Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Capit .ix

1

ABimelech ierobaals soen ghinc wech in sychem te sijnre moeder brueders: ende hi sprac hem toe ende tot alder maechscap sijns vaders ende sijnre moeder huys: ende seide.

2

Spreet tot alden mannen van sychem Wat is v beter: so dat heerscap hebben bouen v tseuentich mannen alle ierobaals sonen. ofte dat een man bouen v here si? Ende oec soe merct: dat ic uwe bene ende uwe vleysche bin.

3

Ende sijnre moeder bruederen spraken van hem tot alden mannen van sychem alle dese redenen: ende behielden haer herten an abimelech ende seiden. Hi is onse bruedere

4

Ende si gauen hem tseuentith gewichte siluers van baal beriths tempel. Ende daer mede so huerden si mate mannen ende vluchtighe: ende si volgheden hem.

5

Ende si quamen in sijns vaders huus in ephra ende sloghen doot sine bruederen ieroboals sonen tseuentich mannen op enen steen. Ende ioathan ierobaals minste soen bleef: ende was verborghen.

6

Ende alle die mannen van sychem vergaderden in alle die familien der poorte mello: ende si ghingen wech ende maecten abimelech coninc neuen die eyke die in sychem stont.

7

Ende doe dit ioathan geboetscapt was so ginc hi ende stont op ten top vanden berghe garizim: ende hief op sijn stemme ende riep ende seide. Ghi mannen van sychem hoert mi: also v die here horen moet.

8

Die houte gingen om dat si enen coninc bouen hem souden saluen. Ende si seiden ter oliuen. Gebiede ons.

9

Ende die oliue antwoerde. Mach ic laten mijn vetheit die de gode ende die menschen besighen: ende comen om verheuen te werden onder die houten?

10

Ende die houten seiden totten vige boem. Com: ende neem bouen ons trike.

11

Ende hij antwoerde hem. Sal ich mijn sueticheit moghen laten ende mijn alte suete vruchte: ende gaen dat ic beroert worden sal onder die andere houte?

12

Ende die houten spraken totten wijngaerden. Coemt ende gebiedet ons.

13

Ende hi antwoerde hem. Mach ic mijn wijn laten die gode ende alden menschen verblijt: ende onder die ander houten worden beruert?

14

Ende alle die houten seiden totten stekeldoren Com ende ghebiede ons.

15

Ende hi antwoerde. Ist dat ghi mi te uwen behoef waer-

[p. *324]

like coninc maect. so coomt ende rust onder mine scaduwe: mer ist dat ghijs niet en wilt: so moet vyer vten stekeldoren gaen ende moet verslinden den cedren vanden libanen.

16

Nu dan of ghij gherechtelijc sonder sonde hebt abymelech bouen v coninc ghemaect ende hebdi wel ghedaen mit ierobaal ende mit sinen huus: ende hebdi sine weldaden vol gedaen

17

die ouer v luden vacht ende sine ziele gaf te vresen. om dat hij v verlossen soude van madyans hant

18

die nv opghestaen sijt iegens mijns vaders huys ende hebt sine sonen ghedoot tseuentich mannen op een steen: ende hebt coninc ghemaect abimelech sijns ioncwijfs soen bouen die ghene die te sychem wonen om dat hi uwe brueder is:

19

of ghi dan gerechtelijc ende sonder misdaet hebt ghedaen mit ierobaals ende mit sinen huus. so moetti huden verbliden in abimelech ende hi moet in v luden worden verblijt.

20

Mer hebdi verkeerdeliken ghedaen so moet vyer wt hem comen ende moet verteren die ghene die te sychem wonen in die poorte mello: ende vier moet comen wt die mannen van sychem ende vander poorte mello ende verteren abimelech.

21

Ende doe hij dit gheseit had doe so vloe hi ende ghinc wech in bara: ende hi woende daer om die vrese abymelechs sijns brueders.

22

Ende aldus regneerde abymelech drie iaer bouen israhel.

23

Ende god sant alten quaden gheeste tusschen abymelech ende die ghene die in sychem woenden: ende si begonsten hem te veronwaeden:

24

ende begonsten op abymelech haren bruder te leggen die misdaet der dootslach van ierobaals tseuentich sonen ende dat wt storten van haren bluede: ende in die ander princen van sichem die hem gheholpen hadden.

25

Ende si leiden laghen na hem in die hoecheit vanden berghe: ende doe si sine toecoemst ontbeidende waren soe daden si moerdaet: ende daden roef op die gene die daer voer leden. Ende dit wort abymelech gheboetscapt.

26

Ende gaal obed soen quam mit sinen bruederen: ende quam ouer in sychem. Ende te sijnre toecoemst worden die van sychem verstout

27

ende si togen wt in die ackers ende woesten die wijgaerden ende vertraden die druuen: ende si maecten singhende dansen. ende si gingen in haer gods tempel: ende tusschen die spise ende dien dranck soe vloecten si abymelech

28

gaal obeds soen roepende. Wie is dese abimelech ende wat is sychem dat wij hem dienen sullen? Is hi niet ierobaals soen? Ende abimelech maecte zebul sinen knape prince bouen emors manne die sychems vader was. Waer om sullen wij hem dienen?

29

Ende ofte yemant dat volc onder mine handen gaue: dat ic van midden hem abymelech af doen mochte. Ende tot abimelech wort gheseit. Vergader een menichte van enen heere. ende come.

30

Want zebul die prince vander stat doe hij gehoert hadde gaal obeds soens redenen so wort hi harde gram

31

ende sant al heimeliken boden tot abymelech ende seiden. Sich gaal obeds soen is comen binnen sychem mit sinen broeders: ende strijt op die stat ieghen di.

32

Hier om stant op bi nachte mitten volke dat mitti is ende

[p. *325]

scuult inden ackere:

33

ende in deerste morghenstonde als die sonne op gaet soe val op die stat. Ende als gaal ieghen dij wtcoemt mit sijnen volke: so doch hem dattu sultste mogen.

34

Ende al dus stont abymelech op mit al sinen heere bi nachte: ende hi leide in vier steden laghen bi sichem

35

Ende gaal obedhs soen ginc vte ende stont inden ingange der poorte van deser stede. Ende abymelech stont op. ende al sijn heere mit hem vander laghen stat

36

Ende doe gaal tvolc sach: so seide hi tot zebul. Sich ene menichte comt neder vanden berghe Ende zebul antwoerde hem Du sietste die scaduwe vanden berghe als menschen hoefden: ende mit deser dolinghe bistu ghehoent:

37

ende echter seide gaal. Sich volck comt neder van den ouerlande: ende dene hope comt alden wech die de eyke scouwet.

38

Ende zebul seide. Waer is nv dijn mont daer du mede spraecste: wie is abymelech dat wi hem dienen sullen? Ende is dit tvolc niet dattu veronwaerdes? Ganc vte ende vechte ieghen hem.

39

Hier om ghinc gaal wech ende tvolc van sychem beyder na: ende hi vacht ieghen abymelech:

40

ende abimelech volchde hem na: ende verdreeffen in die poorte. ende van sijnre partyen vielenre vele totten poorten vander steden:

41

ende abymelech sat in ruma. Ende zebul verdreef gaal ende sine ghezellen vter poort ende hine lieter niet binnen blijuen.

42

Ende sdages daer na ghinc tvolc int velt: ende doe abymelech dit gebootscapt was:

43

so nam hi sijn heere ende deildet in drien betaeldien: ende leiden lagen inden ackers. Ende doe hi sach dattet tvolc buyter der steden quam. so stont hi op ende viele op hem. mit sijnre betaelgien

44

ende hi vacht op die poorte ende beleidse: mer die twee betaelgien volgheden den vianden na die al tvelt doer toghen.

45

Mer abymelech vacht alden dach op die poort: ende hi wanse ende hij dode alle die gene die daer in woonden ende hi destrueerde die stat also dat hier sout in stroyede.

46

Doe dit ghehoert hadden die ghene die woenden inden torre van sychem: soe ghinghen si in beriths tempel haers gods daer si mit abimalech belofte ghemaect hadden ende daer of hadde die stat den name ontfaen: ende die stat was sere vast.

47

Mer doe abymelech hoerde dattie manne vander torre van sychem te gader vergadert waren.

48

so ghinc hi opten berch selmon mit alle sijnen volke: ende hij nam ene aexe ende sloech enen telch van enen boem: ende hi nammen op sine scoudere ende droechen: ende seide totten ghesellen. Dat ghi mij siet doen dat duet haesteliken.

49

Hier om sloghen sij ten stride telgheren vanden bomeu ende volgeden haren leidsman. Ende si leidense al om en tomme den borch ende ontstakense. Ende aldus gheschiede daer mitten roke ende mitten vyere dat dusent menschen worden ghedoot manne ende wijf te gader die in die torre van sichem woenden.

50

Ende abymelech ginc van daer ter poorte thebes: ende hi omleidse mitten heere.

51

Ende int midden dier stat was een hooch torre: daer toe gheuloghen waren in te gader man ende wijf ende al die princen vander stat ende si hadden

[p. *326]

alte vast ghesloten die dore: ende si stonden op torren ende op cartelen.

52

Ende abymelech ghinc tot bi neuen den torre ende vacht sterckeliken: ende ghinc bider dore ende pijnder hem tvyer onder te steken

53

Ende siet een wijf warp van bouen ene stuc steens ende het viele op abymelechs hoeft: ende het brac sine hersebecken.

54

Ende hi riep haestelijc sine schilt knape: ende seide tot hem Trec vte dijn zwaert ende slach mi: datmen machschien niet en segghe dat ic van enen wiue ghedoot bin. Ende hi dede dat hi hem beual. ende hi sloech hem doot.

55

Ende doe hi doot was so keerden alle die van israhel die mit hem waren in hare woninghen:

56

ende god galt tquaet dat abymelech ghedaen hadde ieghen sinen vader doe hi sine tseuentich bruederen dode.

57

Ende het wort die van sychem oec ghegouden dat sij ghedaen hadden: ende op hem quam ioathans ierobaals soens maledictie.