 's noens bezig zat met stokvisch te eten.

'k En wille niet, 'k en wille 'k-ik niet, riep Lyske Cooreblomme seffens, met alle twee zijne lange arms in de lucht. Hij hadde mij immers zijnen wijngaard en geheel zijn doeningske gelaten op lijfrente. En 'k hebbe 't hem nu al tien jaar te reke betaald, veel meer als dat 't boelke weerd en is, met mijn schoone blanke penningen, en nooit geen stuiverke te kort. En 'k zou ik hem nu wederom moeten alle jare zijn lijfgeld gaan thuisdragen! Dat en is niet recht, Mijnheer de Geneesmeester, neen 't.

- 't Is al weêrom van 't zelfste!... En wel nu, ja, tot daar!... koman! Ik wete een die gestorven is en die noch vrouwe noch kind en laat, noch broêre noch zuster, hoegenaamd niets, of 't en zij een voorbeeld van alle deugden, en wat gespaarde kluiten, die hij aan 't gasthuis gaf van Cucugnan. Uwen braven herder daar, die

[p. 20]

u altemale zoo geren zag en over wiens dood gij zoo lange gekreeschen hebt... Ge weet wel!

- Niet te doene, niet te doene, riepen waar hier waar daar een deel kwa kwezels daarop: niet te doene, M'nheere de Geneesmeester!...

- Bovenaldien, zei vrouw Roosebooms, die Prefecte was van de congregatie... bovenaldien, hij was oud en tenden geleefd de man, en zoo doof als nen erpel; ja, zoo doof, als ik te biechte ging, dat hij altijd Hamersteert verstond als ik zei Klinkeband. Fraai, laat hem bij den Heere! En toen nog, wij hebben nu nen jongen geestelijk, dieder nog al wel uit ziet; hij is zoo goed als brood; en hij heeft een tale over hem gelijk een klokke; hij kan preken... lijk nen Engel, en hij pastert zoo 't behoort...

- Wat zal ik zeggen?... Staan de zaken hier alzoo, laat ons elderwaards kijken: Zi', daar, rechte voor u, zie-je dat kleen houten kruiske daar niet? Ge zoudt zeggen dat het bloeiend kruid, en dat de blinkende slekskes hun beste gedaan hebben om de droeve zwarte verwe ervan te doen verdwijnen, met zoo velen zijn de schoone witte dingskes van in 't ronde daar naartoe gekropen, en zoo dapper groeit en bloeit de groenigheid er omtrent. 't Is 't kruiske van een kerstenkind. 't Was tien maanden oud als 't stierf. 't Staat te lezen op het kruiske. 't Ware jammer, oprecht, 't ware jammer, moest ik het doen opstaan: 't is toch zoo gelukkig, het kindtje, dat 't dood en van de wereld is, al ware 't maar om dat al niet te moeten hooren... al dat gij daar komt te zeggen, mijne beste vrienden. Maar, moet ik dat arm schaapke verwekken, en ja, ik zal.

- Mijnheer de Geneesmeester, zei er alsdan een braaf oud wijveke, dat daar stond, en 't kreesch erbij: dat borelingske, 't was 't onze, en wel Heere, en 'k ben ik-ik zijn grootje. Mijn dochter en hadde 't nog niet gespaand, en 't ging zijne eerste keentjes krijgen, och God toch, en het stierf.

Wel, hadt gij 't gezien, 't was zulk een snellaardeken, ons zoetekind!... Ons Heere is 't komen halen, en, en ja, Ons Heere'ns wille, hij moet geschieden... zie-je

[p. 21]

wel, wij liggen nu al met nog eentje, en dat zuigt. Ons Heere doet immers zijn zaken wel: 't gene dat hij al de voordeure weg draagt hij bring'et al de achterdeure in. En verwek' et schaapke niet, want wij en kunnender toch geen twee kweeken; en, menschen gelijk wij, wij en hebben 't niet om het te voedsteren te besteden.

- En de Geneesmeester:

- Dat 's mij nu genoeg en te vele voor nen keer, zei hij. Gij en wilt vandage geen mirakels zien doen, 't is ook wel, 'k zal 't op nen anderen dag zien te passen, niet met iemand te verwekken die overleden is, - want, ge ziet 't dat het mij inderdaad niet doenlijk en valt, - maar met ulieden te helpen en bij te staan, als 't is dat de dood voorbij uw deure komt. Goendag!

En hij weg.

'k En moet het u niet zweren, doe 'k, van dezen heugelijken Zondag voort, dat onze Geneesmeester oprecht mirakels deed, tot Cucugnan: de dooden en verwekte hij wel niet, 't is waar, maar toch, hij verlangde 't leven van nen hoop menschen. 't Volk van Cucugnan kreeg uit der maten trouwe in hem, - want, ge moet'et algelijk bekennen, zeien ze, is 't dat hij op 't kerkhof zijne belofte niet goed en miek, rechtveerdig gesproken, 't en was zijn schuld niet ook.

En daarmeê is 't vertelselken uitverteld.

Woord voor woord uit het Provençaalsch.

Guido Gezelle.