Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§Capittel .iiij

[p. *654]

1

IC nabuchodonosor rustende in mijn huys ende hoghedraghende in minen pallays.

2

Ic sach enen droem die mi veruaerde: ende in minen ghepense op mijn bedde: ende die visionen mijns hoefts verstoerden mi.

3

Ende bi mi so wort een gebot wtgegheuen. datmen in minen aenscouwen brenghen soude alle die wijse van babilonien: ende dat si mi die beteykenisse vanden droem segghen souden.

4

Doe quamen die waersaghers die meesters die caldeeusche ende die geraders. ende ic vertelde den droem in haren aenscouwen: ende sij en seiden mi niet sine beteykenisse.

5

voer dat onse veynoot incomen was in minen aenscouwen daniel: wies name is balthasar na mijns gods name. die in hem seluen had den gheest vanden heylighen goden: ende ic seide den drome voer hem.

6

Balthasar die prince biste van den waersagers dien ic weet dattu der heilighen goden gheest in di hebtste. ende alle verholentheit en is in di niet onmoghelic: vertelle ons die visionen van onsen drome die ic ghesien hebbe ende haer beteykenisse.

7

Tvisioen mijns hoefts had ic in mijn bedde. Ic sach: ende sich een boem stont in midden tlant ende sine hoecheit was alte hoech.

8

Het was een groot boem ende sterck: ende sijn hoecheit ghereicte den hemel. Sine aenscouwen was toten einden van alder werelt.

9

Sine bladeren waren alte scone: ende sine vruchte was alte vele: ende daer in was spise van allen dinghen. Onder den bome woenden die dieren ende die beesten: ende in sine telgheren woenden die voghelen des hemels: ende vanden bome at. alle dat vleysch hadde.

10

Ic sach inden visioen mijns hoefts op mijn bedde: ende sich een wachter ende een heilich quam neder vanden hemel:

11

ende hi riep starckelic ende hi seide aldus. Houwet of den bome ende houwet of sine telgheren.

12

Mer nocthan laet in die aerde tsaet van sinen wortelen: ende men binden mit yseren banden ende mit metalen banden inden cruyde dat daer buyten is. ende hi worde genet mitten douwe des hemels: ende mitten beesten si sijn dele int cruut vanden lande.

13

Sijn herte worde verwandelt van menschelicheden: ende hem worde ghegeuen eenre beesten herte: ende seuen tiden moeten verwandelen op hem.

14

Het is wtghegheuen inder wachters sentencien ende het is der heiliger redene ende hare heyssche: tot dat die leuende sullen bekennen dattie hoechste heerscappie heeft inder menschen rike. ende hij sal dat gheuen so wie hi wil: ende den oetmoedichsten vanden menschen sal hij daer bouen setten.

15

Desen droem sach ic coninc nabugodonosor. Nu balthasar soe vertelle haestelijc die beteykenisse. want alle die wijse van minen lande: en moghen mi niet ghesegghen sine beteikenisse. Mer du moghes. want der heiligher goden gheest is in di.

16

Daniel wies name was balthasar begontste doe in hem seluen al swigende te verpensen omtrent een vre: ende sijn ghepeins bedroefde hem. Ende die coninc antwoerde ende seide. Balthasar

[p. *655]

den droem ende sijn bediedenisse. en weest daer niet om verstoert. Ende balthasar antwoerde ende seide. Here mijn die drome moet gheschien den ghenen die di haten ende sine beteykenisse dinen vianden.

17

Den boem diestu sageste hoghe ende starc wies hoecheit den hemel ghereicte ende wies aenscouwen was in alle die werelt

18

ende dies telgeren alte scone waren ende wies vruchte alte vele ende van allen dingen spise daer in. ende onder hem wonende had alle beesten des ackers. ende in die telgheren woenden die voghelen des hemels.

19

Du biste coninc desen boem die machtich gheworden biste ende verheuen. ende dijn grootheit is ghecomen ende ghewassen totten hemele: ende dijn machte in allen den terminen van allen aertrike.

20

Mer dattie coninc den wachtere ende die heilighen nedercomen sach vanden hemele ende dat hi seide. hout den bome af: ende scheytene Mer nochtan laten in die aerde groeyen mit sine wortele. ende men bindene mit yserere ende mit metale in tcruut daer buyten. ende hi worde ghenet mitten douwe des hemels. ende sijn eten si mitten beesten: tot dat seuen tiden op hem verwandelt worden.

21

Dit is die betekenisse van des alres hoechstes sentencie: die comen is opten coninc mijnen here.

22

Si sullen di verdriuen wt den menschen ende dine wandelinghe sal wesen mitten beesten ende mitten dieren. ende du sulste hoey eten als een osse: ende du sultste worde bestort mitten douwe des hemels. Ende opti sullen seuen tiden verwandelt worden: tot dattu weten sulste dat die alre opperste: heerscappie heeft bouen der menschen rike. ende dat hi dat geeft wien dat hi wil

23

Mer dat hi beual datmen laten soude tgroeyen vandes boems wortele. dijn rike sal dijn bliuen: na dien dattu bekennen sultste die macht te wesen vanden hemele.

24

Om dese dinc so laet die coninc minen raet ghenoghen. ende verlosse dijn sonden mit aelmissen: ende dijn ongherechticheden mit ontfermicheden inden armen. machschien sal di god dine sonden vergheuen.

25

Al dit quam opten coninc nabuchodonosor.

26

Na tende van twaelf maenden so verwanderde hij in die zale van babilonien.

27

Ende die coninc antwoerde hem ende seide. En is dit niet grote babilonien dat ic ghesticht heb tenen huse vanden rike in die machte mijnre starcheit: ende inder glorien mijnre schoenheit?

28

Ende doe die redene noch was in sconincs mont: soe viel een stemme vanden hemel Nabuchodonosor coninc men seit Dijn rike is ouerghegaen van di.

29

ende si sullen di verdriuen vten menschen. ende dine wandereninghe sal wesen mitten beesten ende dieren: du sultste hoy eten als een osse. Ende seuen tiden sullen worden verwandelt op di. tot dattu weten sulste dattie opperste heerscappie. macht heuet inder menschen rike: ende dat hij dat geeft so wien hi wil.

30

In die selue vre wort dese redene op nabugodonosor voldaen. ende men verdreeffen vten mensehen. ende hi at hoy als een osse. ende sijn lichaem wort ghenet mitten

[p. *656]

douwe des hemels. tot dat sijn haer ghewassen was in die ghelikenisse van aernen: ende sijn naghelen ghelijc voghels claeuwen.

31

Dus hief ic nabuchodonosor int einde vanden daghen mine oghen op ten hemelwaert. ende mijn sinne wort mi wederghegheuen. ende ic ghebenedide den alren hoechsten. ende dien die ewelic leeft louede ic. ende danckede: want sijn macht is ewelijc macht. ende sijn rijc inden gheslachte in gheslachte.

32

Ende alle die ghene die in aertrijc wonen: sijn te niete voer hem gherekent. Want na sinen wille heeft hi ghedaen. beide in crachten des hemels. ende inden ghenen die in aertrijc wonen: ende nyemant en is die sijnre hant wederstaen mach: ende hem seggen mach. waer omme hebstuut gedaen In dien seluen tide keerde mine sinne weder te mi. ende ic quam weder ter eeren ende ter schoenheit van minen rike.

33

ende mine figuere keerde weder te mi. ende mijn edel luden ende mijn baronen sochten mi. ende ic worde weder in mijn rijc gheset: ende mij wort meer moghentheit gegheuen.

34

Nu hier om so loue ic nabuchodonosor ende verheffe ende dancke den coninc des hemels. want alle sine wercken sijn gewarich: ende sine weghen vonnissen: ende hi mach veroetmoedighen. die ghene die in houaerdicheden wandelen