Beschryvinge van de Noordtsche landen, die gelegen zijn onder den kouden Noordt-Pool, als Denemarcken, Sweeden, Noorweghen, Finlandt, Laplandt, Godtlandt, Poolen, Pruyssen, Ys-Landt, &c.

Waer in verhaelt werdt de verscheydenheyt der coopmanschappen, en kleedinge der inwoonderen. Mitsgaders: eenighe ureemdigheden die men aldaer te lande vindt, soo van beesten, voogelen, vissen, en zee-monsters

Beschrijvinge van Laplant.

LAplandt voert de naem van ’t volck dat daer in woont. De Duytschen noemen soodanige lieden Lappen, die geheel niet ter snee spreecken, die slecht en eenvoudigh zijn, en alle dingen sonder bewimpelingh uytlappen. De Lappen die in dit Landtschap woonen, zijn van middelbare gestalte, en soo snel en geswindt van lichaem, dat sy schoon met een Boogh en Pijl-koocker beladen, door een hoep, die niet meer dan een elleboogh hoogh is konnen geraecken. Hun kleederen zijn engh, en wel dicht om ’t lijf gesloten, om de oeffening van hun lichamen niet te beletten. Sy steecken des Winters niet alleenlijck het hooft, maer oock het geheele lichaem in bonte vellen; jae soo danigh dat d’oogen alleen niet gestopt en bedeckt zijn, ende voor so veel het overige aengaet, eer een wildt beest, dan een mensch ghelijcken. Sy hebben geen vaste woonigh, maer nemen hun verblijf onder hutten, die herwaerts en derwaerts gesleept worden. Sy sijn oock heel goede schutters en jagers. Hun Landt draeght geen Kooren, en wort niet gebouwt. Hun onderhoudigh bestaet in visch; en sy eeten dieshalven visch tot visch. Hun vryheydt is om dese oorsaeck langh ongeschonden gebleven, vermits in Laplant weynigh te halen was, en d’inwoonders dappere en starcke mannen, hun landt lichtelijck tegen d’aenloop der vreemden konden beschermen. Zy zijn echter eyndelijck onderworpen en gehoorsaem gemaeckt, ende geven dies halven aen de Koningh van Sweden eenighe goede bonte vellen, tot betalinge van de schattingh, die sy geven moeten.

De Lappen, een boven maten plomp en beestachtigh volck, dat wantrouwig is, en van alle vreemdigheyt vlieden, die sy sien, woonen aen d’uyterste oever van de hooge Zee, daer de groote Koninckrijcken van Noorweghen en Sweden met een enge hals aen ’t vaste aertrijck hangen. Zy hebben geen kennis van Vruchten, van Kooren, of van goet weer. Zy generen sich alleenlijck met schieten en jagen, en kleeden sich met de vellen der wilde beesten. Hun slaep-kamers zijn hoolen, vol van dor loof, of holle boomen, die van ouderdom, of met vuyr uytgeholt zijn. Eenige van hen visschen in de Zee, daer men veel visschen vanght met groot geluck, maer met weynigh vernuft. Zy droogen dese visschen, en bewaren die tot hun vrucht. Zy zijn kleyn van lichaem, met gedronge platte aengesichten, maer geswint en snel van voeten. De Lappen vermangelen de voeder der witte Harmuynen tegen alderhande Waren. Zy sien en spreecken de Cooplieden niet, maer sy maecken een vergelijckingh der Waren, en van ’t voeder, en sy laten de beyde hoopen leggen, en handelen op goet geloof met de geenen die afwesigh sijn. Eenige gheloofwaerdige getuygen hebben oock gheseght dat men aen de gene zyde

[p. 14]

der Lappen in een Landt, teghen het Noordt Noordt-west gelegen, Pigmeen vindt, die in eeuwige duysternisse woonen, en hun volkome grootheyt bereyckt hebbende, niet grooter als onse kinderen van tien jaren sijn. Dit is een vervaerlijck volck, dat al knarsende op haer tanden, is spreeckende. Zy sijn oock d’Apen en Simmen heel ghelijck, vermits sy in grootheydt van andere lieden verschillen. Aen de Noordt-zyde sijn veel volcken, die onder de gehoorsaemheyt der Moscoviters leven, en sich by nae dry maenden reysens, en tot aen de Scytische Zee uytstrecken.