De Beweging. Jaargang 9

[p. 208]

Eerste gedichten
Door
Jooske Den Beer Poortugael

Zooveel ongezegde woorden
Liggen in mijn ziel te wachten
Als toevallige accoorden
Of licht-spelende gedachten.

En ik weet, - door alle dagen
Is hun rythme-dans geweven,
Soms in zwak verholen klagen,
Soms in sterk bewogen leven.

Maar altijd in helle stonden
Of in diep doorschaûwde nachten
Is het of gesloten monden
Wijkend nóg te spreken trachten.

Dan strek ik mijn week verlangen
Smeekend naar hun stom verdwijnen,
Voelend dat van stilte omvangen,
Woorden méer dan woorden schijnen.

Zooals soms, in enkle meren
Steenen liggen, roerloos helder,
Dat de hand in fel begeeren
Zoekend tast, maar weet ze verder,

[p. 209]

 

Zoo ook zullen immer woorden

 

Onbereikbaar in mij wachten

 

Als toevallige accoorden

 

Of licht-spelende gedachten.

Gij zijt, mijn kind, als een der velen die daar zwerven
Al beedlend langs den weg hun maal van énkel brood.
Het is hun lot steeds ál de jonge vreugd te derven
Die 't leven zorgeloos-verkwistend andren bood.

Ik zie uw beeld zoo vreemd in wereldlijk gebeuren,
Een ongekende bloem die naar het zonlicht smacht;
Maar weinigen verstaan de taal van hen die treuren,
Want eenzaam is de weg die naar 't begrijpen tracht.

Daarom, verstoot mij niet wanneer een woord mocht schrijnen
De weemoed-teere droom waarin ge uw smart verhult:
Een ziel is week doortrild van zelfgeleden pijnen,
Doch weet haar diepste schoon niet in de spraak vervuld.

Maar om uw mond die vraagt, uw oogen die begeeren
Een enkel deel van vreugd waar zóoveel lokkend tart,
Moet ik van mijn geluk de ontroering tot u keeren
Naar waar gij zwijgend staat, in 't eigen leed verstard.

Luister naar het oud verhaal
Van de droom-doorzongen zee:
Weet dat door haar stomme taal
Klinkt de roep van wereld-wee.

Zij is groot, en eindloos wijd
Strekken zich haar golven uit;
Als een ziel die bitter lijdt
Zinkt haar smart weg in geluid.

[p. 210]

 

Maar wie luistert aan den rand

 

Hoort een stervens-droef geween,

 

Wordt door ongeziene hand

 

Meegetrokken naar beneên,

 

 

 

Tot waar zich het helle blauw

 

Mengt met ondoordringbaar zwart

 

En een stille bleeke vrouw

 

Draagt het immer schreiend hart

 

 

 

Van de zee, vast aan haar borst.

 

Duizend stemmen komen aan,

 

Als de kreet van een die dorst

 

En zijn laving vér ziet gaan.

 

 

 

Golven spelen vreemd van lijn,

 

Buigen om in zwijgend treuren,

 

Scharen zich in breede rijen,

 

Zwaar van innerlijk gebeuren.

 

 

 

Alles schijnt een droom, die wreed

 

Kalme vreugde komt verstoren;

 

Wat éenmaal de mensch doorleed

 

Kan hij nimmer weder-hooren.

 

 

 

En een ieder bracht zijn gift

 

Aan de groote smart der aarde

 

Die de zee in zich gegrift

 

Als een bange schat bewaarde.

 

 

 

Luister naar het oud verhaal

 

Van de droom-doorzongen zee:

 

Tusschen haar gebroken taal

 

Klinkt de roep van wereld-wee.

[p. 211]

Sanct Hans Aften (23 Juni)

 

Dien avond viel de jonge dauw, en 't land

 

Lag als verbleekte spinragfijne kant

 

Aan onze voeten die gedruischloos schreden

 

Over den weg, door karren mul gereden.

 

Wij spraken niet doch liepen zwijgend voort,

 

Bevreesd voor het té snel gekozen woord

 

Dat breken kon 't onzichtbare gewin

 

Tusschen de menschen en de dingen in.

 

Daar waren heuvels glooiend zacht en breed

 

Waarlangs het weeke graan in wijde golving gleed

 

En vele wegen, wit, tusschen het komend grauw

 

Dat bond de duisternis aan luchte avonddauw.

 

Maar zooals soms een oog fél opleeft, en 't gezicht

 

Schijnt ánders door dien glans, verinnigd en verlicht,

 

Zoo braken vuren, gloeiend rood en hel,

 

De stille landen met hun wonder spel

 

Dat schoon was van ontroerend bange pracht

 

En opklonk in de zwoel-doorgeurde nacht.

 

 

 

Wat waren zij, die langzaam traden daar

 

In vormelooze grillig-bleeke schaar

 

Als schimmen uit een langgeleên bestaan

 

Die eenmaal snachts over de aarde gaan?

 

Men zag het niet, maar nader bij den gloed

 

Waren het ménschen, als in pelgrimsstoet,

 

Wier stemmen klonken murmelend en vaag,

 

Totdat het werd een onbestemde vraag

 

Waarop geen antwoord kwam; - éen vuur ging uit,

 

Toen telkens meer....Wij hoorden het geluid

 

Van een Deensch lied, - gewekte honden blaften

 

Snerpend en lang; - 't was Sanct Hans Aften,