De Belgische Illustratie. Jaargang 15

[p. 409]

[Nummer 52]

Onze gravures.

Paviljoen des konings te Amsterdam.

Als hooge personen eene tentoonstelling of welke niet gewone instelling willen bezoeken, houden zij er aan nog hun ‘thuis’ te hebben, waar zij een oogenblik op hunne duizend gemakken kunnen uitrusten en zich onttrekken aan de nieuwsgierige oogen der menigte of liever aan dien vervelenden sleep van gapers, die altijd hen opvolgen.

Zoo heeft koning Willem in de prachtige tentoonstelling van Amsterdam zijn ‘thuis’ willen hebben, al zal hij er misschien geen tweemaal komen. Wij kunnen geene juistere beschrijving van dit sierlijk ‘thuis’ maken, dan een hollandsch tijdschrift leverde en wij nemen dan ook de puntige beschrijving over:

paviljoen des konings te amsterdam.

Van buiten toch is het tamelijk eenvoudig. In hollandschen renaissance-stijl opgetrokken, moet het blijkbaar een deftig zeventiende-eeuwsch woonhuis verbeelden; maar daartoe is het wel wat klein en vooral ook te laag. Het is geheel uit rooden baksteen gebouwd, waartegen de ornamenten van zandsteen teekenachtig afsteken, terwijl twee marmeren kolommen den ingang schragen, waarboven het rijkswapen, alsmede de in gulden letteren gebeitelde woorden: 's Konings Paviljoen, zijn aangebracht. Tusschen twee liggende leeuwen door, waarvan de eene het Wapen des rijks en de andere dat der hoofdstad omklemd houdt, komt men langs een paar trapjes in de vestibule.

Van den Italiaanschen mozaïekvloer klinkt den bezoeker al aanstonds de antieke waarschuwing Cave Canem, pas op den hond, te gemoet, en hoewel men van dien hond uiets gewaar wordt, stemmen toch de aanblik der donkere perzische drapeering en het somber licht, dat door de gekleurde ramen valt, wezenlijk tot ontzag; men krijgt als het ware een gevoel alsof men in ernst op audiëntie ging.

Die indruk van imposante majesteit blijft u bij, als ge door de perzische portière de groote veceptiezaal zijt binnengetreden en den voet

[p. 410]

zet op de kostbare smyrnasche tapijten, die den houten parketvloer bedekken. 't Is alles koninklijk wat u hier omringt; geen oogverblindende glans van spiegels, verguldsel of kristallen lichtkronen; niet die bonte luister, waarmee de parvenu tracht indruk te maken; 't is hier alles rustig, deftig, majestueus. Het stemt tot ontzag en toch gevoelt ge u op uw gemak: ge zijt hier niet in het salon van een Rothschild, die u de oogen verblindt door zijn goud, maar in de woning van den aristocraat van echten stempel, den edelman, den vorst, wiens hooge rang u eerbied afdwingt.

De geschilderde ramen, halverwege met gordijnen van perzisch weefsel bedekt, laten slechts een getemperd licht door, uitstekend in harmonie met de stemmige, rustige tinten van tapijten en behangsels. De wanden zijn ter manshoogte met fraai bewerkt teakhout betimmerd en tegenover de deur verrijst een monumentale schoorsteen, met eene pendule en andere kostbare ornamenten in cuivre poli versierd, en prijkende met een prachtigen vuurhaard, die, al is hij om dezen tijd van het jaar ook vrij overbodig, door niemand graag hier gemist zou worden. Geschilderde portretten van den koning en de koningin sieren de wanden en van het beschilderd plafond hangen kostbare lichtkronen af. Eene rijk gebeeldhouwde eiken piano, een dito buffet, met vazen en schenkkannen bezet, en eene keurige boekenkast, door den zestienjarigen Jacob Pieter Haag te Amsterdam vervaardigd, zijn de voornaamste menbels langs de wanden. Het midden van het ruime vertrek wordt ingenomen door eene tafel, met een rijk kleed van pluche brodée d'or bedekt, eenige stoelen en fauteuils en een hoogst eigenaardige soort van canapé of divan, tegen welks ronde rugleuning aan den achterkant als het ware een étagère is aangebracht. Op zulk een rustbed neergevlijd, kan men zich dus op zijn gemak amuseeren met de bezichtiging der snuisterijen, op de étagère uitgestald, en bij voorbeeld, als men het doorbladeren van het album moe is, dit gemakkelijk uit de hand leggen om een bouquet, een flacon of eenig ander bibelol te nemen: men heeft al die voorwerpen in zijn onmiddellijk bereik, hetgeen voorzeker hoogst geriefelijk is, hoewel ik betwijfel of de inrichting wel met de eischen der esthetiek is overeen te brengen.

Aan weerszijden der groote zaal leidt een boogsgewijze doorgang naar een kleiner vertrek, dat van boven door een prachtig, gebronsd ijzeren hekwerk en van onderen door eene perzische portière van de zaal gescheiden is. Het vertrek rechts is tot speelkamer ingericht en een gebeeldhouwde schaaktafel, waarop de kunstig gesneden ivoren stukken in slagorde Staan, noodigt er tot het koninklijke spel bij uitnemendheid. Links is de rookkamer, minder rijk en eenigszins sans gène gemeubeld, zooals trouwens met de bestemming overeenkomt; en achter de groote zaal bevindt zich een rustig en comfortabel werkkabinet, waar men zich in een gemakkelijken fauteuil achter een prachtig bureau ministre kan neerzetten en zich verbeelden minister te zijn.

Niet minder dan een en veertig binnen- en buitenlandsche firma's hebben het hunne bijgedragen om dit waarlijk koninklijk paviljoen tot stand te brengen, en het moet gezegd worden dat uit die verschillende bestanddeelen een ge heel is gevormd, zoo harmonisch geschikt, dat het verdiende een geheel te blijven.

De dorpsschilder.

Ge blijft, met eenen glimlach op het wezen, den dorpsschilder geruimen tijd aanstaren. Er ligt daar eene zelfvoldoening, eene bewustheid van kennis, eene verwaandheid, zou men haast zeggen, in te lozen die niemand ontgaan zal.

Geloof mij, die oude - hij moet in zijne jeugd zoo wat aan 't teekenen gedaan en hier en daar eene schilderij gezien hebben - die oude denkt een meester in de kunst te zijn en rekent zich op gelijken voet met al de beroemdheden in de schilderkunst, waarvan soms de ‘gazette’ die in het Zwaantje gelezen wordt, zoo dikwijls spreekt.

Meester Klad heeft zelfs, achter in zijn werkhuis, een landschap op een ezel staan, waaraan hij soms penseelt en hij is niet verre van het voornemen, om het in de eerste driejaarlijksche tentoonstelling te zenden, in concurrentie met al de mogelijke meesters in de penseelkunst.

De Hemel geve dat zijn jongste zoon, die ook ‘genie’ voor het schilderen heeft, met den borstel eenige wolken in het zand en bergen in de wolken schildere; dat moeder de vrouw bij ongeluk een groot gat in het doek stoote, of dat er in alle geval een groot ongeval aan dat ‘schilderwerk’ overkome.

Zoo niet zal Mr. Klad op zeker oogenblik naar de stad willen reizen, om te zien waar zijne schilderij geplaatst is en hoe de wereld voor het ‘meesterstuk’ in bewondering staat; hij zal abonnementen op alle mogelijke tijdschriften en dagbladen nemen, om te zien wat men over zijn werk zegt; hij zal, kortom, het ‘genie’ in den kop krijgen en verwaarloozen onze gevels en vensters te schilderen en onze muren te kalken.

Schoenmaker, houd u bij uwen leest: Meester Klad blijf bij uwen kladborstel.

Gestoorde zomervreugd.

Naar buiten, naar buiten! ziedaar de uitroep, die, vooral zondagsmorgen, in honderden stadshuizen weerklinkt. Na acht dagen in de stad opgesloten te zijn geweest, wil men de versche lucht inademen, en vooral de jonge jufferkens vinden het binnen, o, zoo laf! zoo benauwd!

En dan ze vinden het buiten toch zoo schoon, zoo dichterlijk, zoo vrij, zoo aangenaam. Ze willen bloemen plukken, kransen vlechten, wandelen in het gras en in het lommer der olmen en masten - precies gelijk het in de romans te lezen staat.

Geladen als muilezels, met paraplu's, opgerolde mantels, met brood, vleesch en een flesch wijn, trekken ze op en zullen nu eens volop plezier hebben; maar plezier dat er de grond van scheuren zal.

Alles gaat wel, maar dat vee-bataljon, hetwelk eensklaps opdaagt, had men niet verwacht en als er plotseling eene bende wilde dieren verschenen ware, zouden de jufferkens niet meerder hebben kunnen verschrikken.

Wie had ooit gedacht dat er hier zoo dicht bij de stad wilde koeien, wilde geiten waren, gereed om een ‘onnoozel stadsjufferke’ letterlijk op te peuzelen! Het is eene schande dat de policie zoo iets toelaat in een beschaafd land zooals dat waarin wij leven!

En wie weet of binnen eenige oogenblikken, een wilde, zooals zij in Jules Verne gelezen hebben, niet verschijnt en haar in het diep van het bosch gevangen houdt. Als het dan nog maar een zwarte prins is, en zijn verblijf een verborgen kasteel, waar zij als prinsessen ontvangen worden!

In alle geval zijn zij gelukkig zooveel landen volkenkunde, zooveel natuurwetenschap in onze moderne scholen opgedaan te hebben, dat zij omtrent kunnen begrijpen wat haar zooal te wachten staat.

Papa is gerust in alles; hij ziet met een vroolijk en opgewekt oog de ontmoeting, en heeft hij geene diepe geleerdheid opzichtens een en ander opgedaan, dan hebben zijne lange ondervinding en zijne grijze haren hem geleerd, dat die koeien, geiten en verder klein gespuis, aan dezen en genen boer toehooren en hij in niets bedreigd wordt.

Dat belet niet dat de jufferkens zoo'n ontmoeting heel akelig vinden, en zij hoog en luid zweeren dat, komen zij gezond en frisch uit deze ontmoeting terug, zij zich nooit weer op zoo'n gevaarlijken tocht zullen wagen en het buitenleven alleen zullen bewonderen, gezeten in hare achterkamer en met een aandoenlijken roman in de handen.

Of gij gelijk zult hebben, lieve jufferkens.....