Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Capittel .iiij

1

GOrgias nam vijf dusent man met hem: ende dusent wtghecoren mannen geredenen. Ende die roerden snachts ghetelde

2

om ter ioden getelden waert te trecken: dat sijse onuersienliken slaen souden. Ende die kinder die inden borch waren die waren haer leitsmannen

3

Ende iudas hoerdet ende stont op om die machtighe te slaen die macht van sconincs heer die in ammaum warrn.

4

Want noch wast heer ghescheiden vanden geghetelden.

5

Ende gorgias quam in iudas ghetelden bi nacht: ende hi en vanter niemant. Ende hi sochtse in tgheberchte: ende hi seide: dese vlien van ons.

6

Ende doet dach gheworden was so saghen sij iudam op tvelt mit drie dusent man alleen: want die ander en hadden wapen noch zwaerde.

7

Ende si saghen der

[p. *594]

heiden ghetelden starck ende al omme ende omme hem die ghewapende ende die gheredenen: ende dese waren gheleert ten stride.

8

Ende iudas seide totten mannen die mit hem waren. En ontsiet dese menichte niet: ende en veruaert v niet van haren gheruchte.

9

Ghi sult ghedencken hoe onse vaderen worden behouden gemaect in die rode zee: doe hem pharao na volchde mit enen groten heer.

10

Ende nu laet ons ropen inden hemel. ende die heer sal ons ontfermen: ende sal ghedencken onser vader beloften. ende hij sal huden dit volc tonderdoen voer onsen aensichte:

11

ende alle die heiden sullen weten wantet god is die vertroest ende verlost israhel.

12

Ende die vreemde geboren hyeuen haer oghen op: ende saghense comen teghen hem.

13

Ende si toghen wt den tenten te stride: ende die mit iudas waren si trompten mit den trompen

14

Ende si vergaderden: ende die heyden ghinghen tonder ende vloghen op tvelt

15

Mer die achterste vielen inden zwaerde ende si volcheden hem tot gezoron ende tot den velden van ydumea. ende van azothen ende van iamnie: ende van dien vielen drie dusent mannen.

16

Ende iudas keerde weder: ende sijn heer volchde hem

17

Ende hi seide totten volke. En begheert ne ghenen roef want tegen ons is die strijt:

18

ende gorgias ende sijn heer is inden berghen bi ons: mer nu staet teghen onse vianden ende veriachtse: ende daer na suldi sekerlic den roef nemen.

19

Ende doe iudas dit noch sprac: so saghen si een pertie scouwende vanden berghe.

20

Ende gorgias sach dat de sijn gheuloghen waren: ende dat sijn tenten ontsteken waren. Want den roeck diemen sach vertoechde wat dat aldaer geuallen was.

21

Ende doe sij dit saghen soe ontsagen si hem harde seer. om dat si iudam ende sijn heer saghen ghereet te striden op tvelt.

22

Ende si vloghen alle inder heidenen velt:

23

ende iudas keerde hem ten roue waert vanden tenten. Ende si namen veel gouds ende siluers ende blaeu cleder ende purpur vander zee ende groot guet:

24

ende doe si wederkeerden so songhen si lof. ende dancten gode vanden hemel want hi is guet: ende inden eweliken is sine ontfermherticheit.

25

Ende in dien daghe geuiel grote salicheit in israhel.

26

Ende die gene die vanden heidenen ontgaen waren. die quamen ende seiden lysias al datter gheuallen was

27

Ende doe hij dit hoerde so wort hi aemachtich van rouwen: om dattet in israhel alsoe niet gheuallen en was als hi woude: ende alsoe die coninc beuolen hadde.

28

Ende ten anderden iaer vergaderde lysias tsestich dusent mannen wtghecoren. ende vijf dusent geredenen: om iudam te verwinnen.

29

Ende si qumen in iudea: ende sloghen tenten in bethoron: ende iudas quam hem te ghemoet mit thien dusent mannen.

30

Ende si saghen theer starcke: ende hij bede ende seide. Verlosser van israhel du biste gebenedijt die des machtichs gerucht neder trecste in dauids dijns knechts hant: ende leuertse die vreemde geboren ghetelde in ionathas. sauls soens hant ende sijns schiltknechts.

31

Beslute dit volc heer in dijns volcs van israhels

[p. *595]

handen: ende si moeten worden gheschent in haer heer ende haer geredenen.

32

Gif hem anxt ende die stoutheit haerre macht moet smelten: ende si moeten worden beruert in hare verderfenis.

33

Verdrijfse mit der geenre zwaerden die di minnen: ende alle die dinen naem kennen moeten di louen in blijscappen.

34

Ende si vergaderden ende maecten strijt: ende van lysias heer vielen vijf dusent mannen.

35

Ende doe lysias sach dat sijn luden vloghen. ende der ioden stoutheit. ende dat si bereet waren te leuen of te steruen starckelic: soe voer hi wech tot anthiochien ende koes ridders wt: dat hij met groter menichten wedercomen soude in iudea.

36

Ende iudas ende sijn brueders seiden. Siet onse vianden sijn nv tonderghedaen: trecken wi nv op om die heilighen te suueren ende te vernijwen

37

Ende al theer vergaderde: ende si toghen opten berch van syon.

38

Ende si saghen die heilicheit verwoest ende den outaer vermeensaemt. ende die poorten verbrant ende inden vrijthoue vanden tempel scoten ghewassen soe si pleghen in busschen te wassen ende in berghen: ende die eetcameren omgeworpen.

39

Ende sij schoerden haer cleder ende weenden mit groten geween ende si leiden asch op haer hooft.

40

ende vielen op haer aensicht op die aerde: ende si riepen mit trompetten der teykenen ende riepen inden hemel.

41

Iudas ordineerde mannen die vechten souden teghen die ghene die in die borch waren: tot dat si die heilighen ghesuuert soude hebben.

42

Ende hi koes wt papen sonder smette die den wille in gods wet hadden:

43

ende die suuerden die heiligen. Ende si droeghen die steen der besmetheit in een onsuuer stat.

44

Ende iudas pensde vanden outaer des holocaustes die vermeensaemt was: wat hi daer mede doen soude.

45

Ende hem quam enen groeten raet in. dat hine breken soude: op dat hi hem in ghenen lachter en worde want die heyden die hadden besmet: ende si brakent.

46

Ende leiden die steen op inden berghen vanden huse in ene tamelike stat. Tot dat een propheet comen soude ende antwoerden daer af.

47

Ende si namen heel stenen nader wet: ende si maecten enen nyewen outaer dien ghelijc dien te voren was:

48

ende si maecten die heilighen: ende helichden dat binnen int huys was. ende inden poertale ende binnen tvrijthof:

49

Ende si maecten nyewe heylighe vaten: ende droeghen enen candelaer inden tempel ende dat outaer des ontstekens ende die tafel.

50

Ende datter ontsteken was setteden si opten outaer: ende si ontstaken die lichten die op die candelaer waren: ende si lichteden in den tempel.

51

Ende si leiden opten tafelen broden: ende henghen die gordinen: ende voldeden al haer werc die hem behoerden

52

Ende opten vijf ende twintichsten dach der neghender maent die casleu hete. int hondertste ende acht ende veertichste iaer. stonden si voerden dage op

53

ende offerden opten nyeuwen outaer van holocausten die si ghemaect hadden om offerhande daer op te doen nader wet

54

Nader tijt ende naden dach dat die heiden den outaer besmetten: inden seluen daghe wort hi vernyeuwet met

[p. *596]

sanghe mit fleuten mit herpen ende mit cymbalen.

55

Ende al tvolc viel op sijn aensicht: ende aenbeden ende benediden gode inden hemel die hem voerspoet gaf.

56

Ende si daden die wiinge vanden outaer achte daghen: ende si offerden holocausten ende danckelijc hostien mit blijscappen.

57

Ende vercierden dat aensicht vanden tempel mit gulden cronen ende mit sciuen: ende si volmaecten die poorten ende werscaps cameren: ende henghen daer doren aen.

58

Ende het wort herde groete blijscap inden volke: ende der heiden kinder worden van hem ghekeert.

59

Ende iudas ende sijn bruederen ende alle die vergaderinghe van israhel ordineerden. datment van iaer te iaer soude doen ende houden tesinen tyde den dach van des outaers wiinghe. mit vroechden ende met blijscepen achte daghen lanc: vanden vijf ende twintichsten dage der maent casleu.

60

Ende in dien tide stichte iudas ende sijn bruederen den berch van syon mit hoghen mueren ende vaste toernen al omme ende omme: op dat die heydenen nemmermeer comen en souden ende verraden. soe si te voren daden.

61

Ende leiden daer een heer om dat sij hem houden souden: ende sij maecten vast om bethsuram te behouden: ende dattet volc een vaste stat hebben soude teghent aensicht tot ydumea