Bertus Boefoe en andere verhalen

[p. 1]

Tai wan sakanjisa na a amandrabon

Er was eens een vrouw die twee zonen had. Twee leuke kleine jongetjes had ze. De één was vijf de andere twee. Elke dag vroegen de jongetjes aan hun moeder: ‘Mama waar is papa? Wanneer komt hij terug? Mama je jokt no? Elke dag zeg je morgen, morgen, morgen.’

De vader was op zekere dag opeens weg uit hun midden.

Terwijl de jongens sliepen was hij opgepakt door de politie. Hij had geld gestolen van zijn baas, die hem totaal vertrouwde. Toen de baas het geld in de brandkast tjekte, was het veel te weinig. Bijna één miljoen was weg.

De vader had het geld gestolen en met vrienden opgemaakt. De moeder wist niet wat ze aan de kleine jongens moest zeggen. Ze had trouwens veel verdriet. Ze scheepte de jongens in het begin met hun vragen af en ze zei: ‘Hij komt morgen’. Maar na twee weken verbood ze de jongens nog naar hun vader te vragen. ‘Jullie moeten me niets van papa vragen, hij is weg. Gewoon weg, jullie hebben een stoute papa’. Nooit ging ze naar de gevangenis om de man op te zoeken. Ze was verdrietig, maar vooral ook boos op hem. Waarom had hij geld gestolen? Om op te maken met vrienden? Om sopie te drinken?. De moeder kan het niet bespreken met haar jongetjes. Ze waren nog te klein.

Ze zorgde wel goed voor ze. Nu werkte ze zelf om wat geld te verdienen. Elke morgen verkocht ze 100 kranten: 100 De Ware Tijd. En ook elke middag verkocht ze 100 kranten: 100 De West.

[p. 2]

De man had in de gevangenis dubbel verdriet. Ten eerste had hij spijt van wat hij gedaan had, ten tweede miste hij zijn huis met vrouw en kinderen, maar hij kon het niet aan zijn vrouw zeggen, want hij zag haar nooit. Hij stuurde een boodschap met een tante die hem weleens ging bezoeken. Maar zijn vrouw antwoordde: ‘Ik heb geen tijd voor hem hoor tante, ik moet werken om geld te verdienen. Wat heeft hij met het geld gedaan tante?’ vroeg ze. ‘Ik wil zijn gestolen geld niet, want toen hij het had heeft hij niet aan ons gedacht. Hij heeft pret gemaakt met zijn vrienden. Laat hij aan zijn vrienden blijven denken hoor, tante’. Een dominee en een pater gingen weleens met de man bidden en ook gewoon babbelen.

Eens zei de man aan de pater: ‘Zeker denkt mijn vrouw dat ik altijd een dief zal blijven. Nee hoor pater ik heb een fout gemaakt, maar u kunt mij geloven. Het zal niet meer gebeuren. Nooit meer kom ik hier!’

De pater ging naar het huis van de vrouw om voor de man te pleiten. ‘Hij heeft echt spijt hoor mevrouw’, zei de pater. Hij heeft al genoeg straf gehad. U moet hem echt gaan opzoeken hoor. Hij verlangt naar u en de kinderen. U moet hem vergeven’. De vrouw keek alsmaar naar de grond terwijl de pater sprak. Ze gaf geen antwoord. Ze was vastbesloten. Ze wilde de man niet meer zien.

Ze was boos en teleurgesteld in hem.

Intussen verstreek de tijd. De man speelde 's avonds dam en mens erger je niet met de andere gevangenen. En als tien uur de lichten uitgingen vond hij het zo onprettig.

[p. 3]

Hij zei eens: ‘Al krijg je driemaals daags gratis eten en al mag je spelletjes doen en teevee kijken, een gevangenis is geen pretje. Een mens moet vrij zijn. Maar hier wordt alles voor je bepaald.’

Toen zowat drie en een halve maand verstreken waren van de tijd die hij moest uitzitten, begon hij een beetje vrolijk te worden. Vier en een halve maand straf had hij totaal gehad. De rechter had gezegd: ‘Eigenlijk is het veel meer wat u zou moeten krijgen, maar omdat het de eerste keer is en ook omdat u kleine kinderen heeft, kijk ik deze keer een beetje door de vingers. Maar als u weer zoiets doet zult er jaren zitten.’

Elke dag keek de man op een kalender: nog 30 dagen, nog 29 dagen, nog 28 dagen.

[p. 4]

[p. 5]

Hij besloot een brief te schrijven:

‘Hallo lieve vrouw van mij.

Ik begrijp helemaal dat je boos op me bent.

Ik zou als ik in je plaats was het zelfde doen.

Maar alsjeblieft vergeef me. Ik heb mijn lesje geleerd. In de gevangenis ben ik te weten gekomen dat ik jullie veel te kort heb gedaan. Domheid van me en slechte vrienden hebben me op een verkeerd pad gebracht. Als ik weer bij jullie ben, zal het heel anders worden. Geef me een kans, ik beloof beterschap.’

P.S.: O ja, Elize.

Is dat oude gele hemd met die lange mouwen van mij er nog? Scheur een mouw of een vierkant lapje eruit en bindt dat aan die amandelboom op de hoek.

Als ik dat zie weet ik dat je me verwacht en dat je me vergeven hebt.

Sjorie

[p. 6]

Op de dag van zijn vrijlating wilde de man al om half acht weg. Maar de cipier zei: ‘Kunt u niet tot elf uur blijven? De pater vroeg of ik u nog even wilde vasthouden. Hij wou nog even met u bidden en praten. De man wachtte en wachtte, de pater kwam pas om 12 uur. Het was half één toen de man de poort uitliep. Hij had een zwaar hoofd.

Hij liep strompelend naar een halte en zag niet eens dat het een schoolbus was waarin hij stapte. Al gauw merkte hij dat wel, want de kinderen lieten hem niet met rust. ‘Hé, meneer van welke school ben jij? Hoge school no?

Hé hij geeft geen antwoord. Lust je een broodje? Ik heb nog wat in mijn tas’. Van alles riepen de pesterige kinderen naar hem. Maar hij keek niet op of om en gaf geen antwoord. De jongens die op de laatste bank zaten vroegen aan een vlot meisje: ‘Wil jij naast hem gaan zitten en proberen hem aan het praten te krijgen?’

Het meisje ging. Ze bood hem brood aan. Hij schudde zijn hoofd. ‘Of rookt u? Sigaretten heb ik niet’. Hij schudde zijn hoofd, maar keek toch even op naar 't meisje’ ‘Ik zit in spanning’ zei hij ‘ik lust niets’. En hij vertelde zachtjes alles, alles wat hem overkomen was. En hij vertelde van de brief en de gele zakdoek en de amandelboom. Toen het meisje alles wist stond ze op, gaf hem een schouderklopje, veegde een traan weg en liep naar de jongens op de achterbank. Ze vertelde hun dat wat ze gehoord had.

Met ingehouden adem werd er geluisterd. En sommige van de jongens keken vol medelijden in de richting van de man. Voor je dacht, wist de helft van de bus de tori van de man en vertelde het door. Toen was het een poos stil in de bus, zo stil dat als de motor niet draaide je zeker een

[p. 7]

[p. 8]

pindadop of een kri-kra zou kunnen horen. De stilte duurde niet lang. De amandelboom kwam in zicht.

Luid, luid gejuich en hoera-geroep lieten de kinderen horen. Niet één gele zakdoek was er, het gehele hemd was in reepjes geknipt en de amandelboom was ermee behangen. Allemaal gele reepjes, wat een uitnodiging!

De man liep waggelend van blijdschap de bus uit.

De jongens op achterbank begonnen spontaan te zingen:

‘So tai wan sakanjisa na a amandrabon
Wan geer sakanjisa.
Mi o kon nanga wan bus
en ef a anjisa de
mi o fen en switi fu de nanga yu
nanga un two pikin.’