De Beweging. Jaargang 1

[p. 207]

Shelley's epipsychidion
Door
Frederik van Eeden.

Een vuurstorm van vervoerende gedachten

een woord vol flonkerende majesteit

verlicht opnieuw de scheemring mijner nachten

en breekt des levens vale eenvormigheid.

Waar is een tweede woord als dit ontvaren
aan menschenmond, in al der menschheid jaren?

Dit is geen teeder lied van liefde en leed,

dit is geen mijmerende klacht van minne,

het is een donderende vrijheidskreet

en houdt het helderst vuur van wijsheid inne

dat ziedend in der menschheid boezem lag
en losbreekt met verbijsterenden slag.

Haar klank is uit geweldige geruchten

van donder, zee en stormen saamgesteld.

haar vaart is 't waarmee wolkendriften vluchten,

waarmee een meteoor den nacht doorsnelt,

haar opgang stijgt in ijlste ziele-luchten,
haar macht is meer dan àl wat menschen duchten.

[p. 208]

 

Het is een fonkelende lans gedreven

 

recht in den muil van goor en donker beest

 

dat 't schrik-bevangen menschenhart doet beven

 

maar machtloos deinst als 't niet meer wordt gevreesd,

 

de grimm'ge schimmen Waan en Dood vervagen

 

waar heldenvoet den eersten stap dorst wagen.

 

 

 

Het is een eenzaam arendsjong, dat schouwend

 

in peilloos blauw, de stramme vlerken rekt

 

en eindlijk, innerlijken drang betrouwend,

 

den greet'gen hals ver van den rotskant strekt,

 

en stort zich vreesloos in de ruime sferen

 

om d'eigen nooit-beproefde macht te leeren.

 

 

 

Ik spreek in koel bezinnen, noode drijft

 

heilige waarheid wel-betoomde woorden

 

tot koener vlucht, want deze schoonheid blijft

 

der bliksemschichten helste, die doorboorden

 

wat als een somber neveldek bezwaart

 

't zwoel-broeiend menschenleven dezer aard.

 

 

 

Het is alsof een volk verworpen slaven

 

roerloos gekneveld ligt op donker land,

 

het lijf omschalmd, 't gelaat in stof begraven,

 

terwijl een vaal gewolk de lucht bespant, -

 

maar één verrijst en doet door machtig wringen

 

met luiden klank de bloed'ge boeien springen.

 

 

 

Het ijzer valt, hij staat rechtop gericht

 

en als een gloed-fontein met duizend kleuren

 

maakt zijn geroep den veegen hemel licht

[p. 209]

 

en doet de vlam zijns woords den schemer scheuren,

 

't verworpen volk blijft stil en geeft geen teeken, -

 

maar d'englen aan de hellepoort verbleeken.

 

 

 

Gij armen, die niets hoordet, niets begrijpt,

 

gevoelloos in uw dof bestaan verloren,

 

weet dat de vrucht der Vrijheid is gerijpt.

 

Uit aardsche liefde is 't hemelsch kind geboren

 

dat van uw doodsch geslacht de boei kan slaken

 

en uw verdoofde blikken glanzend maken.

 

 

 

Want niets heeft er vermogen dan de geest.

 

Zij sprak van glans en schoonheid, onvernomen

 

door wie nog kruipen, siddrend voor het beest.

 

Doch wat haar bliks'mend wilswoord schiep, zal komen.

 

Haar zegen werkt, haar opvaart duldt geen kluister,

 

haar Vrijheid daagt in nooit-vermoeden luister.