De Belgische Illustratie. Jaargang 16

Onze gravures.

Aan mij de rest.

Twee oudjes spelen kaart; zij spelen met aandacht, met liefde, met drift, met doorzicht.

aan mij de rest, naar mevr. d. de cool.

Zij spelen wel is waar slechts ‘voor den baard van den koning van Pruisen,’ zoo als hier ons volk zegt; maar toch zal deze speler aan gene het honderdste punt van een speldeknop niet toegeven.

Het is zeker dat 's mans hand hier meester is, ofschoon moeder de vrouw juist geen heel zoete en toegevende uitdrukking op het wezen heeft, en zij zich niet ten onder legt, nu het toeval haar slechter kaarten in de hand speelt, dan wel aan hare tegenpartij.

Deze heeft al de troeven geteld; de man weet hoeveel en welke azen, heeren en boeren reeds zijn weggeworpen; hij volgt voortreffelijk elke kaart en zegt met een zelfvertrouwen dat niet zal verloochend worden, terwijl hij het glas zegevierend opheft: ‘Aan mij de rest.’

Moeder de vrouw is over die stoute en uitdagende woorden in 't geheel niet tevreden; de uitdrukking van haar wezen zegt het genoeg; zij wil zien, tot het laatste toe, of er niets meer te winnen is; zij wil voortspelen en werpt aarzelend kaart voor kaart weg.

Het tafreeltje moge alledaagsch zijn, het is met waarheid weergegeven; het kontrast der twee wezens is vol natuur. Manlief heeft dat plagende, sarrende en triomfeerende, dat des te meer voorkomt ten gevolge het lastige, verdrietige en slechts met moeite onderdrukte, hetwelk zich in het wezen van vrouwlief afteekent.

Die kleine bui van oneensgezindheid zal echter overgaan en zij zal den stillen vlaamschen vrede des huisgezins niet storen.

St. Nicolaaskerk te Gent.

Gent, het moge dan zoo rijk niet meer zijn in oudheden als de zusterstad Brugge, bevat nog een overvloed van gebouwen en kunstvoorwerpen, die van glans en grootheid getuigen; die tevens bewijs geven van den diepen kristenzin, welke de bewoners der stad van Artevelde bezielde.

Onder deze kostbare gedenkteekens bekleedt de St. Nicolaaskerk eene eerste plaats; ook heeft zij het voorrecht zich op de hoogste oudheid te beroemen. Inderdaad, die kerk dagteekent van 1051, en als men een vlaamsch boekje mag gelooven: Oorsprong, beginsel en oudheyd der devotie tot de H. Reliquiën en Beeld van de H. Moeder Anna, zou die oorsprong opklimmen tot het jaar 912; dat jaar zou de bisschop

Lambert, van Doornik, haar den H. Nicolaas hebben toegevijd.

De maker van dit boekje doet zijnen naam niet kennen; doch hij zegt dat hij zijne inlichtingen geput heeft in de bescheiden der kerkarchieven, alsmede in aloude boeken. Hoe het zij, het boekje moet waarde hebben, aangezien Kervyn de Volkaarsbeke in zijn werk les Eglises de Gand van een achtsten druk in 1748 spreekt.

Het pleit moge onbeslist zijn, waar is het dat de St. Nicolaaskerk eene eerbiedwaardige oudheid heeft, en zij wel zou verdienen van dien onoogelijken kring moderne huizen bevrijd te worden, die, men zie onze gravuur, haar tot op onzen tijd omringt. Dit ombouwen onzer kerken hoort thuis in een tijdstip toen men geen eerbied had voor de verschillende stijlen, die in

[p. 130]

ons land beurtelings hadden gebloeid en men eindelijk een dwaze voorkeur had opgevat voor al wat grieksch of romeinsch was.

Op het einde der XVIII^e eeuw, zegt hooger gepielde schrijver, had men geen eerbied voor de gedenkteekens, die door onze voorzaten waren opgericht. De natuurlijke beschermers zelf der kunst konden niet begrijpen, dat men de romaansche, byzantijnsche of gothische bouworde kon bewonderen. De grieksche of romeinsche bouwkunst was zoodanig in de mode, dat men zich niet tevreden stelde de nieuwe gebouwen in die stijlen op te richten; men deed zelfs ongehoorde pogingen om het laatste spoor van de architektonische vormen der middeleeuwen te doen verdwijnen.

Zoo was men in 1776 voornemens den ingang van de St. Nicolaas-kerk, dien men thans zoo hoog bewondert, door een anderen te vervangen in den dorischen bouwtrant!

In 1120 werd de St. Nicolaas-kerk de prooi der vlammen. Men herbouwde ze in den vorm, dien men nu nog ziet. Meer dan een gedeelte, de groote beuk en de voorgevel, bleven tot op onze dagen ongeveer ongeschonden. De herbouwing geschiedde in den overgangstijl. In 1408 werd een der torentjes, aan den hock van het portaal, door eenen brand vernield; doch dit nadeel werd in 1429 hersteld. Toen in 1551 een dezer torentjes door een verschrikkelijken storm werd neergeslagen, werd dat deel slechts in 1613 herbouwd.

In den spaanschen tijd heeft deze kerk, zoo als overigens alle andere katholieke kerken, veel van de gepleegde troebelen geleden. Zelfs in 1579 bevool het uit geuzen bestaande magistraat van Gent, de afbraak van verschillende kerken; ook van die van St. Nicolaas, in de hoop alzoo den eeredienst der katholieken te beletten. Die wandaad werd niet voltrokken, gelukkiglijk; maar toch diende het aloude gebouw tot stalling voor de gentsche ruiterij. Het was slechts onder Alexander Farnese dat de kerk weer aan den eeredienst werd terug gegeven.

Tijdens Maria-Theresia had men nog het ontwerp opgevat een entrepot of stapelplaats van gemelde kerk le maken; doch de handelskamer antwoordde op dit voorstel, dat het gebouw tot dat einde niet kon worden gebezigd.

De St. Nicolaas-kerk bevat een aantal belangrijke kunststukken, grafsteenen en oudheden, uit verschillende tijdperken van haar niet altijd vreedzaam bestaan.

Schuilen.

De regen klettert neêr en vernist de straten; de goten stroomen over en kunnen de groote hoeveelheid water niet slikken. Vervelend, niet waar? 't Was dezen morgen het schoonste weer van de wereld, en men dacht er niet aan zich van een paraplue te voorzien, en nu staat men verre van huis, verre van eene vriendschappelijke woning, waar men u wel voor een oogenblik een Robinson zou willen leenen, om voort te komen.

Gelukt het ons soms van zoo'n Robinson - dat wil zeggen een oude, versleten, afgegane, bemorste en ontwrichtte regenscherm, die men er in zekere bevriende huizen op na houdt, om aan vrienden uit te leenen - gelukt het ons soms zoo'n schermkleed machtig te worden, dan is het nooit geraadzaam naar boven te zien.

Wat afschuwelijke dingen zijn niet zelden die welwillende Robinson's, wiens toestand alleen u zegt:, ‘ze geven er niets om, bij uw goeden vriend, of gij dat meubel terugbrengt of niet!’ Maar ook dat is een ‘vriendenparaplue’ gelijk zekere menschen ‘vriendencigaren’ hebben, zóó delicieus, dat men zich wel wachten zal er een tweeden van op te steken.

't Is waar, een ‘vriendenparaplue’ redt u voor het nat worden; maar zij beneemt u ook niet zelden uwen goeden naam, en 't is niets buitengewoons, als men goede ooren heeft, achter u te hooren fluisteren: ‘Wat schandaal van regenscherm heeft Meester S. daar nu!’ De straatjongens lachen u uit en de wind, die altijd gaarne parten speelt aan een vreedzaam mensch, schijnt te weten dat wij onder een gclcenden ‘vriendenparaplue’ schuilen; want op eens speelt de deugniet onder het afdak en maakt van een afdrupper, een opvanger - eene kolossale waterlelie.

Het gevolg daarvan is, dat gij later met dat uiteengeslagen gevaarte naar uwen vriend terug moet, en gij u zelf nog dient te verontschuldigen omdat gij het katoenen schandaal in een zoo droevigen staat terugbrengt.

Het beste, op slot van rekening, als de regenbui u overvalt, is, ofwel te schuilen, zoo als de groep van Genzmer doet, en zoo ge geen afdak vindt, dat u een oogenblik gastvrij ontvangt, dan wijsgeerig door te gaan en te zeggen met Krelis, uit het oud schoolboek: ‘Wat helpt mij 't loopen; het regent ginter ook.’

In de vertellingen van Grim zou men u verhalen van een, die met zijnen degen al de vallende droppelen afsloeg, ofwel van een anderen heksenmeester, die tusschen de droppelen door liep; doch tot zoo'n wonderdaden zijn wij niet opgewassen, en wij mogen ze ook onzen lezers niet aanbevelen.

Het groepje dat Genzmer ons voorstek, is inderdaad recht geestig: een levendig dametje, wel is waar van een keurigen paraplue voorzien, maar deze is te klein, te modisch om haar wijd uitgezet kleed en hare levrette te beschutten; een oud professor in de horismograpbie of in verstaanbare taal gezegd, in de grenskunde, die slecht geluimd zijn nieuwen hoed met zijnen mouw effen strijkt; een bohemer, die het weinig geeft of het op zijn gescheurd en gelapt plunje regent, maar die wel een oogenblik wil schuilen, om te zien of hij misschien het een of ander voorwerp niet buiten de zakkengrenzen van den professor der grenskunde kan doen marcheeren, en eindelijk een beau met binocle, blooten nek en laf, verwijfd en cyniek gezicht, die er zich bevindt deels om het jufferke en misschien ook deels omdat hij vreest geen krediet meer te vinden bij twintig kleermakers en hoedenverkoopers, bij welke hij reeds ridderlijk in 't krijt staat, en nog daarenboven, omdat hij geen paraplue rijk is, zoo min als een behoorlijken overjas.

Snelpost in Indiën.

Veel deden de Engelschen in hun keizerrijk om den postdienst behoorlijk in te richten. Het land is doorsneden met spoorwegliniën, van het oosten naar het westen, van de monding des Indus tot die van den Ganges, van de Zuidspits tot de Himalaya. De telegraaf spant zijne draden langs alle kanten uit; doch er blijven nog altijd landstreken waar er gemis aan wegen is. Daar is de palankijn of draagstoel en de postwagen nog altijd in voege. Van den postsnelwagen geven wij hier eene teekening. Men ziet, het gaat in vliegenden galop naar de bepaalde bestemming; de konducteur moet een inlander, de twee andere personen, Engelschen zijn, te oordeelen naar hunne kleeding.