Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Capitel. vij

1

HEt gheuiel dat seuen brueders geuaen worden mit haerre moeder ende datse die coninc dwanc varkens vleisch te eten tegen die wet: ende deedse slaen mit gheeselen gemaect van pesericken

2

Ende die een van hem luden die de eerste was seide hem aldus. Wat vraechstu ende wiltstu van ons weten? Wi sijn bereet te steruen lieuer: dan wi onser vader wet te breken

3

Ende hier om wort die coninc gram ende hi beual te gloeyen pannen ende potten van mteael: ende men gloeydese te hants.

4

ende die coninc beual den ghenen die voerghesproken hadde. sijn tonghe vten monde te sniden: ende tvel vanden hoefde te villen ende sijn handen ende sijn voeten of te slaen daert sijn ander bruederen ende sijn moeder ansaghen.

5

Ende te hant doe hij onnut ghemaect was. soe beual die coninc tvyer toe te stoken: ende hem die noch den adem in hadde beual hij te froyten in die panne. ende doe hij daer langhe in ghetorment had gheweest: soe gherieden die ander breders mitter moeder die een den anderen dat si vromelic steruen souden ende seiden.

6

Die here god sal ansien die waerheit: ende worden in

[p. *642]

ons ghevredet: also moyses verclaerde inder oercontscap vanden liedekijn: ende hij sal worden in sinen knechten vertroest.

7

Ende doe die eerste in deser manieren dus doot was leiden si den anderen om te bespotten: ende doe hem tvel mitten haer vanden hoefde ofgetoghen was. soe vraechdemen hem of hijs eten woude eermen ouer alle den lichaem telken lede tormente.

8

Ende hij antwoerde mit vaderliker stemmen ende seide. Ic en sals niet doen. Ende om dit so ontfinc dese oec in die ander stat des eersten torment.

9

Ende doe hi in sinen alren vtersten gheest was soe sprac hij aldus. Du alre quaetste mensche in desen leuen du verderfste ons. mer die coninc deser werelt sal ons verwecken inder verrisenis des ewighen leuens die ghedoot worden om sijn wet.

10

Nae desen bespotmen den derden: ende doemen sijn tonghe eyschte soe stac hijse haestelic wt. ende stac sijn handen vromelic voert:

11

ende hi seide vromelic. Dese leden heb ic vanden hemel: mer nv om gods wet veronwaerde icse: want ic hoep dat icse weder van hem ontfangen sal.

12

Ende die coninc ende die met hem waren verwonderden des iongelincs vromicheit: dat hij die tormente ouer niet rekende.

13

Ende doe dese aldus doot was: so quelde si den vierden oec ende tormenten.

14

Ende doe hi te hant op die doot was soe seide hi aldus. Die vanden menschen ter doot ghegheuen sijn is beter hope te ontbeiden van gode: dat si weder van hem sullen worden verwect. Want di en sal ne gheen verrisen sijn te leuen.

15

Ende doe si den vijften gehaelt hadden soe tormenten sij dien: ende hi sach opten coninc ende seide

16

Om dattu macht hebste onder die menschen: al bistu sterflic so doetstu dattu wiltste: mer en wilt niet wanen dat onse geslacht ghelaten is.

17

Ontbeide gedoechlic: ende du sultste sien hoe sijn grote macht di ende dijn saet quellen sal.

18

Na desen leeden si den sesten: ende doe desen begontste te steruen so seide hi aldus En wilt niet te vergheefs dolen Want wij ghedogen dit ouer ons seluen. omdat wij ghesondicht hebben tegen onsen god: ende in ons is geschiet dat wel te verwonderen is.

19

Mer en waent niet dat dit ongegouden sal bliuen hier namaels: dattu di pijns tegen god te vechten.

20

Ende bouen manieren so verdroech dese wonderlike moeder vriendelic die wel waerdich was gedenckenis ni gode. om den hope die si in gode hadde. dat si opten tijt van enen dage dus sach haer seuen sonen martelien:

21

ende si riet elcken van hem luden mit vaderliker spraken vromelijc veruolt van alre wijsheden: ende in haren wijfliken gepense nam si enen manliken moet

22

ende seide te hem. Ic en weet niet hoe ghi in minen buyc openbaerde. Want ic en gaf v den geest niet noch die ziel noch tleuen: noch ic en sciep elken sijn leden niet.

23

Want die scepper deser werelt die des menschen gheboerte formeerde. ende oec tbeginsel vanden mensche Want hi sal v wedergheuen den geest ende tleuen: also ghi nv v seluen veronwaert om sijn wette.

24

Ende als anthi-

[p. *643]

ochus pensde dat hi veronwaert soude worden. ende dat hi oec versmaet wort mit eens ionghelincs woert die noch leefde ende die de ioncste was: so pijnde hi hem te gheraden mit woerden ende oec zwoer hi hem. dat hij hem rijc ende salich maken soude: ende dat hi hem te vriende hebben soude toghe hi ouer van sijnre vader wet. ende dat hi hem geuen soude alles des hi noot hadde

25

Mer doe die iongelinc hier niet na horen en woude: so riep die coninc sijnre moeder: ende riet haer. dat si den ionghelinc ter salicheit waert raden woude.

26

Ende doe hi haer met veel woerden geraden hadde: so beloefde si hem dat si haren soen raden soude.

27

Ende keerde aldus te hem waert. ende bespottede aldus den fellen quaden tyran: ende sprac in vaderliker talen. O sone ontferme di mijns die di neghen maenden in minen lichaem heb ghedragen: ende drie iaer melc heb ghegheuen ende di voede: ende die di tot deser outheit ghebrocht heb.

28

Ic bidde dij dattu opsietste inden hemel ende inder aerden. ende tot allen dien datter binnen is: ende verstaet dat dit god al van niet ghemaect heeft. ende oec des menschen gheslacht:

29

ende aldus salt geschien dattu dese moerdenaers niet ontsien en sultste. mer worde waerdich dinen bruederen ghelijc te wesen ende ontfanc den doot: dat ic di weder ontfanghen mach mit dinen bruederen in die ontfermhereicheit.

30

Ende doe si dit noch seide: soe sprac die iongelinc. Wien ontbeidi? Ic en doe des conincs ghebot niet: mer ic bin ghehoersaem der wette geboden die ons bi moyses ghegeuen is.

31

Mer du die vinder biste alre quaetheit teghen den ioden: du en sultste gods handen niet ontvlien.

32

Want wij ghedogen dit om onser sonden wille.

33

Ende al is ons. onse heer een luttel vertorent om beryspen ende castien: mer hi sal weder worden geureet tot sinen knechten waert.

34

Mer du o misdadighe ende quaetste bouen allen menschen. en verheffe dij niet te vergheefs teghen sinen knechten of ontsteke niet mit ydelen hope

35

Want noch en bistu niet ontulogen des almachtigen gods vonnisse die alle dinghen siet

36

Want mijn bruederen die nv een corte torment ghedoghet hebben sijn nv onder die beloften vanden eweliken leuen deelachtich gheworden: mer met gods gerechte vonnisse sultstu ontgelden die pijn dijnre houerdien.

37

Want ic lieuer mijn ziel mijn lichaem ouergeuen soude voer mijn vaderlike wette alsoe mijn bruederen ghedaen hebben ende ic aenrope gode dat hi haestelyc onse volc guedertieren worden wil: ende dat hi di mit tormenten ende mit slagen moet doen belien dat hi alleen god is

38

Mer des almachtichs gods gramscap moet eynde nemen in mi ende in mijn brueders: die hi gherechtelic gebrocht heeft op al onse gheslacht.

39

Doe wort die coninc mit toerne ontsteken. ende dede desen felliker doden dan alle die andere: want hij verdroecht onwaerdelike dat hi bespot was.

40

Ende dese starf oec aldus bouen al in god betrouwende.

41

Ende ten laetsten wort die moe-

[p. *644]

der na haren soen ghedoot.

42

Nu hebben wi ghenoech gheseit vandeu sacrificien ende vander groter felheit.