Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Capittel .xvi

1

ENde des heren woert wort tot mi ghedaen ende hij seide.

2

Des menschen sone: make iherusalem cond hare onwaerdicheden: ende du sultste segghen

3

Dit seit die here god. Iherusalem. dijn worttelle ende dijn gheslachte is vanden lande van chanaan: dijn vader was van amorrea ende dijn moeder van cethea

4

Ende doe du gheboren waertste inden daghe dijnre geboerten so en was dijn nauel niet afgesneden: ende du en waertste niet ghedwogen in water in salicheden. noch mit soute ghesouten: noch in doken ghewonden.

5

Mine oghe en spaerde op di niet dat ic di een van desen dingen doen soude dijns ontfermende: mer du waertste geworpen op dat aensicht vander aerden in dat afwerpen dijnre zielen: inden daghe dattu gheboren waertste.

6

Ende ic leet ouer dij: ende ic sach dattu vertreden wortste in dijnen bluede. Ende ic seide di altstu waertste in dijnen bluede. Leue. Ic seide dij segghe ic in dijnen bluede. Leue.

7

Ic gaf di menichfoudich als dat cruyt vanden velde: ende du wortste ghemenichuoudicht ende biste grote: ende biste ingecomen ende du sijtste gecomen totter wiueliker behagelijcheit. Dijn borsten wiessen. ende dijn hare wies: ende du waertste naect ende vol scamenissen.

8

Ende ic leet neuen di ende ic sach di: ende sich dijn tijt. was tijt der gheenre die minnen Ende ic spreide mijn cleet ouer di: ende bedecte dijn scamelheit. Ende ic swoer di: ende ic aenghinc mit di belofte seit die here god Ende du wortste mijn gemaect:

9

ende ic dwoech di mit water: ende ic suuerde dijn bluet van di. Ende ic besaluede di mit olyen:

10

ende ic clede dij mit ghemengeden verwen: ende ic scueyde di mit blaeuwen scuen: ende ic gorde di mit witter ziden: ende ic clede di mit subtilen clederen:

11

ende ic vercierde di mit vercieringhen. Ende ic gaf armillen in dijnen handen: ende een halsbant omtrent dijnen hals:

12

ende ic gaf een inaure op dijnen mont: ende ringhen in dijn oren: ende een coren der schoenheit op dijn hoeft.

13

Eude du waertste verchiert mit goude ende mit siluere: ende mit witter ziden ende mit behaghelen ghemengheden clederen ende mit vele verwen. Du aetste blome ende honich ende olye: ende du waertste anxtelike sere schone ghemaect. Ende du hadtste voerspoet inden rike:

14

ende dijne name ghinc wt inden heydenen om dijn schoen-

[p. *532]

heit: want du volmaect waertste in dijn schoenheit die ic op di geleit hadde seit die here god.

15

Ende om dattu betrouwen hadste in dijne schoenheit so dedestu fornicacie in dijnen name: ende du leideste dijne fornicacie wt. voer elke die bi di leet: dattu sijn werden soutste.

16

Ende du naemste van dijnen clederen ende makes die hoecheden van hier ende van daer te gader genaeyt: ende daer op wortstu vernoeyeert: alsoet niet gedaenen is: noch dattet alsoe niet ghedaen en sal worden.

17

Ende du naemste die vate dijnre schoenheit van mijnen goude ende van mijnen siluere dat ic dij gaf ende du makes di manlike beelden ende daer in doetstu fornicacie.

18

Sich du naemste dijn cleder van vele verwen: ende du wortster mede gecleet. Ende mijne olye ende mijne thimiama setteste voer hem:

19

ende mijn broet dat ic di gaf die blome ende die olye ende dat honich daer ic di mede gheuoet hadde: settestu in haren aenscouwen inden roke van sueticheden. Ende het is ghedaen seit die here god:

20

ende du naemste dijne sonen ende dijn dochteren die du mij ghebaert hebtste ende du offeres hem die om te verslindene. En is dijne vernoeyeertheit niet cleyne die mijnen kindere offers?

21

Ende du gaefstese die afgoden consacrerende hem.

22

Ende na alle dijne onwaerdicheden ende vernoeyeertheden so en ghedachste niet der daghen dijnre ioncheit: ende als du naect waertste ende vol scanden. vertreden in dijnen bluede.

23

Ende het gheuiel na alle dine quaetheit: wee wee seit di die here god.

24

Ende du makes di een bordeel ende makes di dat bordeel in allen straten Telken hoefde vanden weghe makestu een teyken dijns bordeels: ende du makes veronwaert dijn schoenheit

25

Ende du deeldes dijne voeten elken die bi di leet: ende du menichfoudighes alle dijn fornicacien.

26

Ende du dedes fornicacie mitten kinderen van egipten dinen ghebueren van groten vleysche: ende du menichuoudighes dijne fornicacien om mi te vergrammene.

27

Sich ic sal mijne hant wtsteken op di: ende ic sal dine gherechticheit van di nemen Ende ic sal di gheuen in die ziele der gheenre die di haten. dats inden dochteren zielen van palestinen: die hem scamen in dinen misdadidighen wech

28

Ende du heefste fornicacie ghedaen in den sonen diere van assyrien: om dattu noch niet voldaen en hebtste. Ende na dien dattu fornicacie gedaen heues so en bistu oec niet also ghesaedt.

29

ende du menichuoudighes dijne fernicacie int lant van chanaan mit dien van caldea: ende du en worste also oec niet gesaedt.

30

Waer in sal ic dijn herte suueren seit die here god: altstu alle dese dingen doetste eens lichts wijfs werke ende die die manne an haer trect?

31

Want du heues dijn bordeel ghemaect int hoeft van allen weghe: ende dine hoechede heefstu ghemaect in elke strate. Ende du en biste niet gheworden als een ghemeen wijf die mit verdriet haren loen meerrert:

32

mer als een wijf een ouerspeelinne die bouen haren man vreemde mannen inhaelt.

33

Alleen ghemeen wijuen geeft

[p. *533]

men haer loen: mer du gaefste loen alle dijne minnaren: ende du gaefste hem om dat si van allen ziden tot di comen souden om mit di fornicacie te doen.

34

Ende in di is gheschiet ieghen die ghewoente vanden wiuen in dijne fornicacien: ende na di en sal die fornicacie niet wesen. Want in dien dattu dien loen gaues. ende ghenen loen en ontfinghes: soe is in di contrarie gheschiet.

35

Hier om gemeen wijf hoer des heren woert

36

Dit seit die here god Om dat dijne ghelt wt ghestort is. ende om dat dijne scande ondect is in dijne fornicacie op dijne minnaren ende op die afgoden van dijnen onwaerdicheden in dijnre kinder bluet die du hem ghegeuen hebtste:

37

sich so sal ic oec alle dine minnaren vergaderen daerstu mede ghemenghat biste: ende alle die ghene die du minnetste mit alle den genen die du haets. Ende ic salse van allen ziden op di vergaderen: ende ic sal dijne scande ondecken voer hem. Ende si sullen alle dijne vuylheit sien:

38

ende ic sal dijne vonnisse mitten ouerspeelrissen vonnissen ende die bluet wt stortten. Ende ic sal dy gheuen inden bluede van gramscappen ende van toerne:

39

ende ic sal di gheuen in haren handen. Ende ic sal dijn bordeel destrueren: ende si sullen dijn bordeel breken. Ende si sullen di van dijnen clederen ontcleden: ende si sullen wech dragen die vate dijnre schoenheit. Ende si sullen di naect maken ende vol scanden

40

ende si sullen ene menichte op di bringhen. Ende si sullen di mit stenen stenen ende slaen di doet mit haren zwaerden

41

Ende si sullen dijn huysen verbernen mitten vyere ende si sullen in di vonnissen doen in veelre wiue oghen. Ende du sultste achterlaten fornicacie te doen: ende du en sultste niet meer lone gheuen.

42

Ende mijne onwaertscap sal in di rusten: ende minen toren sal van di ghenomen worden. Ende ic sal rusten ende niet meer gram worden:

43

om dattu niet gedencken en sultste die daghen dijnre ioncheit. Ende dattu mi in allen desen te gramscappen verporres. Ende hier om so heb ic dijn weghen ghegheuen op dijn hoeft seit die here god: ende ic en dede di niet nae alle dine misdaden in allen dijnen veronwaerdicheden.

44

Siet elc die int ghemeen seit dese prouerbie: hi salse in di aen nemen ende segghen. Also die moeder is: also is oeck haer dochter.

45

Du biste dijnre moeder dochter. die haren man verwarp. ende haer kinderen: ende du biste dijnre susteren suster: die haren mannen verworpen ende hare kinderen. Vwe moeder is van cathea: ende uwe vader een amorreus.

46

Ende dijn meeste suste is samaria: ende si ende haer dochteren die wonen tot dijnre luchter ziden. Ende dijn suster die minre is dan du die te dijnre rechterziden woent: dat is sodoma ende haer dochteren.

47

Mer oec so en wandelstu niet in horen wegen: noch en dedestu niet na haren sonden. Wel nae een luttel min so hebstu quader sonden ghedaen dan si: in allen dijnen weghen.

48

Leue ic seit die here god: want sodoma dijn suster. si ende hare dochteren en dade niet also altstu ghedaen hebtste du ende dijn-

[p. *534]

re dochteren.

49

Sich dit was sodoma dijnre suster quaetheit: houaerdicheit ende die ghesaetheit van brode. ende oueruloeytheit. ende haer ledicheit haerre dochteren: ende si en staken haer hant niet voert den maten ende den armen menschen:

50

ende si verhieuen hem ende deden onwaerdicheit voer mi: ende ic deedse wech also alstu ghesien hebtste.

51

Ende samaria en sondichde niet die helft van dijnen sonden: mer du hebste verwonnen mit dijnen sonden: ende du hebtste dijn susteren ghemaect gherechtich in allen dijnen onwaerdicheden die du ghedaen hebtste.

52

Hier om soe draghe oec dijne scande: die mit dijnen sonden dijne susteren verwonnen heues misdadigher sonden doende dan si. Want si sijn gherechtich ghemaect van dij. Hier om scame di oec: ende draghe dijne scande: die dijn susteren gerechtich ghemaect heeft.

53

Ende ic sal mi bekeren ende settense weder mitter bekeringhen dier van sodoma mit haren dochteren ende mitter bekeringhen van samarien ende haerre dochteren. Ende ic sal keren dijn wederkeren in midden van hem beiden:

54

dattu dijn scande draghen sults ende dattu di scamen sults in allen dinen sonden die du ghedaen hebtste dine suster vertroestende.

55

Ende dijn suster sodoma ende haer dochteren sullen wederkeren te hare outheit: ende samaria ende haer dochteren sullen wederkeren tot hare outheit: ende du ende dine dochteren keert weder te uwer outheit

56

Want sodoma dijn suster en was niet ghehoert in dijnen mont inden daghe dijnre houaerdicheit:

57

eer dine quaetheit wort ondect alsoet in desen tide is in lachtere der dochter van syrien: ende alle der dochteren van palestijnen al omme ende omme di die al omme dij wonen.

58

Du hebste ghedraghen dijne sonde ende dine scande seit die here god

59

Want dit seit die here god. Ende ic sal di doen assoestu di veronwaert hebtste den eedt dattu mijn belofte niet doen en soutste:

60

ende ic sal mijnre geloften bedencken mit dij inden daghe dijnre ioncheit: ende ic sal di ene ewelike belofte verwecken

61

Ende du sultste dijnre weghen ghedencken: ende du sultste bescaemt worden alstu ontfaen heefste dijne susteren die meerre sijn dan di mit dijnen minsten. ende ic salse di gheuen in dochteren. mer niet wt dijnre beloften.

62

Ende ic sal mitti mijne belofte verwecken: ende du sultste weten dat ic die here bin.

63

om dattuut sultste ghedencken ende bescaemt werden: ende dat du om dijne scaemten dijnen mont niet en sultste mogen opdoen: als ic di ghepaeyst wesen sal in allen dien sonden dien du ghedaen hebtste seit die here god.