Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477)

§ .Capittel xxij.

1

OOc wie gestolen heeft een scaep of een os. ende dodet hij dat of vercoept hijt: soe sal hij vijf ossen voir enen os wedergheuen: ende vier scapen voir een scaep.

2

Wort een dief gheuonden in een huys brekende of doirduwende: ende slaetmen hem een wonde ende sterft hi dair of: die ghene dien sloech en sal niet sculdich wesen van sinen bluede.

3

Mer duet hi dat als die sonne op is. soe heeft hij manslacht ghedaen: ende hij sal oec steruen. Ende en heeft hij niet dat hij voirden dief gheuen mach: so salmen vercopen.

4

Vijntmen met hem leuende dat hij ghestolen heeft. weder het is osse. of ezel. of scape: soe sal hijt dubbelt ghelden.

5

Ist dat yemant arghert enen acker of euen wijngaert ende laet hij sijn beesten gaen dat si vreemde guet om eten: so wat hi dan alre liefste heeft in sinen acker of in sinen wijngaert dat sal hi weder gheuen na ghissinge der scaden.

6

Voirt of vuer wtghinghe ende vint coren aren ende begripet dat opperste vanden vruchte of die vruchten die inden acker staen: die dat vuer ontstac hij sal die scade ghel-

[p. *102]

den.

7

Soe wie sinen vrient ghelt leent of een vat te hoeden: ende wortet den genen ontstolen diet ontfinc: vintmen den dief so sal hijt dubbelt wedergheuen.

8

Mer vintmens niet: soe salmen den here vanden huse doen comen voir den goden: ende hij sal sweren dat hi sijn hant niet gedaen en heuet an sijns euen kersten dinc

9

om loesheit te doen beide in osse of in scape. ende in ezele. ende in cledere: ende so wat scaden datmen doen mach. Te hemluden sal comen die sake van beiden: ende ist dat sijt vonnissen: soe sal hijt dubbelt wedergheuen sinen euenkersten.

10

So wie sinen euen kersten leent enen ezel te hueden. of enen osse. of een scaep. of soe wat beeste dattet sij. ende sterftet of wortet ghearghet. of gheuanghen vanden vianden ende en siet dat niemant

11

soe sal een eedt tusschen beiden wesen dat hij sijn hant niet en heuet ghedaen an sijns euenkerstens dinc: ende die here sal den eet ontfaen. ende men en sals dien niet dwingen te betalen.

12

Mer ist dattet ghestolen is: soe sal hijt den here diet sijn was die scade ghelden.

13

Ist ghegheten van eenre beesten: soe brenct tot hem datter gedodet is: ende hi en sal des niet ghelden

14

Soe wie van sinen euenkersten enich van desen dinghen ontleent. ende het steruet of ghearget wort dair sijn here niet bi en is: men sal hem dwingen dat te ghelden.

15

Mer ist dat die here in die teghenwoirdicheit was. ende sonderlinghe op dattet gehuyrt was om loon sijns wercs: so en sal hijs niet gelden.

16

Ende ist dat yemant huyert een maget eer dat sij ondertrouwet is. ende slaept hi met haer: so sal hijse begauen. ende te wijue hebben.

17

Ende en wilse hem der maghets vader niet gheuen: so sal hi ghelt gheuen naden zeden vander gauen. die die maechden pleghen te ontfaen

18

Toueraers en sulstu niet ghedoghen te leuen.

19

Die natuerlic te doen heuet mit eenre beesten: hi moet den doot steruen.

20

Die den afgoden offert sonder alleen den here: dien salmen doden.

21

Du en sulste den toecomelinghen niet bezeerighen: noch quellen. Want ghi waert oec toecomelinghen int lant van egipten.

22

Ghi en sult niet scaden die weduwen ende weesen.

23

Want ist dat gijse quetst. so sullen si tot mi roepen. ende ic sal haren roep horen:

24

ende minen toorne sal vergrammen. ende ic sal v slaen mitten swaerde: ende uwe wijuen sullen wesen weduwen. ende uwe kinderen wesen

25

Leenstu mijnen armen weese die mitti woent ghelt: so en dwinghes niet als een dwingher: noch en doe hem niet tonder met wokere.

26

Ontfaetstu van dinen euenkersten een cleet te pande: so sulstuut hem weder gheuen eer die sonne ondergaet

27

Want dat allene is daer dat cleet sijns vleysches mede wort ghedect: ende hij en heuet anders niet daer hi in slaept Want roept hi tot mij so sal icken horen: want ic bin ontfermich

28

Den goden en sulstu niet achterspreken quaets: ende du en sulste niet vloeken den prince van dijnen volke.

29

Du en sulste niet beiden te offeren dijn thienden ende dijn primicien. Die eerst gheboren van dijnen sonen sulstu mij gheuen.

30

Ende also sulstu oec doen. van-

[p. *103]

den ossen ende vanden scapen. Seuen daghen salt met sijnre moeder wesen: ende ten achtensten daghe sulstuut mij gheuen.

31

Ghi sult mij heilighe mannen wesen. dat vleysch dat vanden beestenvoer is ghesmaect dat en suldy niet eten: mer ghi sult den honden voer werpen