Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Capittl xiiij

1

OP enen dach gheschiede dat ionathas sauls soen seide totten ionghelinc sinen schiltknape. Com ende gaen wi ouer totten philistinen stacie: die ouer die stat is. Mer dit en seide hi sinen vader niet.

2

Ende saul lach int achterste einde van gabaa: onder den alpelgarnate boem die was inden acker van gabaa. Ende tvolc was mit hem omtrent ses hondert mannen.

3

Ende achias achytobs soen die ychaboths brueder was phinees soen. die van hely sheren pape geboren was in sylo: hi droech die ephod. Mer tvolc en wiste niet warwaert ionathas ghegaen was

4

Ende tusschen die opganghe. daer hem ionathas pijnde ouer te gaen ter philistijnen stacien. waren hoghe roetsen aen beiden ziden. ghelijc tanden: waren daer gheschoerde ouerhanghende stene in beiden ziden hier ende daer. Des eens naem was boses. ende des anders naem sene

5

Die ene roetse hinc ouer ten noerden ieghen machmas: ende die ander ten zuden ieghen gabaa.

6

Ende ionathas seide totten ionghelinc sine schiltknape Com ende gaen wi ouer der stacien voer den onbesnede luden: oft machschien die here om onsen wille yet doen mach want die here en is niet zwaer te verlossen in menichten of in luttel

7

Ende sijn schiltknape seide hem. Doch al dat dijn wille genoget. Ganc daer du wiltste: ende ic sal mitti wesen so warwaert dattu gaen sultste.

8

Ende ionathas seide Sich wi gaen ouer te desen mannen. Ende als wi hem openbaren sullen.

9

ist dat si dus spreken te ons. blijft daer tot dat wi tot v comen: so sullen wi bliuen staende in onse stat: ende en laet ons te hem niet gaen:

10

want die here heeft se in onsen handen gheleuert. Dit sal ons een teiken wesen.

11

Dus so baerdense hem beiden der stacien vanden philistijm Ende die philistinen seiden. Sich die hebreeusche trecken vten holen: daer si hem gheborghen hadden.

12

Ende die mannen vander stacien spraken tot ionathan ende sinen schiltknape: ende si seiden. Coemt te ons: ende wi sullen v een dinc tonen Ende ionathas seide tot sinen schiltknape. Gae wi daer. Volghet mi. Want die here heeftse gheleuert in israhels handen.

13

Ende ionathas ghinc darwaert. ende croep ouer hande ende ouer voete ende sijn schiltknaep achter hem. Ende doe die philistinen ionathas aensichte saghen. so vielen enige voer ionathan. ende sinen schiltknape sloech die ander. hem nauolghende.

14

Die eerste plaghe was. dat ionathas ende sinen schiltknape sloghen. in die middewaert van enen dachuaert lants. also veel als een paer ossen plaghen te ackeren in enen daghe

[p. *368]

omtrent twintich mannen.

15

Ende het geschiede groot wonder inden tenten al doer die ackers. Mer oec al tvolc dat wt ghetoghen was om te rouen verwonderde: ende die tenten worden gestoert Ende het geschiede als een miracule van gode.

16

Ende sauls vechters die in benyamins gabaa waren saghen: dat een grote menichte verslaghen lach: ende hier ende daer vloen.

17

Ende saul seide totten volke dat mit hem was. Ondersoect ende besiet: wie van ons luden wech ghegaen is. Ende doe sijt ondersocht hadden: so vantmen dat ionathas ende sinen schiltknape daer niet en waren

18

Ende saul seide tot achiam. Brenc voert sheren arke: mitten kinderen van israhel.

19

Ende doe saul totten pape sprac. wort grote geruchte inder philistinen tenten. Ende het wies al te niet: ende het lude claerlikere. Ende saul seide totten pape. Trect dine hant te di waert

20

Ende saul riep mede ende al tvolc dat mit hem was: ende sij quamen totter stat vanden stride. Ende siet elke zwaert was ghekeert tot sinen veynoet waert. ende het wort seer grote slachte.

21

Mer die hebreeusche die ghisteren ende eerghisteren waren mitten philistinen. ende die mit hem getoghen waren in haren tenten: si keerden weder om mit israhel te sijn. die mit saul ende mit ionathas waren.

22

Ende die van israhel die hem gheborghen hadden inden berghe van ephraym. doe si hoerden dat die philistinen gheulouwen waren: so geselden si hem mitten anderen inden stride

23

Ende mit saul waren omtrent thien dusent mannen. ende god die here verloste israhel in dien daghe. Ende tgheuechte quam te bethanen.

24

Ende die mannen van israhel gheselden hem mit saul in dien daghe. Ende in dien daghe bezwoer saul tvolc ende seide. Vermaledijt sij die man die broot voer auont eten sal: voer dat ic ghewroken sal wesen van minen vianden. Ende al tvolc en at geen broot.

25

Ende al tvolc vanden lande quam in enen bussche: daer honich was bouen opten acker.

26

Ende tvolc trat aldus inden bussche ende daer openbaerde vloeyende honich: ende nyemant en stac sine handen te sinen monde waert. Want tvolc ontsach den eedt.

27

Mer ionathas en hoerde niet: doe sinen vader tvolc beswoere. Ende hi stac wt dat einde vander rueden die hi in sijn hant had: ende nettese in die honichrote. Ende hij stac sijn hant te sinen monde waert: ende sine oghen worden verclaert.

28

Ende een man vanden volke antwoerde ende seide Met ede heeft dijn vader dat volc bedwonghen. segghende. Vermaledijt moet die man sijn die huden broot eten sal. Want tvolc was aemachtich worden.

29

Ende ionathas seide. Mijn vader heuet tlant gestoert. Gi hebt gesien dat mijn oghen verclaert sijn. om dat ic een luttel van desen honich ghesmaect hebbe:

30

hoe vele te mere of tvolc ghegheten hadde van sijnre vianden roue dient vant? En soude dan niet hebben gesijn meere plaghen inden philistijm?

31

Dus sloghen si die philistijm in dien daghe van machmas tot in haylon. Want tvolc was seer vermoeyt:

32

ende keerde ten ro-

[p. *369]

ue: ende het nam scape ende coeye ende caluere: ende dodense op die aerde. Ende tvolc at vleysch mitten bluede.

33

ende si boetscaptent saul ende seiden: dat tvolc den here ghesondicht hadde. om dattet vleysch at mitten bluede. Ende hi seide. Ghi hebt ouerdaet ghedaen. Wentelt nu te mi waert enen groten steen.

34

Ende saul seide. Deelt v inden volke ende segt hem dat elke te mi brenct sinen osse ende sinen ramme: ende dodense op desen stene. ende etense: ende gij en sult den here niet sondighen etende mitten bluede. Ende al tvolc bracht elc in sijn hant sinen osse totten nachte: ende dodense daer.

35

Ende saul stichtede den here enen outaer. Ende doe begonst hi eerst te stichten sheren outaer

36

Ende saul seide invallen wi bi nachte op die philistinen: ende laetse ons woesten tot dat die dach licht: ende en laet ons van hem luden ne ghene manne laten. Ende tvolc seide. Al dat guet schijnt in dinen ogen doch. Ende die pape seide Gae wi harwaert totten here.

37

Ende saul ghinc den here te rade ende seide Sal ic die philistinen na uolghen? Sultstuse leueren in israhels hant? Ende die here antwoerde hem niet in dien daghe.

38

Ende saul seide. Brenct harwaert alle die hoken vanden volke: ende weet ende besiet bij wien huden dese sonde gheschiet is.

39

Leeft die here die verlosser van israhel: want is dit gheschiet bi ionathan minen soen. sonder enige beide soe sal hi steruen. Hier op en wederseide hem nyemant van alden volke.

40

Ende hi seide tot al israhel. Scheidet v in die ene zide: ende ic sal wesen in die ander zide mit ionathan minen soen. Ende tvolc antwoerde saul. Dat in dinen oghen guet dunct dat doch.

41

Ende saul seide totten here god van israhel. Here god van israhel geeft die kennisse. Waer om dattet is dattu huden dinen knechte niet geantwoert en heues? Ofte in mij of in ionathan minen sone dese quaetheit is: so ghif vertonen. Of is dese quaetheit in desen volke so gheuet heilicheit. Ende ionathas ende saul worden begrepen: mer tvolc ghinc vte.

42

Ende saul seide. Werpe tlot tusschen mi: ende ionathan minen soen. Ende ionathan wort gheuaen.

43

Ende saul seide tot ionathan. Seg mi wattu ghedaen heueste. Ende ionathas seide hem: ende sprac. Al smakende ghesmaecthe ic an dat eynde vander ruede die in mijn hant is. een luttel honichs. Ende siet ic sterue?

44

Ende saul seide: dit moet mi god doen: ende dit moet hier mi toedoen: du sultste die doot steruen ionathas.

45

Ende volc seide tot saul Sal ionathas steruen dan: die dese grote salicheit heeft ghedaen in israhel? Dat is onghelijc Leeft die here: so en sal ne ghene hare van sinen hoefde op die eerde vallen: want hi heeft huden mitten here ghewracht. Dus verloste tvolc ionathan. dat hi niet steruen en soude.

46

Dus ginc saul wech: ende hi en volgede die philistinen niet meer na. Ende die philistinen gingen oec wech in haer steden.

47

Doe saul dus vast geconfirmeert was bouen trike. soe vacht hi al om en tomme bouen alle sine viande iegen moab ende amons kinderen

[p. *370]

ende edom. ende ieghen den coninc soba ende die philistijm: ende soe warwaert dat hi hem keerde. so verwan hij

48

Ende hij vergaderde een heere ende hi versloech amalech: ende hi verloste israhel vander gheenre hant die iegen hem streden.

49

Ende sauls sonen waren: ionathas. ende iesui. ende melchisua Ende sijnre twe dochteren namen waren der eerstergeboren name was merob. ende der ioncster name was mychol:

50

ende sijns wijfs name was achinoem. achymaas dochter. Ende sijns maerscalcs van sinen ridderscepe name was abner ners soen: sauls oems soen

51

Want cis was sauls vader: ende ner was abners vader abyhels sone.

52

Ende een machtich strijt was iegen die philistinen: alle sauls daghe Want so wie dat saul sach enen stercken man ende tamelic om te striden: die gheselde hij met hem