Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Ca .viij

1

DOe worden vergadert totten coninc salomon in iherusalem alle die meeste van gheslachte in israhel mitten princen vanden gheslachten. ende die leidsman der familien van israhel: om dat si halen souden sheren arcke van

[p. *451]

beloften wt dauids stede dat is van syon.

2

Ende al israhel vergaderde totten coninc in die maent bethanim inden feesteliken daghe: dat is die seuende maent.

3

Ende al die ouders van israhel quamen. ende die papen haelden die arke:

4

ende droghen sheren arke ende die tabernacule der belofteu. ende alle die vaten vander sanctuarien die in die tabernacule waren: ende die papen ende die leuiten droghense.

5

Ende die coninc salomon ende al israhel die te hem vergadert waren ghinghen mit hem voer die arcke: ende si offerden scapen ende ossen sonder gissinghe ofte ghetale.

6

Ende die papen droghen die arcke der beloften in haer stat in die oracule vanden tempel in sanctum sanctorum: onder die enghelen vloghelen. Want die enghelen strecten haer vloghelen wt bouen der stat van der arken:

7

ende sij bedecten die arke: ende haer grendelen van bouen.

8

Ende om dat die grendelen ouer quamen ende haer eynden buyten der sanctuarien voer die oracule: openbaerde sij voert niet meer ende si waren daer tot in desen daghe

9

In die arke en was anders niet dan twe stenen tafelen dier moyses in leyde in oreb: doe die here belofte maecte metten kinderen van israhel. doe si vten lande van egipten quamen.

10

Ende het geschiede doe die papen vter sanctuarien gecomen waren. so veruolde enen neuel sheren huys:

11

ende die pepen en mochten niet ghestaen. ende ghedienen om des neuels wil. Want sheren glorie had sheren huus veruolt.

12

Doe seide salomon Die here heeft geseit dat hi in die neuele wonen soude.

13

Stichtende soe heb ic gesticht een huys in dijn woninge. dijn trone is alte vast inden eweliken

14

Ende die coninc keerde sijn aensicht omme: ende gebenedide alle die vergaderinge van israhel Want alle die vergaderinghe van israhel stont.

15

Ende salomon seide Ghebenedijt so moet wesen die here god van israhel: die mit sinen monde ghesproken heeft tot dauid minen vader: ende hij heeft in sijn handen voldaen dat hi gheseit heeft.

16

Van dien daghe dat ic mijn volc van israhel wt egipten leide. so en heb ic ne gheen stat vercoren wt alden gheslachte van israhel datmen mi een huys stichten soude: ende dat minen name daer wesen soude: mer ic vercoes dauid. dat hij wesen soude bouen al mijn volc van israhel.

17

Ende dauid mijn vader wilde stichten een huys in sheren gods van israhels name:

18

ende die here seide tot dauid minen vader. Dattu ghepenst hebste in dijn herte een huys te stichten in minen name: du hebste wel ghedaen dat te peensen in dijn herte

19

Mer nochtan en sultstu mi gheen huys stichten: mer dijn soen die wt dijnre nyeren comen sal: hi sal een huys stichten in minen name.

20

Die here heeft sijn woert dat hi ghesproken heeft vast gemaect: ende ic stae voer dauid minen vader. ende ic bin gheseten opten trone van israhel also die here gesproken heeft: ende ic hebbe gesticht een huys in sheren gods name van israhel.

21

ende ic heb daer ghemaect der arken stat daer sheren belofte in is. dat hi mit onsen vaders sloech. doe si vten lande van

[p. *452]

egipten quamen.

22

Ende salomon stont voer sheren outaer inden aenscouwen der vergaderinghe van israhel: ende hij stac sijn handen ten hemel opwaert

23

ende seide. Here god van israhel dijns ghelike en is ne ghenen god bouen inden hemel. noch bouen der aerden beneden die dine beloften ende ontfermherticheit wachtes dine knechten die voer di wanderen in alle hare herten:

24

die dinen knecht dauid minen vader hebste ghewacht dattu hem ghesproken hebste. Du hebste mitten monde ghesproken ende met dinen handen voldaen: alsoe dese dach prouet.

25

Nv hier om here god van israhel. behoude dinen knechte dauid minen vader dattu hem ghesproken hebste ende gheseit. Van di en sal ne ghene man voer mi ghedaen worden. die opten trone van israhel sitten sal: alsoe nochtan op dat dinen sonen haren wech wachten: dat si voer mi wanderen. also du in minen aenscouwen gewandert hebste.

26

Ende nv here god van israhel so moeten dine woerden vast worden: die du ghesproken hebste dinen knechte dauid minen vader:

27

machmen dan wanen dat god waerlijc dan op die aerde wandert? Want often hemel ende die hemel der hemelen di niet beuaen en moghen: ende hoe veel meer dan dit huys dat ic ghesticht heb.

28

Mer aenscouwe te dijns knechts orisoen: ende te sijnre bedinghen here mijn god. Hore den lof ende den orisone die dijn knechte huden voer di bid:

29

dat dine oghen ontdaen sijn op dit huys dach ende nacht: op thuys daerstu of gheseit hebste. minen name sal daer wesen: so dattu gehoertste die bedinghe die dijn knecht voer di bidt in dese stat:

30

dattu hoertste dijns knechten bedinge ende dijns volcs van israhel. soe wat hij bidden sal in dese stat: dat sultstu gehoren in die stat dijnre woninghe inden hemel: ende alstuut gehoert hebste. soe sultstu guedertieren worden.

31

Ist dat een mensche heeft gesondicht ieghen sinen naesten ende heeft hi enighen eet gedaen daer hi nauwe mede ghehouwen wort: ende coemt hi om den eedt in dit huys voer dinen outaer:

32

so sultstuut ghehoren inden hemel ende du sultstet doen. ende du sultste dinen knechte vonnissen. ende verdomen die quade. ende du sultste hem sine wech gelden op sijn hooft: ende du sultste den gherechten gerechtich houden. ende hem gelden na sine gerechticheit.

33

Ist dat dijn volc van israhel sijn vianden geulouwen is want het sal di sondigen: ende hebben sijs berouwenisse ende belyen si di dinen name. ende comen si ende beden si ende aenropen di in dit huys

34

soe gehoert inden hemel. ende verlaet dijns volcs sonde van israhel: ende du sultstese wederbrengen in tlant dattu haren vaders gaeftste

35

Ist dat die hemele gesloten wort ende en reghent niet om hare sonden wil. ende beden si in dese stat ende doen si penitencie dinen name. ende bekennen si hem van haren sonden om haers verdriets wil:

36

so ghehoertse inden hemele ende verlaet dijns volcs sonden van israhel ende dijnre knechten. ende tonen hem enen gueden wech daer sij in wanderen: ende ghif reghen op dit lant

[p. *453]

dattu dijn volc te possessien gegeuen hebste.

37

Ist dat die honger in tlant geworden is ofte sterfte ofte quade luchte. ofte ghewormte ofte spelthanen ofte roesticheit. ende quelt dijn volc sijn viande haer poorten omlegghende: ofte so wat plaghen ofte siecheden.

38

ende alle toewenschen ende allen vloec die elken mensche van dinen volcke van israhel gheschien sal: so wie dat bekennen sal die plaghe sijnre herten. ende sijn handen opsteken sal in dit huys.

39

so sultstuut gehoren inden hemel in die stat dijnre woninghe. ende du sultste hem guedertieren worden: ende du sutste doen soe dattu elken gheuen sultste na sinen weghe: alsoetstu sijn herte sien sultste: want du allene kenneste alder menshen kinder herten:

40

so datsi di ontsien moeten alle die daghen dat si leuen sullen opt aensichte vanden lande. dattu onse vaders gaefste.

41

Hier en bouen een vreemt mensche die van dinen volke van israhel niet en is als hi comen sal van verren lande om dinen name:

42

want men sal al om en tomme horen dinen groten name ende dine starcke hant. ende dijn wtghesteken arme: als hi dan comen sal ende beden in deser stat:

43

so sultstuut horen inden hemel in die firmamente dijnre woninge: ende du sultste al doen daer om dat di ene vreemde aenropen sal. om dat alle volcke van aertrike sullen leren di ontsien. gelijc dinen volke van israhel: ende om dat sij ghewaer worden sullen dat dinen name aen te ropen is op dit huys dat ic gesticht heb.

44

Ist dat dijn volc wtgetogen is te stride iegen sijn viande in so wat weghe dattuse senden sultste: ende bidden si di ieghen den wech vander stat die du vercoren hebste. ende iegen thuys dat ic in dinen name ghesticht heb:

45

soe sultstu inden hemel ghehoren haer orisoen ende haer bedinghe. ende du sultste haer vonnisse doen

46

ist dat si di ghesondicht hebben Want ne gheen mensche en is die niet en sondicht: ende wertstu vergramt soe dattuse haren vianden leuertste. ende worden si gheuanghen ende gheleit in harre vianden lant verre ofte bi:

47

ende hebben si berouwenisse in haer herte in die stat haerre geuangenissen. ende worden si bekeert ende bidden di in harre gheuangenisse ende segghen. siet wi hebben ghesondicht. wij hebben ongherechticheit ghedaen. ende qualike gewracht:

48

ende bekeren si te di in alle haerre herte. ende al haerre ziele in haerre vianden lant daer si in geuangen sullen sijn gheleit: ende bidden si di iegen den wech van haren lande dattu haren vaders gaefste. ende iegen die steden die du vercoren hebste. ende iegen den tempel die ic ghesticht heb in dinen name:

49

so sultstu horen inden hemel in die firmamente dijns troens. haere orisoen ende haer bedinge: ende du sultste haer vonnisse doen

50

ende du sultste dijn volc guedertieren worden datti gesondicht heeft. ende al haer misdaden daer si in ieghen di misdaen hebben: ende du sultste hem ontfermherticheit voer die ghene gheuen. diese gheuanghen hebben sullen. so dat si haers ontfermen sullen.

51

Want het is dijn volc. ende dine erfach-

[p. *454]

ticheit die du vten lande van egipten gheleit hebste. van midden den yseren fornaysen:

52

so dat dijn ogen ondaen moeten sijn te dijns knechts bedinghen ende te dijns volcs van israhel: ende du sultste ghehoren in alle dien daer sij di voer aenropen sullen

53

Want du hebstese te dinen behoef verscheiden in erfachticheit. van alden volke van aertrike: also du ghesproken hebste bi moysen dinen knechte: doe du onse vaders leides wt egipteu here god.

54

Het gheschiede doe salomon voldaen had biddende den here alle die oracie ende bedinnghe: so stont hi op van sheren outaer aeuscouwen. Want hi hadde beide sine knien op die aerde gheboghen: ende sine handen op gesteken ten hemelwaert.

55

Doe stont hij ende benedide alder vergaderinghe van israhel mit luder stemmen ende seide.

56

Ghebenedijt so moet die here sijn die sinen volke van israhel ruste ghegeuen heeft van al dat hi gesproken heeft. want een woert en is niet ontualle van alden gueden dat hij ghesproken heeft by moysen sinen knecht.

57

Die here onse god moet mit ons wesen. alsoe hij mit onsen vaders was. ende hij en moet ons niet laten noch versteken:

58

mer hi moet onse herten aen hem keren. soe dat wij wanderen moeten in allen sinen weghen. ende wachten al sijn gheboden. ende sijn oeffeninghen ende sijn vonnissen alle die hi onsen vaders beual.

59

ende dese mine redene daer ic voerden here mede aenbeet hebbe. moeten sijn genakende voerden here onsen god bi daghe ende bi nachte: soe dat hi tot allen daghen doen moet vonnisse sinen knechte ende sijnen volc van israhel.

60

ende dat alle die luden van aertrike moeten weten dat die here selue god is. ende dat ne gheen ander en is sonder hi:

61

ende onse herte moet oec volmaect wesen mitten here onsen god: so dat wi wanderen moeten in sijne wet. ende dat wi sine geboden wachten moeten alsoe wi huden doen.

62

Hier om so offerde die coninc ende al israhel mit hem victimen voer den here.

63

Ende die coninc salomon dode danckelike hostien di hi den here offerde. twe ende twintich dusent ossen. ende hondert dusent ende twintich dusent scapen. Ende die coninc ende die kinderen van israhel consacreerden sheren tempel.

64

In dien daghe so heilichde die coninc die middewaert vanden vrijthoue. dat voer sheren huys was. Want hi dede daer holocauste ende sacrificie ende tvette vanden danckeliken hostien: want die coperen outaer die voer den here was hi was te cleyne: ende hi en mochte niet beuaen die holocauste. ende die sacrificien en ende tvette vanden danckeliken hostien.

65

Ende in dien daghe maecte salomon een vierlike feeste. ende al israhel mit hem een grote menichte vanden inganghe van emath. totter riuieren van egipten voerden here onsen god seuen dage lanc ende seuen daghe. dats viertien daghen:

66

ende inden achtsten daghe liet hij tvolc. Ende si ghenediden den coninc ende tiden te haren woninghen waert mit lichter herten verblijdende van alden guede dat die here dauid sijnen knechte dede ende al israhel sijn volc