De Beweging. Jaargang 6

[p. 65]

Uit een dagboek
Door
E. De Bock.

Avondlied

De gezichten half in de stille zon, die, als 't vermoeide kind, het hoofd zwaar gloeiend en de oogen droomend, weg sluimert uit een gulden wereld, - deze 't verlaten speeltuig (welks eigen geest nu dwaalt op het geluid der luiten), als eene slapende vrouw, eene avondpracht, bewegend teer aadmende hulsels - in koepeling wijd van drijvend paarlemoer, op stoelen en banken gegroept in strave steun, deez' avondlijke vrienden.

De hoofden vol van het lijnen der wegen en het teekenen der boomen; na lange wandeling handen als bloemen: uitstralend als zuiltjes van geur uit de palm fijn kloppende gloeing; armen lijk de vrouwen leggend als linten op raamberd of leuning, of als omvattende blâren om kruk der stokken vingers en pols; de hoofden in rustig turen geleund tegen koele ruiten; getafeld aan overvloed van stilte en luttel bewegen.

Als de nachtegaal, vervreemd door wat kruipt van blad tot blad, en om zijn kleine ziel schijnt te vlerken als het warm zich opdringend wijfje, beangstigd te zingen aarzelt, en weldra in klare beeken zijn lusten spoelt; en een laatste zonneadem, als gevleugeld en zacht warlend stof, te rusten vaagt om stilbewogen haartooi, - haartooi van wie tweeën te horken zitten in nátredenden schemer, de oogen open als de frischte van den mond, de mond verlokkend naar den hals, wit oprankend uit donkerend kleed - deez' late geruchten der meisjes

[p. 66]

buste bij tijd omvonken, en goud stikken om hunne zwartroode gestalte.

Doch luttel bewegend de handjes, verplaatsend wat bij is van geurende lucht, betinken 't kristal van hemel-opene glazen. Terugdrijvende gebaren vlijen hun nieuwe rust in ranke schooten.

- Te verduisteren hangen en te hergluren in glansbewreven hemel de korrelen der eens blozende acaccia. Zwak licht-lijnen de roemers even tusschen overbuigende gelaten. In neêrgeleide duisternis - de dag die haar bracht vlood heen - klinkt dan een avondlied.

Herinnering

I

Het verleden van dezen dag was niet mooi.

De tweemaal verlaten keuken: Sinds lang - wanneer klonk der kindsheid laatste jolen? - ontweek ik de tegelmuren voor gene die met boeken zijn bekleed. Moeder, vader en de broeders togen na den middag weg. Mijne oogen beschijnen dichtbije ruimten op het blauw-bebloemde wit. Van den hof merk ik, door sympathieke verbeelding, de kleine plekken waar geluid lichtjes ontstaat. In de donkerte achter heimelijk traliewerk ploffen de zacht roode pooten van donzen duiven tegen houten latten, beroerend kleine kringetjes opflakkerende atmosfeer. Mismoedig roekoeën doortrekt als een dwalende processie het breede kot; en laat me de plaats niet vinden waar het in warmte op borrelt. 't Eentijdige geklep van zwingen hangt een wit-grijs beeld, een armlang zwevend van boven t'onder.

Doch musschen op een rood-bruin dak werpen hun lachende gesprekken onder lichtvolle lucht. De hemel, nu ontwaakt, zijgt over hof en drempel.

Het aangezicht richtend naar de kleine ruiten, te weinig openend het bóvenst van den wand, herzie ik in vroeger bewonderd groen - hun nooit verzwakkend vertellen - buiten-onder glazen afdak zacht varende takken van den groeizamen

[p. 67]

wingerd. Achter glas, voerend hun zéer intieme en sprakelooze spel, de bloemelooze planten onder gezeefde licht.

- Alsof het geliefde duivinnetje, nochtans pronkende pauwstaart, aanminnig binnengleed, merkt de gevangene aandacht nu eerst de vegen van het late daglicht over den vloer, van waar de gastvrije deur geruchten inlaat. Een stille metaal-glans verbreidt zich smeltend op de gladwitte tafel, en wordt door rijke venstergulpen gezegend.

Helaas! De hoeken pruilen in zoo eenzaam een vertrek. Mijn bruine boekje, open, slaat eene lange schaduw op het tafelvlak. De sloten onder de witte krukken gaan openspringen.

II

Nu liggen de boeken, en ook de begonnen gedachtenbouwen, zóo ver van mij af, als stond enkel hun omslag daar, en zelfs als ik ze open leg vind ik er niets in. Als vrienden ver weg, zóo ver en zoo láng weg, dat het beeld hunner verleden aanwezigheid niet meer bloeit in de stille sfeer om ons onzer dagelijksche gedachten. Elders, ja, kunnen ze open liggen voor anders gevormden. En dat verscherpt ons gevoel van eenzaamheid binnen de klank-, geur- en kleur-mogelijke dingen.

III

Mijne gedachten hangen verspreid als vogelen, die, uit eene gemeenzame kooi ontvlogen, kwinkeleeren in de zon of hangen te mijmeren in lommerdreven. Maar ze staken niet gelijktijdig op, noch keeren zij te zamen weder. Enkele rusten in verre, verre geluchten. Die zag ik nooit sinds mijne kinderjaren terug, maar ik raad ze mooi en koning in hunne alleenigheid.

Beter kon ik ze vergelijken aan tonen, eenen stillen en lagen toren ontvloden, die zich verspreiden en alleen de zindering van de treurende klok wijst op hun heengaan naar alle einders.

Ook zóo kan ik mijne gedachten niet beelden. Ach, zij wijlen niet erkennelijk in dit uur, waaraan Uwe verschijning

[p. 68]

beteekenis gaf, gereed om U te bekoren - Uw herhaald voorbijgaan deed mijne wegen uitloopen in beschouwing en nieuwe vlijt - maar de mooiste en beste verzelden de tijd die rugwaarts treedt, een bloeiend en erkennelijk gelaat minderend tot vaagheid.

IV

Een sprookje zou me welkom zijn.

Eene lichte krankheid ligt als een beschermend waas om mijn zacht wenschende hoofd. Een zachte omvattende nimbe, een lichtende glans, maakt me een stil aanschouwend midden van dit bestaan...

Geuren en klanken zijn uitingen van 't blinkende schoon. Ze hangen dees dag als het vredig gewaad om een wijlende schoone, voor een ruime draperij uit hoeken van belichte kamer. Vriendelijk guldt de reuk van bloemen op het gedoofde roode en blauwe van verbeelde sluiers. 't Verleden zoent mijn kinderhart, en ziet door de vensters mijner oogen de breede boeken niet, doch horkt ver-affe cimbalen en vreugde-geluidjes uit wenteling van zwak azuur.