Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ Ca .xxv.

1

ENde die here sprac tot moysen opten berch van synay ende seide

2

Spreect den kinderen van israhel: ende du suls tot hem segghen. Als ghi ghecomen sult wesen int lant dat ic v gheuen sal: soe viere des heren vierte.

3

Ses iaer sulstu dinen acker saeyen ende ses iaer sulstu dinen wijngaert sniden: ende sine vruchten vergaderen.

4

Mer inden seuenden iaer so salt die vierte vanden lande wesen. van des heren ruste. Du en suls dinen acker niet sayen: noch dinen wijngaert niet sniden.

5

Dat die aerde al willens groeyen sal dat en sulstu niet ouxten: ende du en sulste niet vergaderen die druuen van dinen primicien alsomen van wijngaert leset Want het is dat iaer van des lants ruste.

6

Mer dit sal v luden sijn in spise: di ende dinen knecht: ende dinen ioncwiue ende dijn huerknapen: ende den toecomeling die met v woent.

7

Ende al dat groeyt sal spise gheuen dinen beesten ende dine quicke.

8

Du suls di oec tellen seuen weken van iaren. dat is seuenwerf seuen. die te gader maken neghen ende veertich:

9

ende ider seuender maent sulstu trompen mit basunen inden tienden daghe van-

[p. *165]

der maent inder tijt der goedertierenheit in al dinen lande

10

Ende du sulste dat vijftichste iaer heilighen ende du sulstet heten verlatenisse alle den genen die binnen dine lande wonen Want dat is dat iaer iubileus. Een mensche sal wederkeren tot sinen possessien: ende elc sal wederkeren te sijnre eerster familien:

11

want het is iubileus ende dat vijftichste iaer. Ghi en sult niet sayen noch ouxten: dat al willens inden acker wast. ende ghij en sult niet vergaderen die primicien vanden wijngaert

12

om die heilicheit van iubileo: mer te hant alsmense v brenct so suldise eten

13

Int iaer van iubileo so sullen alle menschen te haren possessien wederkeren.

14

Als du enighen van dinen poorters yet suls vercopen. of van hem copen. so en sulstu dinen broeder niet bedrouen:

15

mer du suls van hem copen na ghetal der iaren van iubileo: ende hi salt di vercopen na dien scattinghe vanden vruchten.

16

Also vele als der iaren meer bliuen na iubileum. also veel sal die prijs oec wassen: ende also veel als du min vanden tiden suls tellen: alsoe vele salment te min copen. Want hij sal di vercopen die tijt vanden vruchten.

17

En wilt niet quellen die van uwen gheslachte sijn: mer elc ontsie sinen god: want ic bin die here v god.

18

Doet mine gheboden ende wacht mine vonnissen. ende voldoetse dat ghij int lant moghet wonen sonder vrese:

19

ende dat v die aerde vrucht groeye daer ghij of eten sult tot satheden: nyemans gheruchte ontsiende

20

Ist dat ghi segt wat sullen wij inden seuenden iaer eten of wij niet en sayen noch onse vruchten en vergaderen:

21

so sal ic v inden sesten iaer gheuen mine benediccie. ende dat iaer sal vrucht brenghen van drien iaren

22

ende ghi sult inden achtsten iaer sayen. ende gij sult uwe oude vruchten eten totten neghenden iaer. Ende gij sijt die oude eten tot dat die nyewe wassen

23

Men sal oec dat lant niet ewelic vercopen want het is mijn: ende ghij sult mijn toecomelinghen ende mijn aertwinren.

24

Ende hier om salmen al dat lant van vwen possessien vercopen onder die voirwaerde van verlossen.

25

Ist dat dijn brueder van commer vercoept sine possessie. ende wilt sine naeste: soe mach hijt verlossen dattie vercocht heeft

26

Mer en heeft hi ghenen naesten. ende hij vinden mach den prijs mede te lossen:

27

soe salmen die vruchte rekenen vanden tide dat hijt vercochte ende dat daer bouen is dat sal hi den coper weder geuen: ende aldus sal hi sine possessie weder ontfaen.

28

Mer en can sijn hant niet vinden dat hij den prijs gheuen mach: soe sal die coper hebben dat hij ghecocht heeft totten iaer iubileum Want in dien iaer soe keert alle comanscap te haren here: ende totten eersten besitter.

29

Die een huus vercoopt binnen der muren van eenre poorten: hi sal oirlof hebben dat te lossen tot dat een iaer voldaen wort

30

Mer en lost hijs niet ende dat die loop vanden iaer om coemt: soe salt die ghene diet ghecocht heeft ende sijn nacomelinghen besitten ewelijc: ende men salt oec niet moghen lossen

[p. *166]

in iubileo.

31

Mer is dat huus in een dorpe dat gheen muren en heeft: soe salment vercopen na dat recht vanden ackers. Mer en verlostment niet: soe salt keren te sinen here in iubileo

32

Der leuiten husen die binnen poorten sijn: die machmen altoes verlossen.

33

Mer en lostmense niet so sullen si wederkeren tot haren here in iubileo: Want die husen die die leuyten binnen poorten hebben sijn voer possessien onder die kinder van israhel.

34

Mer haer buyten lant en sullen sij niet vercopen want het is ewelike possessie.

35

Ist dat dijn brueder becommert wort ende cranc inder hant. ende ontfaetstu hem als een toecomeling ende enen vreemden ende leeft hi mitti:

36

so en sulstu gheen woker van hem nemen: noch meer dan ghij hem ghegeuen hebt. Ontsich den here dinen god: dat dijn brueder mit di leuen mach.

37

Du en suls hem dijn gelt niet gheuen te woker: ende du en suls van hem niet eysschen dat ouercomen vanden vruchten.

38

Ic bin god v here: die v gheleit heb vten lande van egpten. dat ic v gheuen soude dat lant van chanaan: ende dat ic soude wesen v god.

39

Ist dat dijn broeder van armoede ghedwonghen hem di vercoept: so en sulstu hem niet verladen. mitter knechten dienste:

40

mer hi sal wesen als een huerknaep ende een lantwinre Hi sal bi di wercken totten iaer iubileo:

41

ende daer na sal hi wtgaen mit sinen kinderen: ende hi sal wederkeren ter maechscap ende ter possessien sijnre vaderen

42

Want het sijn mijn knapen: ende ic hebse gheleit vten lande van egipten Si en sullen niet worden gecocht na condicien van dienstknechten.

43

Noch du en sulsten niet quellen bij machte: mer du suls dinen god ontsien.

44

Knecht ende ioncwijf sullen v sijn vanden gheslachten die omtrent v sullen sijn.

45

ende vanden toecomlingen die onder v wonen: of die van desen gheboren sullen wesen in uwen lande.

46

Dese suldi hebben te knechten: ende mit erfliken rechte suldise voert senden tot uwen nacomelinghen: ende ghi sultse ewelijc besitten. Mer uwe brueders die kinder van israhel. en verduwet niet bi machte.

47

Ist dat onder v eens toecomelincs of eens vreemden hant soe machtich wort. ende dijn brueder so becommert wort dat hi hem dien vercoept. of yemant van sinen gheslachte:

48

men machen verlossen na dat vercopen. Die willen sal van sinen bruederen. hij sallen verlossen:

49

sijn oem of sijn oems zoen. sijn neue of sijn mage. Mer mach hij selue. hi mach hem seluen lossen:

50

mer hi sal rekenen die iaren vander tijt dat hi hem vercochte totten iaer van iubileo: ende hi sal dat gelt daer hi om vercocht was rekenen na dat ghetal vanden iare. ende na die rekeninghe eens huerknapen.

51

Sijn daer iaren meer die bliuen tot iubileum. daer na sal hi den prijs weder gheuen:

52

isser luttel. so sal hi rekenen mit hem na ghetal vanden iaren: ende geuen den coeper datter ouer is.

53

gherekent daer mede den loen vanden iaer daer hij hem voer in diende. Hi en sallen anxteliken niet quellen

[p. *167]

in dinen aenscouwen.

54

Mer en mach hi hier bi niet ghelost worden: soe sal hi int iaer van iubileo wtgaen mit sinen kinderen.

55

Want die kinder van israhel sijn mijn knechten: dien ic vten lande van egipten gheleit hebbe. Ic bin die hrre v god