De Beweging. Jaargang 12

[p. 209]

Proza-gedichten
Door
Else Bukowsky

De rozenstruik

Klimmende over rotsen en dalend langs glooiende hellingen, wou ik den vlinder vangen, die fladderde voor mij uit. Maar bij den afgrond vloog hij op, hoog in de blauwe lucht en ik viel. Het licht doofde uit voor mijn oogen....

Toen ik ontwaakte uit de bedwelming, lag ik in een verlaten kloof. De grond was zacht van dikke mossen en naast mij bloeide een rozenstruik. De lange bloesemtakken rankten om mijn hoofd als teedere armen en op mijn voorhoofd en oogen lagen de roode bloemen, koel en zacht geurend. Wel wondden de takken mijn slapen, maar ook de pijn was mij zoet. Als het nacht werd, zong in den struik de nachtegaal en de wind streek langs mij als een zachte hand. Maar in mijn voorhoofd en slapen staken de doornen en iederen dag voelde ik vaster de takken om mij heen. Mijn handen ook waren gebonden in rozenranken en steeds schooner bloeide de struik....

Nu is het herfst geworden, uit grijze luchten valt de regen, de rozen vielen af, de wind verwaaide de bladen en weggevlogen is de nachtegaal. Iederen morgen met nieuwen moed wil ik mij bevrijden, maar ik kan het niet, met sterke armen omklemt mij de rozenstruik en aan de kale takken dreigden de spitse doornen als dolken....

[p. 210]

Lente

Eindelijk is het lente geworden, niet alleen in de lage landen, waar de weiden vroeg groen worden en laat geel, neen zelfs op de toppen der bergen en in de diepe kloven is het ijs gesmolten. Beken, lauw en murmelend, komen van de bergen en maken de droge hellingen bruin en vochtig. Op de harde rotsen spoelen de beken zachte aarde en het lentegras ontspruit er. En mijn jonge boom, dien ik zorgvuldig behoed heb voor koude winden, staat nu vrij en zonder windselen in de zoele lucht. Hij is nog wat spichtig en schuchter, maar iederen morgen zie ik nieuwe blaadjes ontspruiten en de bloesemknoppen zwellen.

Van de bergen stroomen steeds nieuwe beken, er is veel ijs geweest en snel is het gesmolten, want de zon is reeds zoo warm als in de zomer....

Op de berghellingen bloeien al bloemen en morgen zal mijn jonge boom bloeien, voor het eerst. Vele jaren heeft hij in de koelte gestaan om te groeien en krachtig te worden voor deze lente. Steeds heb ik de zon ver gehouden en de zoele luchten, maar nu is zijn tijd gekomen. Nog één nacht en de bloesemknoppen zullen ontloken zijn....

Wee mij, de storm stak op in den nacht en alle stroomen dreef hij naar omlaag in mijn tuin aan de helling. Tegen den morgen werd het stil en koud en nu is het dag. Zwaar en grijs hangen de wolken boven den verwoesten tuin. Het slijk dat de stroomen meesleurden, is bevroren om de afgerukte bloemen en boomtakken, en mijn boom heeft de storm geknakt. IJs bedekt de berghellingen en de rotsen. En in het vale schemerlicht blinkt met bevende half verwaaide bloesems, één enkele tak....

De boom van de oase

De pelgrim kwam uit de woestijn en ging naar de heilige stad. Iederen avond had hij gebeden, met zijn gezicht naar het Oosten en zijn voeten had hij uitgestrekt als hij slapen ging, naar de kant van de heilige stad. Nu had hij de oase bereikt

[p. 211]

en hij was zeer vermoeid. Den heelen dag had hij in de gloeiende zon geloopen en zijn kruik was ledig, maar een bron vond hij niet. Hij zocht naar vruchten, maar de struiken die er stonden, droegen geen vrucht. Een groote boom lokte hem maar toen hij naderbij kwam, zag hij dat die boom bijna bladerloos was en de enkele bladen die er aan zaten, waren geel en verschrompeld. Dood was de boom echter niet, want dat de takken gaaf en sappig waren zag hij toen hij er met zijn mes in sneed....

Na lang zoeken vond hij een klein watertje, waar hij zijn kruik vulde en een teug dronk. Het water was lauw en zanderig maar de grootste dorst was gestild en na gebeden te hebben, legde hij zich onder den wonderlijken boom ter rust, want het gras was er zaeht en welig en de zware stam beschaduwde zijn gezicht....

De pelgrim sliep en had een wonderlijken droom. Hij zag den dorren boom boven zijn hoofd groen worden en in het schemerdonker de takken neigen, steeds zwaarder. Knoppen begonnen te zwellen en in het licht van de volle maan die ondertusschen was opgegaan, ontplooiden zich de bloesems....blinkend wit in het witte maanlicht.

En hij wilde uit den droom ontwaken want vaag herinnerde hij zich, dat er in de woestijn een wonderboom groeit, die bloeit en vrucht draagt in één nacht; wie die vrucht plukte, had het geluk voor altijd, maar als de vrucht niet geplukt werd verschrompelde zij in denzelfden nacht....Hij wilde zijn handen uitstrekken, maar hij kon niet, zijn oogleden sloten zwaar om zijn oogappel en wilden niet opengaan. En in den witten maannacht bloeide boven zijn hoofd de boom en hij zag in zijn droom de bloesems verschrompelen en afvallen en de vruchten groeien en purperrood worden....Zwaar en begeerlijk hingen zij tusschen de welige bladen. Weer wilde hij zijn hand uitstrekken naar de purperen vruchten. Maar zwaar lag op zijn leden de slaap der vermoeienis. En de vruchten vielen af en het licht van de zon verdreef de maan, maar de slaper werd niet wakker, voor de volle middagzon in zijn gelaat scheen. Hij nam zijn kruik en zijn broodzak en wilde verder gaan, toen viel zijn oog op de verschrompelde vruchten in het gras en hij herinnerde zich zijn droom en weende en bij het verder gaan vermorzelde hij onder zijn voeten de afgevallen vruchten....

[p. 212]

De gave Gods

Zij was een schuchter klein meisje en woonde in een achterbuurt. Maar de lichten der groote stad trokken haar aan, want daar leefde hij, dien zij lief had. Zij had hem op een avond een groot huis aan een der mooiste straten zien uitkomen met een zorgeloozen glimlach om zijn lippen en zij beminde hem om dien glimlach, die voor haar een eigenaardige bekoring had, omdat zij nooit de zorgeloosheid gekend had. Sinds dien avond zocht zij zijn aanblik. Wanneer hij uit het theater kwam en in zijn automobiel stapte, stond zij tusschen het publiek aan den uitgang en volgde ieder van zijn zorgelooze gebaren. Maar hij zag haar niet, zijn geest was vervuld van de vrouwen uit zijn omgeving, met hun zorgeloozen glimlach, en het meisje, die dit vermoedde, bad tot God, om zijn geest te veranderen en zijn oog op haar te doen vallen. Maar haar gebed werd niet verhoord en eens op een avond, toen zij hem met een vrouw, jong en schoon en zorgeloos, uit het theater zag komen, zat zij snikkend tot diep in den nacht aan het donkere raam van haar kamer. Toen verscheen haar de booze geest en zei, dat hij haar rijk en schoon en zorgeloos kon maken, wanneer zij hem haar ziel verkocht. En zij verkocht hem haar ziel.

Maar dienzelfden nacht had God, ontroerd door haar tranen, het hart van den jongeling, dien zij beminde, veranderd....

En zij was schoon en rijk en zorgeloos en bezocht de theaters en zag hem daar en zij kwam als gast in het huis van zijn ouders, zij zat naast hem aan de schitterende tafel, maar hij zag nauwelijks naar haar om en ook niet naar de andere vrouwen, want hij beminde een schuchter klein meisje, dat in een achterbuurt woonde en aan den uitgang van het theater met groote oogen naar hem uitkeek, zij was hem verschenen in een droom, en hij zocht haar iederen avond, maar vond haar niet....