De Beweging. Jaargang 13

[p. 74]

Aanteekening

Vereenvoudigde spelling

Er is dezer dagen aan de Staats-Commissie in zake het Spellingvraagstuk een adres gezonden, waarin de onderteekenaars verklaren, ‘dat zij geheele of gedeeltelijke toepassing der beginselen van de Vereeniging ter Vereenvoudiging van de Schrijftaal ten sterkste zouden betreuren, ja eene ramp zouden vinden voor de ontwikkeling onzer schrijftaal.’

Als men de zevenhonderd namen leest van Nederlanders die instemming met deze verklaring betuigen, zou men geneigd zijn in zijn schulp te kruipen en vooral niet te laten verluiden dat men van een tegenovergestelde meening is.

Wat mij moed geeft dit nochtans te doen, is de overweging dat zeker weinigen van deze bevreesden ooit in hun eigen schrijven ook maar de kleinste proef hebben genomen, die hun het recht zou geven uit ervaring te spreken.

Als men beweert dat de ontwikkeling van een schrijftaal schade lijdt doordat de schrijvers een bepaalde spelling volgen dan ligt het toch in de reden dat men aan zichzelf probeert wat die spelling, als men haar gebruikte, zou uitwerken.

Ik nam de proef sedert eenige jaren, en ik kwam tot de gevolgtrekkingen die ik hier zal meedeelen.

Ten eerste: of men s of sch, i of ij, a, e, o en u of aa, ee, oo en uu schrijft, de stijl en ook het goed en overzichtelijk begrip van het geschrevene worden erdoor geschaad noch gebaat.

Ten tweede: het weglaten van de naamvals-n maakt de stijl sterker.

Theoretisch is het al aannemelijk dat het opruimen van conventioneele en traditioneele spel-vormen, vormen waarmee

[p. 75]

men rekening moet houden zonder dat hun noodzakelijkheid ons in 't bloed zit, onze spontaniteit en onze bewegingsvrijheid vergrooten zal. Waar evenwel die vormen, zooals de eerst door mij genoemde, de stijl heel niet en het begrip voor de lezer niet noemenswaard beïnvloeden, zijn zij hoogstens een lastig kleedingstuk. Men werpt het weg of behoudt het, naarmate men vroeger of later de mode volgen wil of op haar vooruitloopen. Maar de naamvals-n beïnvloedt de stijl onmiddelijk en duidelijk. Oorspronkelijk dacht ik daarom dat het wegvallen van die letter, die in onze eigen vroegere stijl zulk een groote rol speelde als welluidendheids-element, een verlies zou zijn. Ik begon dientengevolge mijn proef schuchter. Ik liet de letter staan waar ze me uit de pen vloeide. Ik lette alleen scherp op dat ik niet langer een n uit gewoonte schreef. Vanzelf oefende deze oplettendheid een druk ter verdrijving uit. Tegelijk moest ik dus acht geven of ik, waar de letter verdween, achteruitging in welluidendheid.

Ik heb mij niet gehaast. De proef duurde verscheidene jaren. Zij die nu met zooveel aandrang hun oordeel uitspreken, mogen zich afvragen of zij tot het verwerven van hun meening ook maar een honderdste deel van de zorg hebben aangewend die tot het vormen van een dergelijk oordeel noodig is.

Zij zeggen dat geheele of gedeeltelijke toepassing van de beginselen der Vereeniging ter Vereenvoudiging van de Schrijftaal een ramp voor de ontwikkeling van die schrijftaal zijn zou.

Mijn op ervaring gegronde overtuiging is daarentegen dat de schrijftaal van die toepassing voordeel ondervinden kan en er in geen enkel opzicht schade door lijdt.

Albert Verwey.